INzicht Nr 26, Jaargang 7, nummer 3 - Nederlandse Vereniging voor ...

More documents

Recommendations

Info

vervolg Boekenrubriek delen die typisch zijn voor een groep van personen’. Of in de woorden van Hustinx en Durlinger ‘het metaprofiel, typisch en eigen aan het functioneren van de onderneming’. Ook hier illustreren zij aan de hand van een casus hoe het werken met metaprogramma’s cultuur en organisatieveranderingen richting kunnen geven en faciliteren. Naast de individuele- en de organisatietoepassingen kan het werken met meta-programma’s ook op groepsniveau worden toegepast. Het werken met metaprogramma’s blijkt vooral nuttig om de interpersoonlijke relaties in een team beter op elkaar af te stemmen en om teams evenwichtig en doelgericht samen te stellen. De dynamiek van een groep wordt verklaard vanuit de verschillen in criteria en metaprogramma’s actief bij haar leden. Metaprogramma’s maken groepsleden bewust van de rijkdom van deze intrinsieke verschillen en van de opportuniteiten die hierin voor de groep schuil gaan. Het leert hen op een nuttiger wijze af te stemmen op de metaprogramma’s die zij in de samenwerking als antagonistisch ervaren. De metaprogramma’s worden ook als een Human Resource ‘gereedschapskist’ besproken. Durlinger en Hustinx geven ons aan de hand van sprekende cases inzicht in het gebruik van hun tool in het domein van recrutering en selectie, training, functioneringsgesprekken, loopbaanbegeleiding, conflicthantering en leiderschap. Doorheen al deze toepassingen loopt er een gedachtengoed als rode draad. De kwaliteit van de (inter)persoonlijke processen beïnvloedt het (bedrijfs)resultaat. En het werken met metaprogramma’s biedt de mogelijkheid om de kwaliteit van deze (professionele) relaties te verbeteren. Vooral de bewustwording en de bespreking van de verschillen tussen mensen en het inzetten van deze verschillen als kwaliteiten en groeikansen, worden als sturingsmogelijkheden sterk benadrukt. Metaprogramma’s, een tool zoals zo veel andere? Gedreven door helderheid en eenvoud zouden we mismatchend kunnen stellen: ‘Nog een 54 model, … weer een instrument? Er zijn er al zoveel?’ En dit is ook zo. De gereedschapskist van vele adviseurs, managers en coaches bulkt van de vele tools die je als roosters en interventies bij vele opdrachten van communicatie, organisatieontwikkeling, training, coaching en teambuilding kan hanteren (we denken aan Meyer Briggs Type Indicator, Team Management System, Belbin teamrollen, Process Communication Management, ….en voeg al de andere waarmee u werkt er aan toe). Toch voldoen hiervan velen niet aan de betrachting om context-specifieke uitspraken over het denken en handelen van een persoon weer te geven. Vele van de bestaande profielinstrumenten abstraheren op contextoverstijgende wijze in algemene uitspraken. Hiermee gaan ze voorbij aan de precieze wijze waarop het gedrag zich in een specifiek context organiseert en voltrekt. Metaprogramma’s zoemen precies in op dit niveau. Ze omschrijven in een context- en criteria-specifieke wijze hoe het denken, voelen en handelen vorm krijgen. Het werken met metaprogramma’s leidt dan ook tot een fijnere diagnose en preciezere interventiekeuzes. ‘Ons werk op het gebied van metaprogramma’s is niet afgerond’, concluderen de auteurs. De ontwikkelingsmogelijkheden zijn inderdaad nog legio. Ook in dit werk wordt er geen echte systematiek aangeboden van de wijze waarop verschillende metaprogramma’s elkaar kunnen versterken of verzwakken en hoe combinaties van metaprogramma’s te clusteren tot specifieke gedragskwaliteiten. Ook in het domein van de verkoop kunnen we heel wat toepassingen van metaprogramma’s bedenken. Kortom, een blijvende opdracht voor ieder die na het lezen van dit bijzonder vlot geschreven en verhelderend boek tot deze uitdaging wil bijdragen. Chris Minne is bedrijfspsycholoog en partner bij het begeleidings- en organisatieadviesbureau Enable. Contact