Volledige versie - FAVV

4
Blauwtongziekte
Bluetongue of blauwtongziekte is zonder enige twijfel de
verrassing van 2006 gebleken.
Er zijn 24 verschillende serotypes van bluetongue bekend.
Een zestal daarvan waren in de afgelopen 10 jaar (al dan niet
tijdelijk) opgedoken rond de Middellandse zee, nl. de types
1, 2, 4, 9, 15 en 16. Wereldwijd was de verspreiding van deze
vectorziekte beperkt gebleven tot gebieden tussen de 35° ZB
en de 45° NB.
tember, oktober en november gestaag uitgebreid over zowat
het ganse land. Uiteindelijk werden in ons land 695 uitbraken
geregistreerd, 399 bij schapen en 296 bij runderen.
Figuur 5.8.: Uitbraken met bluetongue serotype 8 in België
Bluetongue veroorzaakt in de eerste plaats problemen bij
schapen, waar de ziekte dikwijls zeer ernstige problemen en
massale sterfte veroorzaakt. Bij runderen en andere herkauwers
werd ze eigenlijk enkel slechts sporadisch gemeld,
meestal zonder al te veel klinische problemen.
148
De ziekte wordt verspreid door culicoidesmuggen (ook wel
knutten genoemd), waarvan er wereldwijd zo’n 1.400 verschillende
soorten beschreven zijn. Deze muggen zijn cruciaal
in de epidemiologie van de ziekte: zonder culicoides is er
geen verspreiding van het bluetonguevirus en zou de ziekte
vermoedelijk vanzelf uitdoven. Niet alle soorten worden overigens
in staat geacht om de ziekte over te dragen. Zo was
in Europa enkel van C. imicola, die zich in Europa uitsluitend
rond de Middellandse Zee ophoudt, en in veel mindere mate
van C. obsoletus, bekend dat deze het virus gemakkelijk kon
verspreiden.
4.1. Verspreiding
Het was dan ook erg verrassend toen in augustus 2006 in
het grensgebied tussen België, Nederland en Duitsland , op
meer dan 50° NB dus, de eerste met het serotype 8 besmette
runderen werden aangetroffen met milde, weinig duidelijke
tekens van besmetting. De ziekte was toen waarschijnlijk al
enkele weken aan zijn opmars begonnen, maar was al die tijd
niet gediagnosticeerd, net omdat de ziekte in eerste instantie
bij runderen en niet bij schapen werd vastgesteld. Snel
bleken deze eerste besmettingen slechts het topje van de
ijsberg. De ziekte heeft zich in de loop van de maanden sep-
Positieve haarden (693)
20 km-zone
150 km-zone
Provincies
Autosnelwegen
Daarbij werden vooral de provincies Luik, Limburg en Oost-
Vlaanderen getroffen en in mindere mate de provincies
Vlaams-Brabant, Waals-Brabant en Namen. West-Vlaanderen,
Henegouwen en vooral Luxemburg kregen veel minder met
de ziekte te maken. Deze aantallen zijn vermoedelijk slechts
benaderingen: een groot deel van de besmettingen (bij runderen)
is wellicht ongemerkt gebleven.
Bij runderen was er een beperkte morbiditeit en een beperkte
impact van de ziekte op de gezondheid van de dieren.
Bij schapen is het aantal aangetaste dieren wel belangrijk
gebleken, zijn de klinische problemen wel duidelijk geweest
en is uiteindelijk bijna de helft van de aangetaste dieren met
duidelijk ziektetekens gestorven. Er wordt op basis van de
ophalingen van kadavers verondersteld dat in de piekmaanden
ruim 2.000 schapen meer dan andere jaren aan de ziekte
bezweken zijn.