De wrakingsprocedure. Een rechtsvergelijkend ... - Rechtspraak.nl

• In hoeverre kunnen de in het buitenland
ontwikkelde procedures tot voorbeeld
dienen voor Nederland, en zijn deze meer
of minder inpasbaar in ons systeem
• Welke concrete maatregelen ter verbetering
van de wrakingsprocedure zijn (overigens)
denkbaar Tot welke concrete positieve
resultaten zou dit naar verwachting
leiden en met welke (voorzienbare) neveneffecten
moet daarbij rekening worden
gehouden
Bij het vergelijkend onderzoek zullen wij waar
mogelijk aangeven op welke wijze in het
buitenland aan de deels in elkaars verlengde
liggende, deels op gespannen voet staande
interne en externe perspectief invulling wordt
gegeven.
1.4 Methode
Dit eindrapport geeft een beeld van de opzet
en praktische toepassing van de wrakings -
regeling in Nederland en in enkele andere
landen, te weten Frankrijk en Zwitserland.
Deze andere landen zijn gekozen na een quick
scan van een breder arsenaal aan mogelijke
rechtsstelsels, waaronder ook België, Duitsland,
Engeland (en Wales), Denemarken, Italië,
Oostenrijk, Spanje en de VS. 38 Met betrekking
tot elke van deze rechtsstelsels werden de
volgende meer algemene vragen beantwoord.
• Op welke wijze kan in de diverse landen
de onpartijdigheid van de rechter in een
concrete zaak door partijen worden aan -
gevochten Hoe ziet de wettelijke regeling
eruit Verschillen die regelingen voor de
verschillende rechtsgebieden
• Op welke wijze wordt de regeling door
gerechten en rechters in de praktijk
gebracht Welke protocollen zijn vermeldenswaard
• Is in de juridische literatuur (voor zover in
deze fase te achterhalen) kritiek geuit op
deze regeling en de praktijk En zo ja, op
welke gronden
• Zijn er wijzigingen van de wettelijke regeling
of praktijk voorzien, en zo ja, in welke
richting gaan die dan
• Zijn er aanwijzingen dat er oneigenlijk
gebruik wordt gemaakt van de regeling,
door partijen of hun procesvertegenwoordigers
• Bestaan er elementen van een procedure
of procedures die tot voorbeeld zouden
kunnen dienen voor Nederland
Uit deze quick scan kwam naar voren dat van
de bekeken stelsels het Franse en Zwitserse
stelsel het meest interessant waren om nader
te onderzoeken voor wat betreft de afwikkeling
van wrakingsverzoeken. Voor deze landen
heeft een verdiepend onderzoek plaatsgevonden,
waarbij meer en in detail naar de wrakings-
38 De situatie in de Verenigde Staten (VS) bekijken wij overigens enkel op federaal niveau, en niet per individuele
staat want dat zou een te bewerkelijk onderzoek worden. In de VS wordt er ook over wijziging van de regels
inzake recusal nagedacht, maar niet om redenen van ‘oneigenlijk gebruik’, maar in verband met de financieringsconstructies
bij verkiezingscampagnes voor de (verkozen) rechters, zie: A. Skaggs & A. Silver, ‘Promoting Fair and
Impartial Courts through Recusal Reform’, 2011, vindbaar via:
24