auteur: cm@enable.be I N z i c h t H e r f s t 2 0 0 5 Social Panoramas Changing the unconscious landscape with NLP and psychotherapy Auteur: Lucas Derks Crown House, 2005, 379 p. Prijs £18.99 ISBN 1904424031 Boekbespreking door Rudy Vandamme Een gefundeerde bijdrage tot de ontwikkeling van NLP Lucas Derks, wie kent hem niet. Als je ooit een spreker wil engageren die zowel humoristisch als degelijk is, nodig hem uit. Maar nu gaat het over zijn boek dat nu ook in het Engels vertaald is. Ter gelegenheid van deze uitgave moeten we merken dat er nog geen recensie is geweest van ‘Sociale Denkpatronen’. De Nederlandse versie is nochtans van 2002. Dat zetten we graag in dit INzichtnummer recht. Ik heb het nu over de Engelse versie die vooral in de eerste hoofdstukken een aanzienlijke verdieping geeft van de uitgangspunten – de moeite van het lezen waard. Het boek is van groot belang voor mensen die willen meewerken aan de verdere ontwikkeling en toepassing van NLP. Waarom? Het boek sluit aan op de unieke bijdrage van NLP tot het begrijpen en hanteren van mensen. Of in ons vakjargon gezegd: het is een bijdrage tot de studie van de structuur van de subjectieve ervaring. Ik bedoel het feit dat een NLP-beoefenaar zijn aandacht niet richt naar WAT iemand zegt, maar op HOE inhouden zich in onze mentale ruimte organiseren. Met behulp van de representatiekanalen en de lijsten van submodaliteiten kan de NLP-beoefenaar zijn eigen ervaring en dat van anderen in kaart brengen. NLP levert beschrijvende categorieën om de mentale ruimte in kaart te brengen. Nu nog is de Vakog één van de modellen die voor de beginnende NLP-beoefenaar wonderlijk en vernieuwend overkomt. Naast het in kaart brengen, heeft NLP technieken die dienen om die te veranderen op N L P & h e t b e v o r d e r e n v a n w e l z i j n het niveau van de mentale ruimte. Het lijkt dat NLP op die manier rechtstreekser ingrijpt in de ervaring, dan een therapeut die bijvoorbeeld een overtuiging van iemand probeert te veranderen door argumenten aan te brengen hoe de persoon het anders kan zien. Er kan maar niet genoeg gesteld worden dat je als NLP-beoefenaar echt moet gedrild zijn om met die laag te werken van de ervaring. NLP werkt niet met de inhoud, maar met de representaties van de inhoud. Het gaat om te observeren en te calibreren welke processen en toestanden er zich aan de binnenkant afspelen. De hoofdopdracht die Lucas Derks zich heeft gesteld in zijn boek, is dat idee verder uit te werken door de innerlijke representaties van een aantal fenomenen quasi statistisch te gaan vaststellen. Tot nu toe werden de representatiekanalen in NLP als tool aangereikt. Maar er was nog geen systematisch onderzoek over een hele reeks verschijnselen. Het boek bestaat dan ook in de opsomming van een reeks verschijnselen en hoe die in onze cultuur door de meeste mensen worden gerepresenteerd. In het boek komen aan bod: de representatie van liefde, zelfbeeld, macht, groepsrelaties, familie, spirituele ervaring en tenslotte training. Het is een soort encyclopedie. Je kunt dadelijk surfen naar het onderwerp dat je interesseert. Ik raad je aan dit te doen. Het is een lijvig boek dat je zeker niet van A tot Z moet lezen. Het is eerder een boek dat je regelmatig eens uit de kast haalt om je aandacht op te frissen voor ‘de structuur van de subjectieve ervaring’. Of je kunt het consulteren als je met een bepaald onderwerp bezig bent. Het geeft je visie en technieken om met jezelf en anderen om te gaan. In totaal staan er zo 61 technieken in. Lucas Derks is academicus, dat merk je in het boek. Niet dat het boek theoretisch overkomt of saai wordt. Er zijn geen statistische tabellen opgenomen en er is ook geen abstracte theorie geëxpliciteerd. Dat maakt dat het werk wetenschappelijk gefundeerd overkomt en tegelijk vlot leesbaar blijft. 55
