Flirten met Duitsland - Sax.nu

Deze keer: een Nederlander die in Duitsland werkt tegenover een
Duitse die in Nederland werkt. Over Alles Käse versus Deutsche
Gründlichkeit.
Duitse discipline
Foto: Toma Tudor
Sarah Kerpen (29) geeft bij Mens
en Maatschappij les aan zowel
Duitse als Nederlandse studenten:
“Vanuit de sociaal-maatschappelijke
visie die hier centraal
staat is ieder individu
uniek. Wij houden er niet zo van
om mensen in hokjes te plaatsen.
Maar natuurlijk zijn er cultuurverschillen.
Die kun je niet ‘wegdiscussiëren’,
ze zijn er gewoon.”
Hoe ben je hier terecht gekomen?
“Ik heb zelf bij Saxion gestudeerd, ik
heb de Duitstalige deeltijdopleiding
Bachelor of Social Work gedaan. Na
mijn afstuderen ben ik hier gaan lesgeven,
de eerste twee jaar alleen aan
Duitse studenten, daarna ook aan
Nederlandse studenten.”
Was dat niet moeilijk, in het Nederlands
lesgeven?
“Ik heb eerst een stoomcursus
Nederlands gedaan, maar daarna weet
je natuurlijk nog lang niet alles. Ik ben
nooit bang geweest om fouten te
maken. Studenten zijn heel behulpzaam,
hoewel er in het begin ook wel
weerstand is geweest. Het gaat nu
heel goed, maar het blijft het af en toe
lastig. Ik woon in Gronau, dus het is
ook niet zo dat ik in mijn privé-leven
veel Nederlands spreek.”
Waarom komen Duitsers naar Nederland
om hier hun opleiding te doen?
“De Nederlandse manier van onderwijs
spreekt Duitsers erg aan. Met
name het praktijkgerichte karakter
ervan. In Duitsland is het onderwijs
heel theoretisch van opzet, hier is
meer ruimte voor zelfontwikkeling.
Bijvoorbeeld het reflecteren op eigen
gedrag, in ons vakgebied heel belangrijk,
wordt als zeer positief ervaren.
Daarnaast zijn er in Duitsland weinig
mogelijkheden om een opleiding in
deeltijd te doen, dus ook dat is voor
Duitsers aantrekkelijk in Nederland.”
En de vooroordelen over Duitsers
en Nederlanders?
“Toen ik net begon dachten ze dat ik
als Duitse docent heel streng zou zijn.
Dat is meegevallen. Het is inderdaad
zo dat Duitsers meer structuur
gewend zijn.Als er zich een probleem
op de opleiding voordoet gaan zij op
zoek naar een procedure, de
Nederlandse studenten zoeker eerder
zelf een oplossing. In de rookruimte
kom ik regelmatig Duitse collega’s
tegen en maken we er wel eens grapjes
over. Maar ik zie toch ook veel
overeenkomsten. Uiteindelijk stellen
zowel Duitse als Nederlandse studenten
dezelfde vragen over de lesstof. En
de zelfstandige manier van werken in
dit onderwijssysteem roept zowel bij
Duitsers als Nederlanders in het begin
vaak weerstand op. De Nederlandse
studenten vinden daar wel sneller hun
weg in, omdat ze op de middelbare
school al gewend waren veel zelf uit
te zoeken en in groepjes te werken.”
Hoe is de omgang tussen de
Nederlandse en Duitse docenten?
“Er wordt hier bewust gekozen voor
het mixen van beide groepen. In de
teams zitten zowel Nederlandse als
Duitse docenten. Hetzelfde geldt
voor de werkgroepen die met onderwijsontwikkeling
bezig zijn. En ons
personeelsuitje is afwisselend in
Duitsland en in Nederland. Dus we
integreren heel aardig.”
Mariska van der Meer
ol en supertoll
Duitsers is echter net als bij de Duitsers
veranderlijk. Uit diverse onderzoeken
blijkt dat Nederlanders langzaam maar
zeker positiever over Duitsland zijn
gaan denken. Anti-Duitse sentimenten
zijn zeker niet verdwenen, maar
Nederlanders vinden Duitsers steeds
sympathieker. Sterker nog, Nederland
behoort tegenwoordig samen met
Amerika tot de landen die het meest
positief over Duitsers denken. Bijna de
helft van de Nederlanders vindt hen
sympathiek tot zeer sympathiek.
Bovendien gelden Duitsers hier tegenwoordig
als gastvrij, vlijtig, sportief en
voetbalgek. Slechts zeven procent van
de Nederlanders vindt Duitsers onsympathiek.
Vooral onder jongeren is
Duitsland veranderd van ‘oude vijand’
in ‘vriendelijke buur’. “Duitsland was
groot en rijk en wij waren klein en arm.
Dat had een beetje een Calimero-effect.
En dus wezen we met ons vingertje: wij
zijn misschien niet zo groot en rijk, maar
moreel wel superieur,” verduidelijkt het
Duitsland Instituut van de Universiteit
van Amsterdam. Het omslagpunt kwam
toen Nederland het in de jaren negentig
jaren economisch beter ging doen dan
Duitsland. “Tot onze verbijstering kwamen
de Duitsers hier toen niet met hun
dikke auto’s om ons te vertellen dat zij
toch superieur waren. Ze kwamen juist
heel bescheiden en geïnteresseerd vragen
hoe we dat deden en hoe zij van ons
konden leren.”
Daarnaast droeg de uitbreiding van de
Europese Unie ook voor een zeer belangrijk
deel bij aan ons nieuwe beeld van
Duitsland. De confrontatie met ‘nieuwe
vreemden’ als Letten en Bulgaren deed
Nederlanders beseffen hoeveel ze eigenlijk
met Duitsers gemeen hebben. Maar
clichés blijven nu eenmaal clichés. Ook
nu Duitsland cool en supertoll is geworden
en ‘Alle Menschen uiteindelijk
Brüder werden’ blijft ‘de Duitser’ nog
steeds een badgast die in een kuil op een
Nederlands strand braadworsten naar
binnen werkt. En een flinke pul bier is
natuurlijk nooit ver weg.
Harry van Stratum
oktober 2007
37