Het vaststellen van kwaliteit van leven bij cliënten in de ouderenzorg ...

Afname vragenlijst ‘Zicht op eigen leven’
De vragenlijst wordt afgenomen door middel van een interview. De vragenlijst is geschikt
voor alle cliënten in de ouderenzorg (intramuraal en extramuraal) die betrouwbaar vragen
kunnen beantwoorden.
Gemiddeld neemt de afname van de vragenlijst ongeveer een uur in beslag (Van Beek et
al., 2005). Er is echter een behoorlijke variatie in de tijd die cliënten nodig hebben om de
vragen te beantwoorden. Het is daarom belangrijk per cliënt meer dan één uur te
reserveren voor het interview.
De vragenlijst bevat een aantal zeer persoonlijke vragen, die kunnen leiden tot emotionele
reacties van cliënten. Het is belangrijk dat de interviewer geen directie band heeft met de
cliënt, zodat de cliënt vrij over zijn/haar kwaliteit van leven kan praten. De vragenlijst
dient altijd in een rustige omgeving te worden afgenomen, waarbij geen andere cliënten
of verzorgenden aanwezig zijn. Familieleden, kunnen op verzoek van de cliënt altijd
aanwezig zijn bij het interview.
Afname observatielijst ‘Zicht op eigen leven’
De observatielijst ‘Zicht op eigen leven’ is geschikt voor cliënten met matige tot zeer
ernstige cognitieve beperkingen die langdurig zijn opgenomen in een zorginstelling. De
observatielijst is niet geschikt voor cliënten die extramurale zorg ontvangen.
De observatielijst ‘Zicht op eigen leven’ wordt afgenomen door twee verzorgenden, die
de cliënt goed kennen en een goed beeld hebben van de cliënt gedurende de gehele dag.
In tegenstelling tot de vragenlijst, moet de observatielijst juist worden afgenomen door
verzorgenden die een directe band hebben met de cliënt omdat zij een goed beeld hebben
van het gedrag van de cliënt.
De observatieperiode varieert per onderdeel van de observatielijst. De items van de
Qualidem en de pijnvraag worden gescoord over de afgelopen 7 dagen. De items van de
SWON gaan over de afgelopen maanden. De items van de DS-DAT worden beoordeeld
na een observatieperiode van vijf minuten.
Om te zorgen dat over de juiste observatieperiode wordt gerapporteerd en bijvoorbeeld
niet over een eerdere periode, kan eerst in de afdelingsagenda of de rapportage worden
gekeken. Het kan zijn dat de toestand van een cliënt tijdens de observatieweek plotseling
verandert als gevolg van ziekte of een ingrijpende gebeurtenis. In dat geval moet worden
gewacht met het invullen van de observatielijst bij deze cliënt. Het invullen van de
observatielijst ‘Zicht op eigen leven’ door verzorgenden duurt ongeveer 20 minuten.
7.2 Totaalscores van kwaliteit van leven
Nu de definitieve versie van de vragenlijst ‘Zicht op eigen leven’ betrouwbaar is
bevonden, is het van belang om na te gaan op welke wijze de resultaten zo duidelijk
mogelijk kunnen worden weergegeven.
Aan de hand van de scores op de items kan per domein en voor de totale kwaliteit van
leven een cijfer worden berekend. De domeincijfers geven inzicht op welke domeinen
verbetering is te behalen in kwaliteit van leven van cliënten. De domeincijfers zijn te
berekenen op basis van de per item behaalde ervaringsscore van het desbetreffende
domein.
52 Het vaststellen van kwaliteit van leven bij cliënten in de ouderenzorg, NIVEL 2006