INzicht Nr 26, Jaargang 7, nummer 3 - Nederlandse Vereniging voor ...
INzicht Nr 26, Jaargang 7, nummer 3 - Nederlandse Vereniging voor ...
INzicht Nr 26, Jaargang 7, nummer 3 - Nederlandse Vereniging voor ...
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
vervolg Boekenrubriek<br />
delen die typisch zijn <strong>voor</strong> een groep van personen’.<br />
Of in de woorden van Hustinx en<br />
Durlinger ‘het metaprofiel, typisch en eigen<br />
aan het functioneren van de onderneming’.<br />
Ook hier illustreren zij aan de hand van een<br />
casus hoe het werken met metaprogramma’s<br />
cultuur en organisatieveranderingen richting<br />
kunnen geven en faciliteren.<br />
Naast de individuele- en de organisatietoepassingen<br />
kan het werken met meta-programma’s<br />
ook op groepsniveau worden toegepast.<br />
Het werken met metaprogramma’s blijkt<br />
<strong>voor</strong>al nuttig om de interpersoonlijke relaties<br />
in een team beter op elkaar af te stemmen en<br />
om teams evenwichtig en doelgericht samen<br />
te stellen. De dynamiek van een groep wordt<br />
verklaard vanuit de verschillen in criteria en<br />
metaprogramma’s actief bij haar leden.<br />
Metaprogramma’s maken groepsleden bewust<br />
van de rijkdom van deze intrinsieke verschillen<br />
en van de opportuniteiten die hierin <strong>voor</strong><br />
de groep schuil gaan. Het leert hen op een<br />
nuttiger wijze af te stemmen op de metaprogramma’s<br />
die zij in de samenwerking als<br />
antagonistisch ervaren.<br />
De metaprogramma’s worden ook als een<br />
Human Resource ‘gereedschapskist’ besproken.<br />
Durlinger en Hustinx geven ons aan de<br />
hand van sprekende cases inzicht in het<br />
gebruik van hun tool in het domein van recrutering<br />
en selectie, training, functioneringsgesprekken,<br />
loopbaanbegeleiding, conflicthantering<br />
en leiderschap.<br />
Doorheen al deze toepassingen loopt er een<br />
gedachtengoed als rode draad. De kwaliteit<br />
van de (inter)persoonlijke processen beïnvloedt<br />
het (bedrijfs)resultaat. En het werken<br />
met metaprogramma’s biedt de mogelijkheid<br />
om de kwaliteit van deze (professionele) relaties<br />
te verbeteren. Vooral de bewustwording<br />
en de bespreking van de verschillen tussen<br />
mensen en het inzetten van deze verschillen<br />
als kwaliteiten en groeikansen, worden als<br />
sturingsmogelijkheden sterk benadrukt.<br />
Metaprogramma’s, een tool zoals zo<br />
veel andere?<br />
Gedreven door helderheid en eenvoud zouden<br />
we mismatchend kunnen stellen: ‘Nog een<br />
54<br />
model, … weer een instrument? Er zijn er al<br />
zoveel?’ En dit is ook zo. De gereedschapskist<br />
van vele adviseurs, managers en coaches<br />
bulkt van de vele tools die je als roosters en<br />
interventies bij vele opdrachten van communicatie,<br />
organisatieontwikkeling, training,<br />
coaching en teambuilding kan hanteren (we<br />
denken aan Meyer Briggs Type Indicator,<br />
Team Management System, Belbin teamrollen,<br />
Process Communication Management,<br />
….en voeg al de andere waarmee u werkt er<br />
aan toe). Toch voldoen hiervan velen niet aan<br />
de betrachting om context-specifieke uitspraken<br />
over het denken en handelen van een<br />
persoon weer te geven. Vele van de bestaande<br />
profielinstrumenten abstraheren op contextoverstijgende<br />
wijze in algemene uitspraken.<br />
Hiermee gaan ze <strong>voor</strong>bij aan de precieze<br />
wijze waarop het gedrag zich in een specifiek<br />
context organiseert en voltrekt.<br />
Metaprogramma’s zoemen precies in op dit<br />
niveau. Ze omschrijven in een context- en criteria-specifieke<br />
wijze hoe het denken, voelen<br />
en handelen vorm krijgen. Het werken met<br />
metaprogramma’s leidt dan ook tot een fijnere<br />
diagnose en preciezere interventiekeuzes.<br />
‘Ons werk op het gebied van metaprogramma’s<br />
is niet afgerond’, concluderen de<br />
auteurs.<br />
De ontwikkelingsmogelijkheden zijn inderdaad<br />
nog legio. Ook in dit werk wordt er geen<br />
echte systematiek aangeboden van de wijze<br />
waarop verschillende metaprogramma’s elkaar<br />
kunnen versterken of verzwakken en hoe<br />
combinaties van metaprogramma’s te clusteren<br />
tot specifieke gedragskwaliteiten. Ook in<br />
het domein van de verkoop kunnen we heel<br />
wat toepassingen van metaprogramma’s<br />
bedenken. Kortom, een blijvende opdracht<br />
<strong>voor</strong> ieder die na het lezen van dit bijzonder<br />
vlot geschreven en verhelderend boek tot<br />
deze uitdaging wil bijdragen.<br />
