Signalen nader bekeken. Onderzoek naar ... - Huiselijk Geweld

uzies in huis. Ten derde is het kind bang voor de gevolgen als anderen te weten komen als er sprake
is van ‘huiselijk geweld’. Gaan de ouders dan uit elkaar? Waar moet het kind dan heen?
Een vierde reden waarom een kind zelden naar buiten komt met ‘huiselijk geweld’ is dat ouders in
staat zijn om het kind onder druk te zetten, zodat ze tegen anderen hun mond houden over wat zich
thuis afspeelt 37 .
De respondenten haken hierop in door aan te geven dat zij noemen dat angst en schaamte kinderen
er van weerhouden om met huiselijk geweld naar buiten te komen. Daarnaast wordt ook bedreiging
door en afhankelijkheid van de ouders genoemd.
5.3.2 Protocol
Een docent kan voor kinderen en jongeren die te maken hebben met huiselijk geweld veel betekenen
en net het verschil maken. Goed contact tussen leerling en leerkracht is van groot belang.
5.4 Analyse van de enquête
5.4.1 Signalen
“Alle gedrag is communicatie; men kan niet niet communiceren”, zo luidt het axioma van de praxis van
de communicatie volgens Watzlawick 38 . Als kinderen mishandelt, verwaarloosd en/of misbruikt
worden, communiceren ze. Hun gedrag wordt beïnvloed door wat ze meemaken. Ze zenden signalen
uit die aangeven, dat er iets met ze aan de hand is. Of de signalen ook op deze manier worden
ontvangen is de vraag. Het gedrag dat een kind laat zien kan ook anders uitgelegd worden.
De vierde vraag van de enquête: “Kunt u enkele voorbeelden noemen van wat u ervaart als signalen
van huiselijk geweld?” geeft een grote hoeveelheid en verscheidenheid aan voorbeelden. De
respondenten hebben over het algemeen wel een beeld van de signalen die kunnen duiden op
huiselijk geweld, terwijl meer dan de helft (51%) nog nooit een signaal van huiselijk geweld heeft
opgevangen.
Uit onderzoek blijkt, dat jaarlijks minstens 50.000 kinderen en jongeren worden mishandeld, terwijl een
veel groter aantal getuige is van ‘huiselijk geweld’ 39 . Het meest recente onderzoek naar
kindermishandeling, dat momenteel veel in het nieuws is en om reactie van de regering vraagt, heeft
het over meer dan 100.000 slachtoffers per jaar. Omgerekend zou dat betekenen, dat in iedere klas
van 30 kinderen er 1 kind slachtoffer is van (huiselijk) geweld.
Gevraagd naar de ervaringen die de respondenten hebben met huiselijk geweld zegt bijna de helft van
hen hiervan op de hoogte te zijn gebracht door verhalen van betrokkenen of de kinderen zelf. Ze zijn
dus op de hoogte gebracht door verbale communicatie. Dit onderstreept wat de communicatietheorie
(zie hoofdstuk 2 “Theoretische onderbouwing”) beschrijft over informatieoverdracht: de boodschap
wordt duidelijk voor de ontvanger door de bewuste verbale overdracht.
Blauwe plekken worden door respondenten het meest genoemd als signalen van huiselijk geweld.
Dit komt overeen met resultaten van andere onderzoeken 40 .
De redenen voor het niet openbaar maken van huiselijk geweld door slachtoffers zijn volgens de
respondenten met name angst, schaamte en loyaliteit naar de dader.
5.4.2 Protocol
Sinds 2005 is er in opdracht van het ministerie van OCW een landelijk protocol samengesteld gericht
op het omgaan met vermoedens van ‘huiselijk geweld’ op school.
Op verschillende scholen in Nederland is ervaring opgedaan met protocollen, waarin stap voor stap
wordt beschreven wat je kunt doen in het geval van een vermoeden van kindermishandeling of
‘huiselijk geweld’. Die ervaringen zijn begin 2005 gebundeld in een voorbeeldprotocol voor primair
37
http://www.nji.nl/smartsite.dws?id=103036&page=103058
38
Watzlawick, P., Helmick Beavin, J., Jackson, D.D.(1970) De pragmatische aspecten van de menselijke communicatie.
Deventer: van Loghum Slaterus
39
http://www.dsp-groep.nl/cms/uploadedfiles/tijdschrift_kindermishandeling.pdf
40
Baan-Slootweg O.H. van de. Medische diagnostiek van kindermishandeling, Bilo L. Blauwe plekken zijn het meest
voorkomende letsel t.g.v. lichamelijk geweld.
25