VERSLAGEN DAG VAN HET LITERATUUR ONDERWIJS

Kennismaking met Franca Treur en Asis Aynan
Door Iris Kouwen
Presentator: Pieter Steinz
Sprekers: Franca Treur, Asis Aynan
Pieter Steinz (PS), chef boeken van NRC Handelsblad,
laat het publiek kennismaken met twee jonge schrijvers
die het afgelopen jaar in de belangstelling stonden
en wier werk zeker de moeite waard is voor scholieren.
Franca Treur (FT) schreef de sensitieve roman Dorsvloer
vol confetti. Het draait in dit boek om de twaalfjarige
Katelijne die opgroeit in een strenggelovig boerengezin
in Zeeland en de confrontatie opzoekt met de kracht
van Het Woord. Asis Aynan (AA) is filosoof en leraar
aan een ROC. Hij schreef samen met Hassan Bahara
onder het pseudoniem Driss Tafersiti het boek Ik Driss,
dat eerst als feuilleton in NRC Handelsblad verscheen.
Met dit boek wilden ze een stem geven aan de eerste
generatie gastarbeiders in Nederland.
Franca Treur en Asis Aynan behoren beiden tot
de nieuwe generatie schrijvers. Deze twee auteurs
hebben een aantal dingen met elkaar gemeen. Zo
staan ze beiden aan het begin van een, hopelijk, grote
literaire carrière, komen ze allebei uit een gezin waarin
religie een belangrijke rol speelt en hebben ze zich
ontworsteld aan de religie.
Franca is opgegroeid in een streng gereformeerd
gezin en heeft zich daarvan weten los te maken.
Haar veelgelezen boek Dorsvloer vol confetti is tot op
zekere hoogte een weerslag van het leven dat ze heeft
geleid als klein meisje. Voor het thema de verhouding
tussen fictie en werkelijkheid is dit een interessant
boek. Veel mensen denken namelijk dat het geheel
autobiografisch is, maar dit is niet het geval. Franca
Treur vertelt over de problematiek van de schrijver de
werkelijkheid niet één op één na te vertellen, maar juist
een nieuw verhaal te maken en fictie te maken van
datgene dat je daadwerkelijk beleefd hebt.
Asis Aynan is bekend als columnist. Hij is werkzaam
geweest voor Het Parool en van zijn hand verscheen
de bundel Veldslag. De bundel bevat verhalen over zijn
jeugd. Niet, zoals op grond van zijn naam en de nodige
vooroordelen veelal wordt gedacht, in een islamitisch
gezin, maar in een gezin dat van gemengde religie
is. Zelf noemt hij zijn achtergrond een combinatie van
katholiek, islamitisch en Berber. Met lichte humor kijkt hij
terug op zijn jeugd:
3 SCHRIJVERS EN BOEKEN
AA: ‘Ik heb op een basisschool gezeten die is opgericht
door kardinaal Alfrink.’
PS:’Nog niet bezoedeld door alle schandalen van de
katholieke kerk?’
AA: ‘Nog niet nee. Maar ik kan je vertellen dat mij nooit
iets is overkomen.’
PS: ‘Dat zeggen ze allemaal.’
AA: ‘Neenee…’
FT: ‘Hij mocht je niet…Hahaha.’
AA: (bedachtzaam) ‘Hij mocht me niet nee…’
(uitbundig gelach in de zaal)
Na bovenstaande dialoog legt Asis Aynan uit dat
kardinaal Alfrink reeds was overleden toen hij zijn
intrede maakte op deze basisschool, dus dat van zijn
betrokkenheid bij een schandaal geen sprake kon
zijn. Wel was het een heel strenge Rooms-Katholieke
basisschool die gevestigd was in Haarlem.
AA: ‘Ik ben enorm gekneed door mijn leraren op die
school. Thuis hadden we de Islam. Ik heb een streng
Islamitische opvoeding genoten. En uiteindelijk kwam ik
er op latere leeftijd achter dat ik een Berber ben. Daar
ben ik mij in gaan verdiepen. Dat is in de hoofdmoot de
samengestelde identiteit die voor mij belangrijk is.’
De uitspraak een Berber te zijn roept vragen op.
De eerste twee identiteiten, de katholieke en de
islamitische, hebben beide met religie te maken. Berber
daarentegen is geen religie.
AA: ‘Nee dat is geen religie nee.’
PS: ‘Zoals Franca Zeeuw is, zo ben jij Berber.’
AA: ‘Klopt, maar op een gegeven moment werd
het wel een soort religie voor mij. Het gaf me wel de
mogelijkheid om mij aan die andere twee zaken te
ontworstelen. Ik wilde niet leeg blijven en door op zoek
te gaan binnen de Berbercultuur leerde ik veel meer
over mijn achtergrond dan ik voorheen wist. Ik was
klaar voor een leven zonder god.’
PS: ‘Franca, jij bent geëmigreerd vanuit Zeeland. Je
bent van god los. Wat is nu jouw identiteit? Wat is nu
jouw Berberschap?’
FT: (met duidelijk hoorbaar Zeeuws accent) ‘Ik ben en
blijf natuurlijk een Zeeuw. Dat merk ik goed als ik door
het land trek. Die Zeeuwen zitten ook overal en dan
komen ze naar mij toe om het ‘Zeeuw-zijn’ te vieren. Ze
37