Chris Minne is bedrijfspsycholoog en partner bij<br />
het begeleidings- en organisatieadviesbureau<br />
Enable.<br />
Contact auteur:<br />
cm@enable.be<br />
I N z i c h t H e r f s t 2 0 0 5<br />
Social Panoramas<br />
Changing the unconscious landscape<br />
with NLP and psychotherapy<br />
Auteur: Lucas Derks<br />
Crown House, 2005, 379 p. Prijs £18.99<br />
ISBN 1904424031<br />
Boekbespreking door Rudy Vandamme<br />
Een gefundeerde bijdrage tot de<br />
ontwikkeling van NLP<br />
Lucas Derks, wie kent hem niet. Als je ooit<br />
een spreker wil engageren die zowel humoristisch<br />
als degelijk is, nodig hem uit. Maar nu<br />
gaat het over zijn boek dat nu ook in het<br />
Engels vertaald is. Ter gelegenheid van deze<br />
uitgave moeten we merken dat er nog geen<br />
recensie is geweest van ‘Sociale Denkpatronen’.<br />
De <strong>Nederlandse</strong> versie is nochtans van<br />
2002. Dat zetten we graag in dit <strong>INzicht</strong><strong>nummer</strong><br />
recht. Ik heb het nu over de Engelse<br />
versie die <strong>voor</strong>al in de eerste hoofdstukken<br />
een aanzienlijke verdieping geeft van de uitgangspunten<br />
– de moeite van het lezen<br />
waard. Het boek is van groot belang <strong>voor</strong><br />
mensen die willen meewerken aan de verdere<br />
ontwikkeling en toepassing van NLP.<br />
Waarom?<br />
Het boek sluit aan op de unieke bijdrage van<br />
NLP tot het begrijpen en hanteren van mensen.<br />
Of in ons vakjargon gezegd: het is een<br />
bijdrage tot de studie van de structuur van de<br />
subjectieve ervaring. Ik bedoel het feit dat<br />
een NLP-beoefenaar zijn aandacht niet richt<br />
naar WAT iemand zegt, maar op HOE inhouden<br />
zich in onze mentale ruimte organiseren.<br />
Met behulp van de representatiekanalen en de<br />
lijsten van submodaliteiten kan de NLP-beoefenaar<br />
zijn eigen ervaring en dat van anderen<br />
in kaart brengen. NLP levert beschrijvende<br />
categorieën om de mentale ruimte in kaart te<br />
brengen. Nu nog is de Vakog één van de<br />
modellen die <strong>voor</strong> de beginnende NLP-beoefenaar<br />
wonderlijk en vernieuwend overkomt.<br />
Naast het in kaart brengen, heeft NLP technieken<br />
die dienen om die te veranderen op<br />
N L P & h e t b e v o r d e r e n v a n w e l z i j n<br />
het niveau van de mentale ruimte. Het lijkt<br />
dat NLP op die manier rechtstreekser ingrijpt<br />
in de ervaring, dan een therapeut die bij<strong>voor</strong>beeld<br />
een overtuiging van iemand probeert te<br />
veranderen door argumenten aan te brengen<br />
hoe de persoon het anders kan zien. Er kan<br />
maar niet genoeg gesteld worden dat je als<br />
NLP-beoefenaar echt moet gedrild zijn om<br />
met die laag te werken van de ervaring. NLP<br />
werkt niet met de inhoud, maar met de<br />
representaties van de inhoud. Het gaat om te<br />
observeren en te calibreren welke processen<br />
en toestanden er zich aan de binnenkant<br />
afspelen.<br />
De hoofdopdracht die Lucas Derks zich heeft<br />
gesteld in zijn boek, is dat idee verder uit te<br />
werken door de innerlijke representaties van<br />
een aantal fenomenen quasi statistisch te<br />
gaan vaststellen. Tot nu toe werden de representatiekanalen<br />
in NLP als tool aangereikt.<br />
Maar er was nog geen systematisch onderzoek<br />
over een hele reeks verschijnselen. Het<br />
boek bestaat dan ook in de opsomming van<br />
een reeks verschijnselen en hoe die in onze<br />
cultuur door de meeste mensen worden gerepresenteerd.<br />
In het boek komen aan bod: de<br />
representatie van liefde, zelfbeeld, macht,<br />
groepsrelaties, familie, spirituele ervaring en<br />
tenslotte training.<br />
Het is een soort encyclopedie. Je kunt dadelijk<br />
surfen naar het onderwerp dat je interesseert.<br />
Ik raad je aan dit te doen. Het is een<br />
lijvig boek dat je zeker niet van A tot Z moet<br />
lezen. Het is eerder een boek dat je regelmatig<br />
eens uit de kast haalt om je aandacht op<br />
te frissen <strong>voor</strong> ‘de structuur van de subjectieve<br />
ervaring’. Of je kunt het consulteren als je<br />
met een bepaald onderwerp bezig bent. Het<br />
geeft je visie en technieken om met jezelf en<br />
anderen om te gaan. In totaal staan er zo 61<br />
technieken in.<br />
Lucas Derks is academicus, dat merk je in het<br />
boek. Niet dat het boek theoretisch overkomt<br />
of saai wordt. Er zijn geen statistische tabellen<br />
opgenomen en er is ook geen abstracte<br />
theorie geëxpliciteerd. Dat maakt dat het<br />
werk wetenschappelijk gefundeerd overkomt<br />
en tegelijk vlot leesbaar blijft.<br />
55