De wrakingsprocedure. Een rechtsvergelijkend ... - Rechtspraak.nl

De ‘Leidraad onpartijdigheid van de rechter’ 77
uit 2004 bevat een niet-limitatieve opsomming
van (niet-dwingende) aanbevelingen om de
onpartijdigheid van rechters te bevorderen en
richt zich daarbij met name op terugtrekking
(informele verschoning; zie ook paragraaf 1.3
in dit hoofdstuk). 78 De leidraad bevat bepalingen
over de (onwenselijkheid van) behandeling
door rechters van zaken:
• waarbij gezins- of familieleden en/of persoonlijke
of zakelijke kennissen betrokken
zijn;
• waarbij de rechter via een nevenfunctie of
via (neven)functies van (ex-)partners, (ex-)
echtgenoten of naaste verwanten nauw
betrokken is (geweest);
• waarbij de rechter in een vorige functie of
eerder als rechter betrokken is geweest, of
die betrekking hebben op partijen waarvan
de rechter eerder herhaaldelijk zaken
heeft behandeld.
De ‘Leidraad nevenfuncties’ 79 uit 2009 beoogt
een kader te verschaffen voor de toetsing ‘(…)
of de vervulling van nevenbetrekkingen van
rechterlijke ambtenaren ongewenst is met het
oog op een goede ambtsvervulling of op de
handhaving van hun onpartijdigheid en onafhankelijkheid
of van het vertrouwen daarin’ en
is onder meer bedoeld als hulpmiddel bij de
beoordeling van wrakingsklachten in gevallen
die zich daarvoor lenen. 80 In aanvulling op wat
daarover al wettelijk geregeld is (in de Wrra),
biedt de leidraad criteria voor de (on)wenselijkheid
van de uitoefening van bepaalde
nevenfuncties door rechters en voor de
omgang met uit zulke functies te ontvangen
bezoldiging of vacatiegelden.
De ‘Gedragscode rechtspraak’ 81 uit 2010
bevat enkele algemene gedragsregels voor de
onpartijdigheid en onafhankelijkheid, de
onkreukbaarheid en de professionaliteit van
rechters.
Tot slot heeft elk gerecht een eigen wrakingsprotocol,
dat een uitwerking bevat van de
wettelijke wrakingsbepalingen en voorziet in
de regulering van wrakingsverzoeken in de
praktijk. De in 2001 door de Nederlandse
Vereniging voor de Rechtspraak vastgestelde
‘Aanbeveling wrakingsprotocol gerechtshoven
en rechtbanken’ die in 2006 nader is uitgewerkt
in een model ‘Wrakingsprotocol voor rechtbanken
en gerechtshoven’, biedt hierbij een
leidraad. 82 Ook de Hoge Raad heeft een eigen
wrakingsprotocol waarin de uitgangspunten
zijn neergelegd die in acht worden genomen
bij de behandeling van verzoeken tot wraking
77 ‘Leidraad onpartijdigheid van de rechter’ (maart 2004), gepubliceerd op .
78 ‘Leidraad onpartijdigheid van de rechter’, p. 1.
79 ‘Leidraad nevenfuncties’ (maart/april 2009), gepubliceerd op .
80 ‘Leidraad nevenfuncties’, p. 2-3.
81 ‘Gedragscode rechtspraak’ (mei 2010), gepubliceerd op .
82 Aanbeveling wrakingsprotocol gerechtshoven en rechtbanken (november 2006), gepubliceerd op
.
38