Signalen nader bekeken. Onderzoek naar ... - Huiselijk Geweld

Hoofdstuk 6 Conclusies en aanbevelingen
Inleiding
In dit hoofdstuk worden met behulp van de resultaten vanuit de literatuurstudie en het
praktijkonderzoek conclusies getrokken en aanbevelingen gedaan.
6.1 Conclusies
Tijdens dit project heeft de projectgroep een antwoord proberen te vinden op de volgende
onderzoeksvraag:
“Welke signalen zendt een slachtoffer van huiselijk geweld uit en hoe worden deze signalen
gelezen door leerkrachten en huisartsen in Zeeland?”
De stelling ‘elk slachtoffer zendt signalen uit’, die de projectgroep als uitgangspunt heeft genomen,
wordt bevestigd door de resultaten van de interviews en de enquête, de theorie van Watzlawick en het
onderzoek van Sylvie Lo Fo Wong. Deze conclusie bevestigt de noodzaak van dit onderzoek tot
inventarisatie van signalen omdat bij een goede afstemming en (h)erkenning van signalen bij de
ontvanger, huiselijk geweld eerder gestopt kan worden.
De reden voor het niet openbaar maken van huiselijk geweld door slachtoffers komt volgens de
respondenten voort uit angst, schaamte en loyaliteit aan de dader. Slachtoffers zenden desondanks
wel degelijk signalen uit.
De signalen die de projectgroep uit zowel het literatuur onderzoek, als het praktijkonderzoek naar
voren ziet komen zijn lichamelijke verwondingen, schrikachtig gedrag, onzekerheid in het bijzijn van de
partner, teruggetrokken gedrag, agressie bij kinderen, verminderde schoolprestaties, slachtoffer is
sociaal geïsoleerd, angst voor mannen, controlerende partner, depressie, angstklachten, verhoogde
consultfrequentie bij de huisarts en verhoogd gebruik van pijnstillers.
Vanuit de analyse van de huisartsen komt naar voren dat, huisartsen aangeven ze zelf behoorlijk vaak
huiselijk geweld signaleren. Zij geven aan signalen te herkennen als kneuzingen en blauwe plekken,
botbreuken en spanningen. In mindere mate, worden depressie en angstig gedrag ook als signaal
herkend. Vanuit de slachtoffers wordt aangegeven, dat signalen niet worden opgepikt. Een belangrijke
reden hiervan is de instrumentele / medische aanpak die huisartsen vaak hanteren. Juist in het geval
van mogelijk huiselijk geweld zou er gekozen moeten worden voor een communicatieve aanpak
waarbij niet alleen de symptomen worden behandeld, maar er ook aandacht is voor de oorzaak.
Slachtoffers hebben aangegeven juist in een goed gesprek, waarbij ze zich op hun gemak voelen en
vertrouwen hebben in de huisarts, eerder het onderwerp huiselijk geweld bespreekbaar te maken.
Deze aanpak levert op dat huiselijk geweld eerder openbaar wordt gemaakt, met als mogelijk gevolg
beëindiging van de geweldssituatie. Het onderzoek van Sylvie Lo Fo Wong bevestigt dit, want het
praten met de huisarts blijkt voor vrouwen, die te maken hebben met huiselijk geweld, belangrijk in het
veranderen van de situatie.
Uit de praktijk en theorie blijkt echter dat huisartsen onvoldoende geschoold zijn om adequaat op
signalen te reageren en aan te sluiten bij de behoefte van de patiënt.
Van de slachtoffers met schoolgaande kinderen, is door iedereen aangegeven, dat de kinderen op
school signalen hebben uitgezonden. Het gaat dan onder meer om signalen als blauwe plekken,
teruggetrokken gedrag of juist druk gedrag, niet naar huis willen, agressief gedrag en een
achteruitgang van de leerprestaties. Uit de enquête over huiselijk geweld die door 84 leerkrachten in
Zeeland is ingevuld, blijkt dat 51% van de leerkrachten nog nooit een signaal van huiselijk geweld
heeft opgevangen.
Deze uitkomst staat in fel contrast met de onderzoekscijfers die aangeven, dat er jaarlijks meer dan
100.000 kinderen slachtoffer zijn van huiselijk geweld. De oorzaak kan evenals bij de huisartsen,
gezocht worden in de opleiding. Tijdens de opleiding voor leerkrachten in Zeeland wordt er geen
aandacht besteed aan het onderwerp huiselijk geweld. Het is voor leerkrachten daarom ook lastig om
signalen te (h)erkennen en hier vervolgens ook wat mee te doen.
Tevens blijkt er vaak onduidelijkheid te zijn over het bestaan van een protocol, waarin staat hoe er
gehandeld dient te worden bij een vermoeden van huiselijk geweld.
Leerkrachten vinden het dan ook belangrijk om bijscholing over dit onderwerp te krijgen.
27