Re-integratie van zieke werknemers: feiten, verklaringen en ... - NIP

6
Sancties
Werkgevers en werknemers hebben een inspanningsverplichting. Aan het einde van de
wachttijd toetst het UWV aan de hand van het re-integratieverslag of de betrokken partijen
voldoende inspanningen hebben geleverd om re-integratie van de werknemer te
realiseren. Als dit niet het geval is, kan het UWV sancties opleggen. De werkgever kan
worden verplicht om het loon maximaal een jaar langer door te betalen. Als blijkt dat
de werknemer tekort is geschoten, kan het UWV een korting op de uitkering toepassen
of een WIA-aanvraag geheel of gedeeltelijk weigeren. Daarnaast kan de werkgever de
werknemer korten op het loon en in het uiterste geval ontslag aanvragen wegens het
niet meewerken aan re-integratie.
1.2 Ontwikkelingen in de aanpak van re-integratie
Er zijn verschillende tendensen zichtbaar. Enerzijds zijn er positieve ontwikkelingen,
zoals de daling van het ziekteverzuim en de instroom in de WIA 1 die, samen met het
ontstaan van initiatieven zoals poortwachtercentra en brancheloketten, er op lijken te
duiden dat werkgevers re-integratie goed op orde hebben. Anderzijds zijn er signalen
dat re-integratie in de praktijk vooral bij kleine bedrijven (al is het verzuim daar
meestal laag), diverse problemen oplevert:
• Kleine bedrijven hebben doorgaans minder herplaatsingsmogelijkheden. Dit betreft
een grote groep: in Nederland heeft 80% van de werkgevers minder dan 10
werknemers in dienst en circa 40% van de werknemers in Nederland werkt in bedrijven
met minder dan 100 werknemers.
• Ongeveer de helft van de aanvragen voor een WIA-uitkering wordt afgewezen,
omdat de aanvrager minder dan 35% arbeidsongeschikt is bevonden. In de Stichting
van de Arbeid (STAR) zijn over deze groep afspraken gemaakt die inhouden
dat werkgevers en werknemers samen verantwoordelijkheid dragen voor de reintegratie
van deze groep. Werkgevers zien de herplaatsing van deze mensen echter
als zeer problematisch; ze achten het onwaarschijnlijk dat deze werknemers na
de WIA-keuring wel herplaatst kunnen worden, waar dat gedurende twee jaar van
re-integratie inspanningen tijdens de wachttijd niet is gelukt 2 .
1.3 Onderzoeksvragen
De RWI heeft in de uitgebreide startnotitie deze ontwikkelingen vertaald naar een zestal
thema's met concrete onderzoeksvragen. Deze zes thema’s zijn de volgende:
I. In hoeverre komen inspanningen gericht op de re-integratie van zieke werknemers
in de praktijk van de grond?
II. Welke keuzes ten aanzien van zelf doen, uitbesteden of samenwerken worden op
de private markt gemaakt en waarom?
III. Hoe is de positie van werknemers te kenschetsen?
IV. In hoeverre sluiten vraag en aanbod op de private markt in dit segment op elkaar
aan?
V. Wat is er bekend over resultaten en effectiviteit?
VI. Welke succes- en faalfactoren zijn te formuleren ten aanzien van re-integratie van
zieke werknemers?
1
2
Tot 2003 stroomde in de WAO per jaar ca. 100.000 personen in. In 2006 zijn ca. 18.000 WIAuitkeringen
toegekend, waarvan bijna 3800 IVA en ruim 14.200 WGA. Bijna tweederde van de
WGA-uitkeringen betreft volledige, maar niet duurzame arbeidsongeschiktheid en het overige
deel betreft uitkeringen voor gedeeltelijke arbeidsgeschiktheid.
Piek, P. et al. 'Werken naar vermogen en de praktijk van alledag, inventarisatie van knelpunten en
oplossingen', juli 2006, TNO.