Download

gehele systeem verandert. Minder duidelijk is nog de invloed van gestage
toevoer van tal van stoffen naar zeeên en oceanen, via lozingen in
rivieren, door dumping en ongevallen op zee en via de atmosfeer. Ook het
functioneren van de zeeên en de oceanen in mondiale stofkringlopen wordt
daardoor veranderd, mogelijk eens leidend tot verstoring van de stabiliteit
van de korte termijn cycli van stoffen en water tussen de oceanen, de
atmosfeer en de continenten.
Een geheel ander karakter heeft de vernietiging op grote schaal van de
levende natuur door massale ontbossing, door overbevissing en overbejaging.
Naast het directe verlies van natuurlijke hulpbronnen, erosie,
woestijnvorming, van belang op regionale schaal, sterven hierbij steeds
meer soorten uit, die het erfgoed van de gehele wereld waren. Daarnaast is
de belasting van het milieu met persistente toxische stoffen, waaronder
bestrijdingsmiddelen, een toenemende bedreiging voor de levende natuur.
Het rapport "Our Common Future" van de World Commission of Environment and
Development maakt de samenhang duidelijk tussen economische ontwikkeling en
de aantasting van het milieu op wereldschaal. De toekomstige ontwikkelingen
dwingen ons ertoe deze samenhang nog nadrukkelijker als leidraad voor het
handelen te hanteren.
3.2 Klimaatverandering
Probleemschets
Door menselijke activiteiten nemen de concentraties van een aantal
sporegassen in de atmosfeer snel toe. Toenemende gehalten van co 2 en enkele
andere sporegassen, met name CH 4 , N 2 o, CFK-11, CFK-12 en 0 3 veranderen de
uitstraling van warmte uit de atmosfeer naar de ruimte. De onderste lagen
van de atmosfeer zullen daardoor opwarmen en wereldwijd kunnen klimaten
veranderen. Verwarming zal ook optreden in de oceaan, met thermische
expansie en zeespiegelstijging als gevolgen. Ook zal grotere afsmelting van
ijskappen bijdragen aan zeespiegelstijging. Verandering van klimaten zal
betrekking hebben op ondermeer de wind, de neerslag, de gemiddelde en
extreme temperaturen. Tal van maatschappelijke belangen, die veelal zijn
afgestemd op huidige klimaten, worden daardoor beïnvloed, gunstig of
ongunstig. Daarnaast heeft een verhoogd gehalte aan co 2 rechtstreeks
invloed op de plantengroei: landbouw, bosbouw en natuurlijke vegetaties.
Deze keten van oorzaken en gevolgen kent vele onzekerheden. Er zijn
combinaties van veronderstellingen te maken, die leiden tot de uitkomst
57