Ook in China kan een glazen muiltje staan wachten: sprookjes ...

Productiebedrijven waar de werknemers te lang moeten werken voor te weinig loon worden ook wel sweatshops
genoemd. In de provincie Zuanghong in Zuid-China heeft Hong Kong Christian Industrial Committee
onderzoek gedaan naar 12 later door hun als ‘sweatshop’ betitelde bedrijven gedaan, waar over het algemeen
jonge, alleenstaande vrouwen tussen 18 en 30 jaar, maar ook wel zo jong als 16 jaar, veel te maken hadden met
‘excessief lange werkdagen, te laag loon voor zelfonderhoud, onredelijke boetes, gevaarlijke werkplekken,
slecht eten en karige was- en toiletruimten’. In Burma kregen de vrouwen 6 cent per uur voor het maken van
Alladin-t-shirts, wat in Haiti 28 cent opleverde. In Vietnam werkte 17-jarige meisjes 7 dagen per week voor
17 cent per uur. Een actiecommittee in Haiti berekende dat tenminste 60 cent per uur nodig was om er een
gezonde levensstijl te kunnen onderhouden.
Een discussie aan de andere kant van dezelfde medaille, over loonmaxima, werd op gang geholpen door ophef
over de verdiensten van Michael Eisner, die als CEO van Disney een salaris van enkele miljoenen verdiende,
en bonussen van 180 tot 200 miljoen opstreek.
Voor 11 september 2001 ging het al wat minder met Disney, maar rake klappen heeft het bedrijf vooral daarna
opgelopen. Huidige cijfers laten weinig problemen zien. Het bedrijf heeft bijna twee miljoen aandelen uitstaan
van 34,5 dollar, waarmee het een waarde heeft van 68,8 miljard dollar. Fiscaal 2006 werd afgesloten met een
groei van 7,3%, een inkomstengroei van 33,3%, een omzet van 34,3 miljard dollar en een nettowinst van 3,3
miljard dollar. De in 2006 afgetreden CEO Eisner: ‘I have always believed that the creative process must be
contained in what we call “the financial box”--financial parameters that creative people can work in--but the
box is tight, controlled and responsible. Finance has the key to the box.’
Disney heeft veel geld uitgegeven en terugverdient met het opkopen van ESPN, Pixar en ABC. Ook met het
intellectueel eigendom op allerlei bekende figuren heeft Disney veel winst gemaakt. Een uitdaging zal het
zogenaamde web 2.0 daarin kunnen vormen omdat deze vorm van internet bedrijven niet goed te controleren
is op het handhaven van eigendomsrechten.
Disney is een icoon van de Amerikaanse cultuur. Het heeft zich genesteld in het dagelijks leven van honderden
miljoenen mensen, voornamelijk door door de rol die het heeft gespeeld in het scheppen van een cultuur
voor kinderen, maar ook van media in het algemeen. Alhoewel het nog steeds het beeld heeft van de vrolijke
familievriend, is er geen twijfel over waar het bedrijf werkelijk over gaat. Zoals Eisner tijdens zijn functie van
CEO zei: ‘We have no obligation to make art. We have no obligation to make a statement. To make money
is our only objective” (Masters, 2000). Op de website van Disney staat: “Disney’s overriding objective is to
create shareholder values by continuing to be the world’s premier entertainment company from a creative,
strategic and financial standpoint.”
Disney gaat over vrolijke gezichten, en gaat over het creeeren van entertainment wat doordringt in gezinnen
overal ter wereld, door de manipulatie van onschuldigheid en fantasie. Disney corp. wil geld verdienen, en
doet dat samen met het plunderen van de geschiedenis, mythologie en volksverhalen voor zijn visuele iconen
– en verandert deze in nieuwe, gepatenteerde producten, gericht op voornamelijk kinderen. Zij kunnen de
producten kopen, en Disney’s visie krijgen ze er gratis bij.
14 - Globalisering: sprookjes, mythen en sagen - 14