Ook in China kan een glazen muiltje staan wachten: sprookjes ...

van Atlantis waren vriendelijke, wijze en liefdevolle mensen.
MAAR...
Na verloop van tijd begon het goddelijke langzaam uit de Atlantiërs weg te ebben en kreeg de menselijke
natuur de bovenhand. Men was niet meer tevreden met alle rijkdom die men al had, maar wilde meer en meer.
De hebzucht groeide en de Atlantiërs trokken erop uit om oorlog te voeren met andere landen. Ze trokken met
grote legers door de straat van Gibraltar het Middellandse-Zeegebied binnen en begonnen, na gebieden van
Noord-Afrika en Europa veroverd te hebben, een oorlog tegen Athene en Egypte. Maar het Atheense leger
versloeg de Atlantiërs. Zeus, de oppergod, die alles had gezien, wilde de Atlantiërs straffen voor hun slechte
gedrag en hij besloot Atlantis te vernietigen. Zo kwam het, dat Atlantis, kort na verslagen te zijn door de
Atheners, binnen een dag en een nacht ten onder ging door aardbevingen en vloedgolven. Na deze ramp was
er geen spoor meer te bekennen van het eens zo machtige Atlantis.
Dit is de beschrijving die de Griekse filosoof Plato (427 – 347 v. Chr.) geeft van Atlantis. Plato was de eerste
die over Atlantis schreef in zijn werk ‘Critias’ 1 . In de originele tekst van ‘Critias’ wordt Atlantis tot in nog
groter detail beschreven dan ik hierboven heb gedaan. Er staan bijvoorbeeld zeer nauwkeurige beschrijvingen
in van de gebouwen en er worden ook verschillende afmetingen gegeven van het eiland. Deze nauwkeurige
beschrijvingen worden als bewijsmateriaal aangevoerd door verschillende wetenschappers, die denken de
locatie van Atlantis te hebben gevonden.
Volgens Plato berust het verhaal over Atlantis op de waarheid. Het zou oorspronkelijk uit Egypte komen:
Critias zou het gehoord hebben van zijn overgrootvader Dropidas, die het had gehoord van Solon, die het weer
had van een Egyptische priester. Solon zou, tijdens een bezoek aan Egypte, in de stad Saïs een priester hebben
ontmoet, die hem uitgebreid zou hebben verteld van een overwinning van de Grieken op een machtig leger dat
vanuit een punt ver weg in de Atlantische oceaan oprukte om Europa te veroveren. Dit leger zou afkomstig
zijn van het machtige eilandcontinent Atlantis, dat zich buiten de zuilen van Hercules zou bevinden, en deze
oorlog zou zich 9000 jaar voor de tijd dat Plato zijn dialoog schreef afgespeeld hebben.
Maar er zijn, behalve het werk van Plato, geen historische stukken bekend waarin vermelding wordt gemaakt
van Atlantis, ook niet bij de Egyptenaren. Alle moderne theorieën over Atlantis zijn dus gebaseerd op het werk
van Plato. En het zijn niet alleen Grieken die Plato aanhalen bij onderzoek naar Atlantis, maar wetenschappers
van over de hele wereld. Plato was een filosoof die veel invloed heeft gehad op de hedendaagse filosofie en
hij is in een groot deel van de wereld bekend. Hierin zie je duidelijk de rol van globalisering terug in de vorm
van het toenemen van de transnationale stroom van informatie. Een bekende figuur uit de geschiedenis van
Griekenland is nu een bekende figuur in grote delen van de wereld geworden. Door de intensivering van
mondiale verbondenheid komen verschillende culturen met elkaar en elkaars cultuur (waaronder geschiedenis)
in aanraking en door onder andere de ICT revolutie en de opkomst van het internet kan de informatie die men
zo over elkaar te weten komt gemakkelijk verspreid worden over de hele wereld.
Maar deze kenmerken van globalisering van transnationale stromen van mensen, goederen, diensten, kapitaal,
kennis en informatie en het contact tussen culturen, zijn niet nieuw voor deze tijd. Het kwam ook al voor
in de tijd dat Atlantis bestond! (Als we het verhaal moeten geloven). Atlantis had veel havens en een grote
vloot, waarmee het een bloeiende handel onderhield met de overige continenten, waar het overigens ook
koloniën had. Atlantis zou een soort tussenhaven geweest zijn voor handelaren die naar Amerika wilden
oversteken: “...reizigers van toen konden van daar naar de andere eilanden oversteken en zo naar het gehele
tegenoverliggende continent dat die oceaan omsloot.” 2 (Blijkbaar wist Plato al dat Amerika bestond.) In deze
tijd bestond internationale handel dus ook al en was er dus ook sprake van contacten tussen verschillende
culturen en ‘cultural flows’ 3 .
Mythe of toch werkelijkheid
37 - Globalisering: sprookjes, mythen en sagen - 37