Ook in China kan een glazen muiltje staan wachten: sprookjes ...
Ook in China kan een glazen muiltje staan wachten: sprookjes ...
Ook in China kan een glazen muiltje staan wachten: sprookjes ...
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Onderzoek<br />
Alle verklar<strong>in</strong>gen die uit de M-theorie komen rollen zijn op zijn zachtst gezegd verbaz<strong>in</strong>gwekkend. Kan de<br />
theorie desalniettem<strong>in</strong> kloppen, en hoe kunnen we dit dan <strong>in</strong>zien of testen Snaren zullen wij nooit kunnen<br />
zien, omdat snaren vele malen kle<strong>in</strong>er zijn dan atomen. Daarentegen is het wel mogelijk om sporen van snaren<br />
te v<strong>in</strong>den bij bots<strong>in</strong>gen van deeltjes.<br />
Wanneer je deeltjes gaat versnellen tot dicht bij de lichtsnelheid en ze probeert te laten botsen zal het vaak zo zijn<br />
dat ze elkaar schampen, maar <strong>een</strong> enkele keer zullen ze elkaar frontaal raken waarbij allerlei kle<strong>in</strong>ere deeltjes<br />
vrijkomen. Op dit moment wordt met name <strong>in</strong> Fermilab <strong>in</strong> Amerika en <strong>in</strong> de pas gebouwde deeltjesversneller<br />
CERN gezocht naar tekenen van gravitonen voordat deze naar <strong>een</strong> andere dimensie vervliegen. Deze deeltjes<br />
zijn bijzonder moeilijk te traceren en daarom is er <strong>een</strong> enorme versneller voor nodig om ze toch <strong>in</strong> <strong>een</strong><br />
experiment te kunnen waarnemen.<br />
Omdat <strong>een</strong> theorie all<strong>een</strong> geldig is wanneer deze door meerdere waarnemers is getoetst maar men snaren niet<br />
<strong>in</strong> <strong>een</strong> experiment zichtbaar <strong>kan</strong> maken, is snaartheorie op dit moment niet meer dan filosofie. En aangezien<br />
er momenteel maar één deeltjesversneller is die mogelijk groot genoeg is (het CERN) om snaren zichtbaar te<br />
maken, en dus maar één potentiële waarnemer is, zal het nog erg lang duren voordat snaartheorie aangenomen<br />
wordt.<br />
In het CERN wordt baanbrekend onderzoek gedaan, maar het onderzoeks<strong>in</strong>stituut staat voor meer. Het<br />
illustreert ook de toegenomen <strong>in</strong>ternationale betrokkenheid <strong>in</strong> de wetenschap. Het complex is s<strong>in</strong>ds zijn<br />
opricht<strong>in</strong>g <strong>in</strong> 1954 uitgegroeid van <strong>een</strong> project waar twaalf staten aan deelnamen naar <strong>een</strong> <strong>in</strong>ternationaal<br />
project waar maar liefst dertig landen aan meedoen en vormt zo het schoolvoorbeeld van wetenschappelijke<br />
globalisatie.<br />
Globalisatie <strong>in</strong> de natuurkunde betekent vooral groeiende samenwerk<strong>in</strong>g. Voor de tw<strong>in</strong>tigste eeuw schreven<br />
natuurkundigen elkaar brieven om men<strong>in</strong>gen en ideeën uit te wisselen, wat natuurlijk enige tijd koste. S<strong>in</strong>ds<br />
de komst van met name <strong>in</strong>ternet kunnen wetenschappers elkaar <strong>een</strong>voudiger bereiken en samenwerken om<br />
zo sneller resultaten te boeken. Er zijn nu ook veel meer conferenties, waar wetenschappers uit alle landen<br />
samenkomen om kennis te delen, dan vroeger. Wetenschappers kunnen elkaar als gevolg van de globalisatie<br />
veel makkelijker v<strong>in</strong>den.<br />
Het CERN is naast <strong>een</strong> gevolg van globalisatie, samenwerk<strong>in</strong>g tussen staten over de hele wereld, ook<br />
<strong>een</strong> oorzaak van de toegenomen globaliser<strong>in</strong>g, want het world wide web is door medewerkers van CERN<br />
bedacht. Het CERN is dus meer dan <strong>een</strong> natuurwetenschappelijk <strong>in</strong>stituut, het staat voor de ontwikkel<strong>in</strong>g<br />
van de globale <strong>in</strong>formatie-uitwissel<strong>in</strong>g.<br />
\Een ander aspect<br />
Hierboven zijn de systematische <strong>in</strong>houd en de historische ontwikkel<strong>in</strong>g van de snaartheorie <strong>in</strong> niet-wiskundige<br />
en daardoor onvolledige bewoord<strong>in</strong>gen beschreven. Ondanks het feit dat de theorie moeilijk experimenteel te<br />
8 - Globaliser<strong>in</strong>g: <strong>sprookjes</strong>, mythen en sagen - 8