Ook in China kan een glazen muiltje staan wachten: sprookjes ...

Recept voor een sprookje door Laurens Aarnoudse
review: Bram van Dijk
De ingrediënten
Elk degelijk sprookje heeft een aantal basiselementen. Deze basiselementen hebben veel sprookjes met
elkaar gemeen. Het spreekt voor zich dat er iets is dat het goede vertegenwoordigt en iets dat het kwade
vertegenwoordigt. Het goede element kan oprecht of ondeugend zijn, vroom of rebels, zolang de lezer maar
van het personage kan houden. Het kwade element moet overduidelijk een verdorven karakter hebben dat
zich uit in alles wat het doet. Een ander belangrijk element is de reis die het goede karakter maakt. Daarmee
komen we aan bij de laatste twee elementen. Het element van de magie houdt in dat er iets magisch moet
zijn aan het verhaal. Dit maakt de wereld waarin het sprookje zich afspeelt fantasierijker en zorgt ervoor
dat de lezer gemotiveerd wordt om beelden bij het verhaal te verzinnen. Het laatste element is natuurlijk de
moraal, een sprookje zou geen goed sprookje zijn als er geen wijze les tussen de regels door geweven was.
De bereidingswijze
Bij het maken van een sprookje is het belangrijk dat er op gelet wordt dat de verhoudingen van de elementen
correct zijn. Als eerste wordt het goede element in de spreekwoordelijke pot gegooid. Niet teveel want het is
belangrijk dat het goede in de minderheid is. Dan een flinke dosis van het kwade, zorg dat dit element overal
doorheen zit en dat het aanzienlijk meer is dan het goede. De reis wordt hierna beetje bij beetje toegevoegd
aan het mengsel. Zorg dat de reis een lange draad vormt en vol met obstakels zit. Let er verder op dat de reis
begint bij het goede en eindigt bij het kwade element. Dan komt het krachtigste en belangrijkste element,
de magie. Strooi een flinke dosis magie over het kwade, het is belangrijk dat het kwade sterk wordt door
magie en dat het goede niet de beschikking heeft over deze magie. Hierdoor lijkt het kwade machtig en
onoverwinnelijk en creëer je een underdog effect. Maar vergeet niet om het kwade element ook een zwakte
te geven, een afhankelijkheid of een slechte gewoonte die het kwade element kwetsbaar maakt. Verder moet
de magie rijkelijk over het element van de reis verdeeld worden. De obstakels worden magische wezens,
bossen komen tot leven en een stroompje water wordt een oorverdovende waterval. Als laatste moet de
moraal aan het mengsel worden toegevoegd. Let erop dat je het er niet te dik oplegt want dan gaat de moraal
het verhaal domineren. Laat vervolgens het mengsel indikken tot het een opgedroogde plak is geworden.
De presentatie
Dit is het belangrijkste deel bij het maken van een sprookje, want het bepaalt de verhaallijn. Snijdt de
opgedroogde plak in blokjes en let er daarbij op dat elk blokje maar één element bevat, ofwel het goede,
ofwel het kwade, ofwel de reis. De moraal en de magie zitten al door de andere elementen heen gemengd.
Nu komt het leukste gedeelte. Je gaat de blokjes samenkneden tot een lange staaf die ongeveer de vorm
van een stokbrood heeft. De daadwerkelijke vorming van het sprookje vindt plaats in deze stap. Je kunt
een traditioneel kneedpatroon aanhouden door te beginnen met de blokjes van het goede element, deze
vermengen met een paar blokjes van het kwade element en dan de reis in het midden, gevolgd door een klont
van het kwade element met een dunne lijn reis erdoorheen die eindigt in een helder blokje goed element.
Hierdoor creëer je een sprookje waarbij de hoofdpersoon begint in een benarde situatie en een reis maakt
naar het hart van het kwaad. Bij dit hart is een climax waarbij het kwaad verslagen wordt en het goede
doorreisd om een lang en gelukkig leven te leiden aan het eind van het verhaal. Dit leven hoef je enkel kort
te noemen dus voldoet één blokje van het goede element al (een goed voorbeeld is het verhaal van ‘The
wizard of Oz’). Het is echter leuk om enige variatie aan te brengen in het verhaal. Hieronder staan een aantal
mogelijkheden:
- Je kunt het sprookje ook laten beginnen met een puur blok van het goede element en het kwade
element kort daarna introduceren. Dan is meteen duidelijk dat het gaat om een kwaad karakter die de
34 - Globalisering: sprookjes, mythen en sagen - 34