Het vaststellen van kwaliteit van leven bij cliënten in de ouderenzorg ...

scores op de domeinen beter te interpreteren. Daarnaast kan een totaalscore worden
berekend voor de gehele kwaliteit van leven van cliënten.
Om te ondersteunen bij het afnemen van de meetinstrumenten en het verwerken van de
gegevens is een handleiding opgesteld door het NIVEL en Arcares. Deze handleiding is
bedoeld om zorgverleners handvatten te bieden bij het gebruik van de vragenlijst ‘Zicht
op eigen leven’ en de observatielijst ‘Zicht op eigen leven’. Daarnaast is een onlineverwerkingsinstrument
ontwikkeld door Arcares waarvan optioneel gebruik kan worden
gemaakt. Met behulp van dit verwerkingsinstrument kunnen de vragenlijsten worden
ingevoerd en geanalyseerd.
8.2 Aanbevelingen voor toekomstig onderzoek
Vanuit dit onderzoek kan een aantal aanbevelingen worden gedaan voor de praktijk en
voor onderzoek in de ouderenzorg.
Voor wat betreft de praktijk komt een aantal interessante zaken naar voren. De definitieve
vragenlijst ‘Zicht op eigen leven’ en de observatielijst ‘Zicht op eigen leven’ voor
cliënten met ernstige cognitieve beperkingen blijken voldoende betrouwbaar en praktisch
toepasbaar in verpleeg- en verzorgingshuizen. Dit betekent dat zorginstellingen de
kwaliteit van leven van cliënten op een efficiënte en betrouwbare wijze in kaart kunnen
brengen door gebruik te maken van deze meetinstrumenten. Door het gebruik van de
meetinstrumenten krijgt de zorginstelling informatie over verschillende domeinen van
kwaliteit van leven, aspecten die goed gaan binnen de instelling en aspecten die
verbetering behoeven. De meetinstrumenten bieden zo gerichte handvatten voor het
verbeteren van kwaliteit van leven in de ouderenzorg.
Meer onderzoek is nodig naar het vaststellen van de kwaliteit van leven op het domein
woon-/leefsituatie bij cliënten met ernstige cognitieve beperkingen. De observatielijst
‘Zicht op eigen leven’ stelt de kwaliteit van leven op het domein woon-/leefsituatie vast
met de subschalen zich thuis voelen en iets om handen hebben uit de Qualidem. Bij
cliënten met ernstige cognitieve beperkingen kunnen echter een aantal gedragingen niet
worden geobserveerd. Hierdoor vallen een aantal items van de Qualidem weg, inclusief
de items van de subschalen zich thuis voelen en iets om handen hebben. Als gevolg
hiervan kan met behulp van de observatielijst ‘Zicht op eigen leven’ bij cliënten met zeer
ernstige cognitieve beperkingen geen uitspraak worden gedaan over de kwaliteit van
leven op het domein woon-/leefsituatie.
De resultaten van dit onderzoek laten zien dat cognitieve beperkingen regelmatig
voorkomen bij cliënten op reguliere afdelingen in verpleeg- en verzorgingshuizen. Deze
aanwezigheid van cognitieve beperkingen kan grote gevolgen hebben voor de kwaliteit
van leven van cliënten. Het is uit de resultaten van dit onderzoek niet op te maken of de
cognitieve beperkingen al aanwezig waren bij opname in de zorginstelling, of zijn
ontstaan tijdens het verblijf in de instelling. Continue aandacht voor mogelijke
veranderingen in de cognitie van cliënten op reguliere afdelingen lijkt echter wenselijk,
zodat de zorgverlening zich kan toespitsen op de individuele situatie van de cliënt.
Het vaststellen van kwaliteit van leven bij cliënten in de ouderenzorg, NIVEL 2006 59