Het vaststellen van kwaliteit van leven bij cliënten in de ouderenzorg ...

7 Praktische toepasbaarheid van de meetinstrumenten
In dit hoofdstuk worden de praktische randvoorwaarden voor het toepassen van de
meetinstrumenten ‘Zicht op eigen leven’ in zorginstellingen beschreven. In paragraaf
7.1 wordt de afname van de meetinstrumenten besproken. Paragraaf 7.2 gaat in op de
wijze waarop de resultaten van de vragenlijst ‘Zicht op eigen leven’ inzichtelijk kunnen
worden weergegeven.
7.1 Afname meetinstrumenten ‘Zicht op eigen leven’
In dit onderzoek is de definitieve versie van de vragenlijst ‘Zicht op eigen leven’ getoetst.
Daarnaast is een meetinstrument, een observatielijst, opgesteld om kwaliteit van leven
vast te stellen bij ouderen met ernstige cognitieve beperkingen. In deze paragraaf worden
een aantal praktische randvoorwaarden beschreven voor de selectie van cliënten en een
succesvolle afname van de meetinstrumenten, zoals deze uit het onderzoek naar voren
zijn gekomen.
Selectie van cliënten
Om een representatief beeld te krijgen van cliënten in de zorginstelling is het van belang
cliënten steekproefsgewijs te selecteren. Nadat de cliënten steekproefsgewijs zijn
geselecteerd, dient altijd schriftelijk toestemming te worden gevraagd. Aan cliënten, die
worden uitgenodigd voor het interview over kwaliteit van leven worden schriftelijk
toestemming gevraagd aan de cliënt zelf. Bij cliënten waarbij kwaliteit van leven wordt
geobserveerd wordt schriftelijk toestemming gevraagd aan de wettelijk
vertegenwoordiger van de cliënt. Enkel cliënten waarvoor schriftelijke toestemming is
ontvangen kunnen deelnemen aan het onderzoek.
Bij cliënten waarbij kwaliteit van leven wordt geobserveerd dient de versie van de
observatielijst te worden gekozen. Er zijn twee versies van de observatielijst ontwikkeld:
één voor cliënten met matige tot ernstige cognitieve beperkingen en één observatielijst
voor cliënten met zeer ernstige cognitieve beperkingen waarbij een aantal gedragingen
niet meer goed zijn vast te stellen. Aan de hand van de Global Deterioration Scale (GDS;
Reisberg et al., 1982) kan dit worden bepaald. Bij cliënten met zeer ernstige cognitieve
beperkingen (GDS score 7) wordt de tweede versie van observatielijst gebruikt. De
beoordeling op de GDS geschiedt door het afdelingshoofd van de instelling waar de cliënt
verblijft.
Afdelingen die specifiek zorg leveren aan mensen met dementie, bijvoorbeeld BOPZafdelingen,
kunnen ervoor kiezen om kwaliteit van leven enkel vast te stellen met behulp
van observaties. Het aantal mensen dat kan worden geïnterviewd op deze afdelingen is
waarschijnlijk klein.
Het vaststellen van kwaliteit van leven bij cliënten in de ouderenzorg, NIVEL 2006 51