Download

209
•
Het sulfaat- en zuurgehalte van het grondwater kunnen stijgen door oxidatie
van gereduceerde verbindingen die in de bodem aanwezig zijn. Oxidatie is
het gevolg van daling van de grondwaterstand of van nitraatuitspoeling. In
beide gevallen worden gereduceerde verbindingen (sulfiden) die in de vaste
fase van de bodem voorkomen zoals pyriet, geoxideerd door respectievelijk
vrije zuurstof en nitraat-zuurstof. Het zuurgehalte van het grondwater
neemt toe. De pH is in 35% van de zandgebieden lager dan 5,5. In deze
gebieden is in de periode 1981-1986 de pH gemiddeld met 0,2 eenheden per
jaar gezakt. De pH-daling is het duidelijkst in natuurgebieden op 10 meter
beneden maaiveld.
De laagste pH's en sterkste pH-daling is beter gecorreleerd aan chloride
dan aan sulfaat en nitraat. Op grond van fysisch-chemische overwegingen is
verzuring van het grondwater door atmosferisch zuur onwaarschijnlijk. Naast
de door verdroging en vermesting versterkte oxidatieprocessen zal door het
toenemende zoutgehalte het zuur dat aan de vaste fase van de bodem zit in
het grondwater terecht komen. Het zuurder worden van het grondwater is dus
vooral een gecombineerd effect van verdroging, vermesting en verzouting,
o.a. door gebruik van meststoffen.
Fosfaatdoorslag is nog slechts zeer lokaal, met name in Oost-Brabant,
opgetreden. Bij het belastingsniveau direct voor het in werking treden van
het Besluit gebruik dierlijke meststoffen in 1987 dreigde echter doorslag
in een aantal zandgebieden. Berekeningen met het nationaal vermestingsmodel
doen vermoeden dat doorslag binnen 25 jaar kan optreden in het midden en
oosten van Noord-Brabant, in het noordelijk deel van Limburg en in Twente
en de Achterhoek. Opgemerkt zij dat bij de berekeningen steeds is uitgegaan
van het meest gevoelige bodemtype per landbouwgebied en dat door lokale
omstandigheden de tijdsperiode tot fosfaatdoorslag sterk kan variëren. Ook
buiten de genoemde gebieden is derhalve doorslag van fosfaat mogelijk.