Agressie & Agon - Filosofie.info

aan te nemen dat seksuele selectie in de eerste plaats betrekking heeft op mannetjes en dat vrouwtjes
altijd de schaarse factor zijn in een soort. Maar dit komt niet overeen met wat wij waarnemen in de
natuur. Bij enkele soorten waar het mannetje het meest investeert in het nageslacht door lange nazorg,
zien wij dat vrouwtjes onderling rivaliteit vertonen en opzichtige kenmerken hebben. 79 Hoewel dit de
vooringenomenheid van Bateman tegenspreekt, komen deze waarnemingen wel overeen met het
Bateman’s Principle: het organisme met de laagste investering in het nageslacht vertoont seksuele
dimorfie.
§ 4. Seksuele selectie
Overleven is zinloos als er geen nakomelingen achterblijven om de erfelijke lijn voort te zetten, en
zelfs voortplanting alleen is niet voldoende voor succes in evolutionair opzicht: het evolutionaire
succes van een plant of een dier wordt afgemeten aan het aantal nakomelingen en de kwaliteit van het
nageslacht.
In tegenstelling tot natuurlijke selectie betekent seksuele selectie dat (in de meeste gevallen) mannen
worden geselecteerd vanwege hun succes in voortplanting ten opzichte van rivalen. Waar er schaarste
heerst, ontstaat een concurrentiestrijd. In deze strijd kan er differentiële reproductie optreden omdat
een mannetje op basis van uiterlijke kenmerken voor de paring gekozen wordt door het andere
geslacht. Maar het verschil kan ook opkomen doordat sommige mannetjes een bedreiging vormen
voor rivalen. Darwin veronderstelde kort gezegd twee trends binnen seksuele selectie: de strijd tussen
mannetjes onderling – intra-seksuele selectie (law of battle), waarin gevochten wordt om hetzij de
rechtstreekse toegang tot de vrouwtjes hetzij om het bezit van een beslissende hulpbron (zoals
voedsel of nestgelegenheid) die vrouwtjes nodig hebben; en de voorkeur van de vrouwtjes – inter-seksuele
selectie (mate choice), die rechtstreeks een mannetje kiest, op grond van een persoonlijke eigenschap
zoals zang, kleur of bouw. 80 De twee vormen van selectie leiden ook tot een zekere gespletenheid
tussen enerzijds de wapens, primair bedoeld voor rivalengevechten, en anderzijds ornamenten, om
79 Knowlton, Parental care and sex role reversal, p.203-22. Enkele voorbeelden zijn verschillende soorten
zeepaardjes (Hippocampus) en verschillende strandvogels zoals de Franjevoet (Phalaropus).
80 Ridley, The Red Queen, p.133: “The two techniques – wooing or winning – are equally likely to sieve out the
‘best’ males. The difference is that whereas the first technique will select dandies, the second will select bruisers.
Thus bull elephant seals and red deer stags are big, armed and dangerous. Peacocks and nightingales are
aesthetic show-offs.”
26