Conclusies worden gestaafd met onderzoek. Er wordt ook verwezen naar diverse auteurs die de pragmatische inslag van NLP mee helpen staven: Lakoff & Johnson, William James, Piaget, enz. Voor mij blijft er na het lezen van dit boek een hamvraag open. Het gaat over het mensbeeld waarop NLP zich baseert. Het is duidelijk dat NLP stelt dat alle ervaringen en betekenissen mentale constructies zijn. Dat is de pragmatische inslag. Zoals Berne indertijd interactiespelen tussen mensen heeft beschreven (‘Mens erger je niet’), zo beschrijft Lucas nu de spelregels hoe we mentaal betekenissen construeren. Ons mentaal innerlijk lijkt wel een theater van locaties die ter beschikking zijn om ervaringen aan op te hangen. Het encyclopedisch werk van Lucas Derks doet me denken aan een krantenkop: Gen ontdekt dat de oorzaak is van …. De medischbiologische wereld heeft zijn gen-onderzoek en NLP heeft zijn onderzoek naar mentale constructies. Betekent dit nu dat mentale constructies de laatste verklaring geven over een ervaring? Betekent de mentale constructie van de spirituele ervaring dat alles besloten ligt binnen de ervaring? Zouden er dan toch alleen maar kaarten zijn? Of genen? Wat doen we met de ontheiligende macht van al die cartografie? Vandaar de tip: gebruik de schat aan NLPknow-how om te begrijpen en te helpen. Maar blijf beseffen dat we werken met de vooronderstelling dat alles een kaart is, maar één kaart is, toch in ieder geval een kaart is van het gebied. Surfen naar www.sociaalpanorama.nl, de website van Lucas Derks, is zeker ook de moeite waard. Want het begrijpen en beïnvloeden van het Sociaal Panorama is een heuse specialisatie waard. Rudy Vandamme is internationaal NLP mastertrainer, leidt de School voor NLP en is voorzitter van de NVNLP Contact auteur: vandamme.rudy@skynet.be 56 Speelwijzer Er zijn tal van interessante en toepasselijke spelen op de markt. Wil je lucht geven aan je enthousiasme over een spel? Laat het ons weten. In deze editie van Speelwijzer: The Nano Tech Power Deck van Jaap Hollander © IEP Publications, Nijmegen. The Nano Tech Power Deck ‘Communicatiedeskundigen (therapeuten, trainers, opvoeders, coaches, counselors en dergelijke) gebruiken dit door Jaap Hollander ontwikkelde Nano Tech Power-kaartspel om hun cliënten in de NLP-gedachte te begeleiden en bezielen. Normaal gesproken wordt zo’n NLP-proces verzorgd door een mens van vlees en bloed, bij het Nano Tech Spel worden deze processen neergezet door een spel kaarten. Hoe doeltreffend kan dat zijn?’ zo begint Jaap Hollander zijn instructieartikel ‘Games as a Medium for Presenting Psychological Techniques’ voor NLP World, waarin hij stelt dat – tot zijn verbazing – het kaartspel net zo effectief is als, zelfs vaak effectiever dan genoemde mens van vlees en bloed. ‘Hoe kunnen spellen effectiever zijn dan coaches en therapeuten?’ vraagt hij zich af. Je gaat immers niet, zoals met je begeleider, een echte relatie aan met het spel. En toch heeft hij, bijna zonder uitzondering, gemerkt dat dit zo is. ‘Een van de relationele invloeden die spellen als Nano Tech Deck hebben, is dat mensen geneigd zijn de instructies serieus te nemen. Als ik jou vraag je een biotoop voor te stellen waarin elke diersoort aanwezig is, dan weet ik zeker dat je wil weten waarom ik dat aan je vraag. En als ik antwoord dat ik dat doe omdat ik denk dat dat je kan helpen, zul je willen weten hoe precies dat jou zal helpen. Wie had mij trouwens gevraagd jou te helpen? En denk ik feitelijk dat jij dierlijke neigingen hebt? Maar als je de ‘Animal Magic’kaart van het Nano Tech spel trekt en ik de instructie aan je voorlees die exact hetzelfde klinkt als ik hierboven beschreef, dan zul je de instructie zonder mankeren opvolgen.’ Een kaartspel heeft ook als voordeel boven een menselijke coach, dat het niets merkt van I N z i c h t H e r f s t 2 0 0 5 de onbewuste non-verbale weerstand tegen bepaalde onderwerpskeuzen: het kaartspel instrueert gewoon door. Daarnaast is er de vaardigheid van mensen om samenhang te creëren. Jaap Hollander ontdekte dat mensen de ervaring hebben dat de verscheidene elementen in het spel frappant op hun eigen situatie slaan. Zo voelt men dat de Entree-kaart precies datgene aangeeft waarvan zij zelf al vonden dat ze ernaar moesten kijken. Of het Oracle vertelt hen exact wat zij al halfbewust wisten. Iemand zei gekscherend: ‘die kaarten moeten wel elektronische chips hebben dat ze kunnen registreren wat ik denk…’ Aan de hand van de instructies van dit kaartspel kun je het spel stap voor stap spelen (Nederlandse handleiding op te halen bij www.nanotechpowerdeck.com). Je kunt dit eerst voor en met jezelf doen, om te ervaren wat het spel doet. Het spel helpt je – telkens op een andere manier – om • Belangrijke levensdoelen te bereiken • Dagelijkse problemen op te lossen • Je innerlijke hulpbronnen te ontwikkelen • Je zwakke punten te verbeteren • Onverwachte, verrassende ervaringen op te doen • Op een nieuwe manier contact te hebben met vrienden, familie en collega’s Het ondersteunt je psychologische en gevoelsmatige ontwikkeling in de richting van meer levensgeluk en meer succes. Dat kan tevens positief doorwerken in de systemen waar je deel van uit maakt, zoals je gezin of de organisatie waar je werkt. Een stuk uit de bestaande inleiding, zodat je vóór je ziet hoe je dit oh, zo veelzijdige, leerzame, en superleuke NLP-spel kan spelen en als het ware popelt om ermee aan de slag te gaan: Wat voor een soort spel is dit? Het deck is diepgaand op een speelse manier! Het is een gemakkelijke, onderhoudende manier om de moderne psychologische technieken van het neuro N L P & h e t b e v o r d e r e n v a n w e l z i j n linguïstisch programmeren (NLP) te gebruiken. Deze nieuwe methoden worden gecombineerd met de oude principes van het orakel, zoals die tot ons gekomen zijn via de Griekse, Keltisch en Germaanse beschavingen. Wat betekent ‘Nano’? ’Nano’ betekent ‘heel klein'. Een nanoseconde bijvoorbeeld, is één miljardste seconde. De uitdrukking ‘nano tech’ refereert aan een heel klein psychologisch techniekje. Zo’n nano-techniek kan soms al in een paar minuten worden uitgevoerd. Speel met anderen of speel alleen Je kunt het spel solo spelen of met anderen. Als je het samen met anderen speelt, staat een van de spelers centraal. De anderen geven de speler ondersteuning en advies, terwijl de speler zijn ervaringen beschrijft. Zij volgen de instructies uit dit boekje. De speler trekt de kaarten en één van de anderen leest ze hardop voor. Als je solo (alleen) speelt, lees je de kaarten en de instructies gewoon zelf. Schep een vriendelijke psychologische omgeving Stel je bijvoorbeeld voor, dat er vriendelijke, positieve energieën in de ruimte om je heen aanwezig zijn. Het is niet nodig om te geloven dat ze echt bestaan. Zie ze en voel ze in gedachten. Stel je voor dat ze je spel ondersteunen. Leg de instructiekaarten op tafel op de aangegeven manier, zodat zij ‘het spelbord’ vormen voor het spel dat je gaat spel. En dan: aan de slag! Veel speelplezier! Of…. voor de ‘jonge NLP-ers’ onder ons: Happy Gaming! Je kunt het Nano Tech Power Deck (zonder het houten kistje op onderstaande foto) meteen bestellen door € 21,50 (inclusief verzendkosten) over te maken aan: IEP, Nijmegen, Bankrekening: 41.49.59.205 ABN-AMRO ovv “Nano Tech Powerdeck” en je juiste naam en adresgegevens Voor meer info: info@iepdoc.nl www.iepdoc.nl www.nanotechpowerdeck.nl 57
Page 1 and 2: Colofon INzicht is een uitgave van
Page 3 and 4: Naar één Nederlandse vereniging v
Page 5 and 6: thema: NLP & het bevorderen van Wel
Page 25 and 26: 48 De dreiging van hoger beroep teg
Page 27: vervolg Boekenrubriek Voorbij je ei
Page 31 and 32: vervolg Activiteitenagenda 60 EduCa
Page 33 and 34: vervolg Activiteitenagenda 64 12 t/
Page 35: vervolg Activiteitenagenda 68 Train

INzicht Nr 26, Jaargang 7, nummer 3 - Nederlandse Vereniging voor ...

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?