deJacobsstaf 79 - Santiago

More documents

Recommendations

Info

DE JACOBSSTAF <strong>79</strong> Biddende handen. Foto: Lucien Pijper (www.venlokerkhof.nl) caminogevoel; na afloop was het klaar en ik was er niet meer mee bezig. Terwijl ik met ‘mijn camino’s’ nog steeds niet klaar ben. Herman Vuijsje verbindt de vier vrijheden aan de tocht naar Compostela, (geldt het overigens ook voor zijn tocht vanaf Compostela?), maar – 4 – hij maakt niet duidelijk waarom ze exclusief voor de camino zouden gelden. Zijn verklaring dat tochten naar andere (pelgrims)oorden, in tegenstelling tot de camino, collectieve aangelegenheden zouden zijn overtuigt niet. De camino biedt dus ‘meer’ naar mijn over
tuiging. Schuilt de verklaring daarvoor enkel in de talloze kloosters, abdijen en kerken die de pelgrim onderweg tegenkomt, waarbij zo vaak door beelden en tekens verwezen wordt naar SintJacob en Compostela? Is het het gevoel van verbondenheid met de miljoenen die je op de camino zijn voorgegaan? Beide fenomenen dragen ongetwijfeld bij aan de unieke ervaring die de camino oplevert. Maar ze vormen geen afdoende verklaring. Klip-en-klaar Naast Pelgrim zonder God staan in mijn top 4 over de camino nog drie andere boeken. Ver onderweg van Jeroen Gooskens, Losgelopen woorden van Hans Burgman en Een late pelgrim op de melkweg van Hans Annink. Daarin lezend en daarover peinzend kom ik tot de volgende beschouwing. Het ‘meer’ dat de camino biedt is voor een gelovig mens als Jeroen Gooskens duidelijk en op vele plaatsen in zijn Ver onderweg verwoord. Hij bidt onderweg geregeld; hij voelt zich thuis bij de monniken in de kloosters. ‘De wereld zonder gevoel voor transcendentie is mij te plat’ schrijft hij, en ‘Alles valt samen in één harmonisch geheel: mens en natuur, tijd en eeuwigheid, ik en het heelal. Luisteren, bidden, wandelen. Muziek, religie, natuur. Schoonheid, transcendentie, God. Tritsen woorden, maar de ervaring waar het om gaat is één. En die ervaring maakt al het andere betrekkelijk.’ Ook in het boek van Hans Burgman is klipenklaar dat het ‘meer’ dat de camino voor hem betekent te herleiden is tot God. Als religieus mens – tevens priester – loopt hij al biddend de camino en leert en passant het evangelie van Marcus uit zijn hoofd. En intussen verwerkt hij een flinke portie zielenleed die het resultaat is van zijn botsing met de dogmatiek, en dogmatici, van de officiële kerk. Is het dus simpel zo dat het ‘meer’ van – 5 – DE JACOBSSTAF <strong>79</strong> de camino gelegen is in het contact maken/ krijgen met God? Het antwoord zou – in ieder geval voor gelovige pelgrims – simpel ‘ja’ kunnen luiden, ervan uitgaande dat men het eens is over ‘wie God is’. Daar ligt een probleem. Het probleem van de beeldvorming van de ‘Onkenbare’, de ‘Onnoembare’. Het beeld van de God van mijn opvoeding schiet daarbij tekort, hoeveel waardevols daarin ook besloten lag (en ligt). Dat beeld is gaan afwijken en is anders geworden dan bijvoorbeeld dat van mensen die op een of andere manier betrokken bleven bij de kerk of die de kerk juist de rug toekeerden. Het komt mij voor dat er bij de hedendaagse pelgrims een grote mate van diversiteit in dat godsbeeld is ontstaan, mede als gevolg van de individualisering en het wegebben van het ‘officiële’ godsbeeld, zoals verkondigd door de kerk(en). Maar ook door de kennisname van andere religies en wereldbeschouwingen uit met name Azië. Ieder zijn eigen godsbeeld sluit wel erg nauw aan bij de individualisering waarover Vuijsje spreekt. Maar ook als geldt: ‘Ik ben een God in het diepst van mijn gedachten’ gaat het nog altijd over meer dan de vier vrijheden die de camino volgens Vuijsje biedt. Een kwestie van het hart Op het gevaar af het etiket opgeplakt te krijgen aanhanger te zijn van het vage en modieuze ‘ietsisme’, waag ik het erop het ‘meer’ van de camino in verband te brengen met wat Burgman – in navolging van de dichter Rilke – zo treffend beschrijft als ‘(...) het heimwee naar de wonderen die nog opgeslagen liggen in het arsenaal der ongeleefde dingen.’ Van die wonderen is de camino vervuld. En het heimwee blijft na de camino bestaan. Dat is een kwestie van gevoel, maar is religie ten diepste niet een kwestie van het hart? Als dat
Page 1 and 2: de Jacobsstaf 79 Pelgrim met of zon
Page 3 and 4: Spiritualiteit 2 Pelgrim met of zon
Page 5: Pelgrim met of zonder God? Herman V
Page 9 and 10: Pelgrimeren kort ‘Pelgrimeren kor
Page 11 and 12: Vanuit Zuidoost-Spanje lopen divers
Page 13 and 14: Stempel van El Cid in Atienza. Foto
Page 15 and 16: Een bord in het Duitse Bamberg zet
Page 17 and 18: Juffie gelukkig onderweg Pauze Op z
Page 19 and 20: Een oase van rust ‘off the camino
Page 21 and 22: elen te zien zijn zoals de Emmaüsg
Page 23 and 24: Flarden Matamoros en matajudíos In
Page 25 and 26: Kim en Tiago liggend op het plein v
Page 27 and 28: We zijn allemaal pelgrims Ervaringe
Page 29 and 30: ‘Ik ben hier werkelijk welkom, zo
Page 31 and 32: De herberg van … Engelse beleefdh
Page 33 and 34: Een engel op mijn weg Ik ging om in
Page 35 and 36: Regioberichten Regio Breda/Tilburg
Page 37 and 38: aan André Brouwer die op droogkomi
Page 39 and 40: Hospitaleren in Spanje Gelopen of g
Page 41 and 42: groep Herbergen actief met een pres
Page 43 and 44: Jacobuswandelpool loopt In juni en
Page 45 and 46: Pelgrims overnachten bij pelgrims I
Page 47 and 48: Het Compostelaregister - 45 - DE JA
Page 49 and 50: Naam Woonplaats Aankomst Reiswijze
Page 51: Colofon Het Genootschap is gevestig

deJacobsstaf 79 - Santiago

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?