VERSLAGEN DAG VAN HET LITERATUUR ONDERWIJS

personages kunnen ook van alles vinden en zeggen,
terwijl bij Bibi’s non-fictie verhalen dit echt niet kan. Zij
kan niet alles opschrijven, indien sommige jongeren dit
niet willen.’
Iris: Bibi, hoeveel procent fictie zit er in jouw boek?
Bibi: ‘Mijn boek is voor 5% fictie. Ik neem al die
gesprekken met de jongeren op en werk ze gelijk uit.
Tuurlijk, schrap ik mijn stupide vragen eruit en kort ik
de gesprekken in. Ik zorg dat het leesbaarder wordt
en verzin ook andere namen.’ Iris: ‘Aha, dus de keuze
van inkorten en knippen is wel subjectief tot stand
gekomen?’
‘Maar daarmee wordt het toch nog geen fictie?!’,
roept iemand uit het publiek.
Klopt, zegt Bibi. ‘Alle dialogen zijn gebaseerd op
gesprekken die ik gevoerd heb. Ik wil in mijn boek
ook de authenciteit van de taal van de jongeren
behouden.’
Iris: Hoe zijn de reacties op jullie boek?
Bibi: ‘Goed, ik merk dat jongeren vooral waargebeurde
verhalen interessant vinden.’ Docenten knikken en
Ton vult aan: ‘Dit merk je ook al op de televisie, waar
onder andere realityseries goed bekeken wordt door
jongeren.’
Iris: Jullie hebben beiden ontdekt dat de jongeren vrij
uitzichtloos weer vrijkomen en niets geleerd hebben.
Welke aanpak zou wel werken?
Bibi: ‘Sowieso meer straffen werkt niet. Dat zien zelfs
rechters in, maar de maatschappij vraagt erom. Zij wil
dat er gestraft wordt.’
Ton: ‘Al die jongeren hebben te maken gehad met
of een verslaafde moeder, een depressieve ouder,
borderliners, huiselijk geweld dag in dag uit. Als het kind
hier al vroeg mee te maken heeft, is hij of zij na hun
zestiende niet meer in staat om te hechten.’
Bibi: ‘Ik ken één jongen die niet wil deugen. Hij wil
zich niet aan de regels houden, want hij vindt dat hij
niet in deze maatschappij hoort. Vooral als het gezin
met veel geweld te maken heeft, dan is het uitzicht
vaak hopeloos. Het gekke is dat ze hun band met hun
moeder eren, hoe erg zij ook verwaarloosd zijn.
Soms komen de jongeren een sterke meid tegen, waar
ze verkering mee krijgen. Naarmate ze ouder worden
voelen zij zich steeds meer verantwoordelijk en kunnen
ze hierdoor weer op het juiste pad komen. Velen willen
ook nog een beroep leren. Als zij bijvoorbeeld in de
gevangenis leren voor fitnessinstructeur, komen ze de
gevangenis uit met een diploma op zak.’
Iris: Als je zo’n boek schrijft is het dan niet moeilijk om je
politieke voorkeur er buiten te houden?
Bibi: ‘Nee, mijn boek gaat over die jongeren. Mijn
politieke visie hoeft er niet ook nog eens in.
Over de politiek gesproken, er worden zes
jeugdgevangenissen gesloten, misschien komt dit door
3 SCHRIJVERS EN BOEKEN
onze boeken, haha.’
Ton: ‘Soms komen er therapeuten uit Amerika langs
en die zeggen tegen de jongeren dat zij eerst moeten
leren nadenken en tot tien tellen. Dit heeft geen zin als
je gezien hebt dat je vader jou of andere gezinsleden
altijd slaat. Nachtdetentie zou een oplossing kunnen
zijn. Overdag gedwongen naar school en ’s avonds
vastzitten in nachtdetentie.’
Iris voegt er aan toe: ‘Een collega-journalist liep een tijd
mee met jeugdzorg en waar zij achter kwam is dat er
eigenlijk geen rotkinderen zijn, maar rotouders.’
Het uur is snel voorbij gegaan, er zijn nog vragen en Bibi
en Ton zijn ook nog niet uitgepraat.
Bibi overtuigt de groep dat het boek Rotjongens
zeker geschikt is om te gebruiken in de klas. ‘Ook voor
mavo?’ vraagt een docent. ‘Ja, juist, het boek is heel
spannend en jongeren zijn dol op non-fictie verhalen.’
Reacties uit de zaal
Annebel Venmans:
‘Ik vond het kort, maar inspirerend. Het verschil tussen
fictie en non-fictie kan ik nu makkelijker uitleggen aan
mijn leerlingen. Het was ook leuk om de betrokkenheid
omtrent het onderwerp van de auteurs te zien.’
A. de Ridder:
‘Ik vond het verhaal dat beiden vertelden
heel bedroevend. Ik heb tien jaar geleden
“probleemjongens” in mijn klas gehad en merk dus
nu dat er nog steeds niets veranderd is, aan de zorg,
gevangenissen en de therapie.’
33