VOOR IK HET VERGEET

Afrikaanse cultuur.
Onder de vele namen van de medicijnman behoort die van
wisieman of dibia. Beide woorden stammen uit het Engels van
wizard en devi/. Een zuiver Afrikaanse naam is obeahman
voor medicijnman van de witte magie. Van Indiaanse oorsprong
is de naam pujei of piaaiman, de Caraïbische naam in
de Guyana's. In de Franse Antillen spreekt men van boccor. In
Brazilië komt de naam abo voor.
De toverkunst zelf, die door de wisie-, obeah- of piaaiman bedreven
wordt, heet aan beide zijden van de Atlantische oceaan
wisie of obeah. In Suriname heet Westerse medicijn bakra
obeah. Op de Antillen hoort men het woord bruga dat overeenkomt
met wis ie. De Bantoe's in Afrika spreken van
djoedjoe of b%ki. Het lbo-woord djoedjoe is hetzelfde in
betekenis als bwanga of maga. De Fransen d~iden bepaalde
diabolische riten aan als joux-joux. Sommigen beweren dat
het woord voodoo afgeleid wordt vanfaux Dieu, maar dat is
niet zeker.
Tot nu toe schreef ik over zwarte magie. Het kan betekenen
obscure kunst of toverkunst van de zwarte mens. De meeste
medicijnmannen bedrijven zowel de zwarte magie om te
verderven als de witte magie om te helen. De medicijnmannen
onderhouden betrekkingen met demonen en boze machten. Zij
zijn in staat om vèr te zien, vèr te horen, helder (?) te zien, ze
heten /oekoeman in Suriname, zij pretenderen toegang te
hebben tot bizondere spirituele-, als natuur-krachten, zodat zij
optreden als o.a. regen-makers, als afweer van epidemieën en
calami tei ten.
De primitieve, heidense mens is ten prooi aan boven-natuurlijke
invloeden en bemoeïngen, invasies van demonen, notoire
geesten uit de afgrond, duivelse krachten, intelligenties en ook
aan "zielen'. De zielen waarover gesproken wordt zijn voor hen
reeële openbaringen. De Bantoe's in Afrika en ook in de
Soedan maken negers onderscheid tussen de etherische-ziel,
de lichaams-ziel en nog tal van andere zielen, die wij als kracht,
liefde, enz. aanduiden. Men spreekt daar van zielen. zo is de
kra of etherische ziel verwant met het lichaam. Zij verlaat het
lichaam alleen bij de dood (vergelijk bij ons de uitdrukking: het
ontzielde lichaam), maar zij kunnen ook tijdelijk gedurende de
slaap het lichaam verlaten. Daarom zegt men dat men een sla-
15