Het vaststellen van kwaliteit van leven bij cliënten in de ouderenzorg ...

toegevoegd aan de observatielijst ‘Zicht op eigen leven’ omdat het de sociale participatie
van cliënten uitgebreider in kaart brengt, dan wanneer men gebruikt maakt van enkel de
Qualidem als meetinstrument. De SWON kan per subschaal worden berekend en met de
subtotalen kan een totaalscore worden berekend. Hoe hoger de subtotalen en de
totaalscore, des te beter zijn de sociale interacties, en daarmee het sociale welbevinden,
van de cliënt. De SWON is als geheel met een interne consistentie van α=.74, voldoende
betrouwbaar. Door middel van een bevestigende factoranalyse (met Varimax rotatie) is
ook de stabiliteit van de drie dimensies vastgesteld: affectie, gedragsbevestiging en status.
De drie dimensies zijn eveneens voldoende betrouwbaar, namelijk ‘affectie’ α = .77;
‘gedragsbevestiging’ α = .82 en ‘status’ α = .69. De intrabeoordelaars-betrouwbaarheid
van de verschillende items is tevens ruim voldoende bevonden (ICC =.74 -.83; zie
Gerritsen, 2004).
Om voldoende inzicht te krijgen in het lichamelijk welbevinden van cliënten is een vraag
over pijn opgenomen (Holtkamp et al., 2003; Meijer et al.,1999). In de vragenlijst ‘Zicht
op eigen leven’ is een vraag opgenomen over de mate waarin de cliënt zich gezond voelt.
Deze (subjectieve) ervaring van gezondheid van de cliënt zelf is niet met observaties vast
te stellen. Pijn is een belangrijke determinant voor ervaren gezondheid. Om deze reden
zijn vragen over pijn toegevoegd aan de observatielijst ‘Zicht op eigen leven’. De vragen
zijn afkomstig uit de Minimum Data Set 2.1 (MDS) van het Resident Assessment
Instrument; een internationaal gevalideerd observatie-instrument (Holtkamp, 2003 ;
Meijer et al., 1999). De vragen geven inzicht in de aanwezigheid van pijn en de intensiteit
ervan bij de cliënt in de afgelopen zeven dagen.
Tabel 2.2 geeft aan hoe de verschillende meetinstrumenten zijn onder te brengen in de
verschillende domeinen van kwaliteit van leven, zoals deze zijn gedefinieerd in ‘Zicht op
eigen leven’. De DS-DAT geeft inzicht in het onwelbevinden van cliënten met zeer
ernstige cognitieve beperkingen en is derhalve niet onder één domein geplaatst.
Tabel 2.2
De wijze waarop de meetinstrumenten zijn onder te verdelen in de vier
domeinen van ‘Zicht op eigen leven’
Domeinen Kwaliteit van leven Onderwerp Meetinstrument
Domein І
Lichamelijk
welbevinden/gezondheid
Domein ІІ
Woon-/leefsituatie
Domein ІІІ
Participatie
Zorgrelatie
Rusteloos gespannen gedrag
Geniet van de maaltijden
Wil niet eten
Wil graag (in bed) liggen
Pijn
Zich thuis voelen
Iets om handen hebben
Sociale relaties
Sociaal isolement
Sociaal welbevinden
Qualidem
Qualidem
Qualidem
Qualidem
Qualidem
RAI
Qualidem
Qualidem
Qualidem
Qualidem
SWON
Het vaststellen van kwaliteit van leven bij cliënten in de ouderenzorg, NIVEL 2006 19