De wrakingsprocedure. Een rechtsvergelijkend ... - Rechtspraak.nl

eginsel mogelijk om een verzoek tot wraking
in te dienen tegen één of meer rechters van
een wrakingskamer. 67 Aan een dergelijk verzoek
wordt niet zelden ten grondslag gelegd
dat het feit dat de leden van de wrakingskamer
bij hetzelfde gerecht werkzaam zijn als (en dus
regelmatig samenwerken met) de rechter(s)
tegen wie het eerste verzoek tot wraking is
ingediend, de schijn van partijdigheid
oproept. 68 Van belang hierbij is dat de taak
van de wrakingskamer beperkt is. Er wordt
niet geoordeeld over de hoofdzaak, maar uitsluitend
over de onbevangenheid van een
rechter die is aangewezen om over de hoofdzaak
te oordelen. Terecht merkt Schreuder-
Vlasblom dan ook op dat de leden van de
wrakingskamer gewraakt kunnen worden, maar
niet op de dezelfde gronden aangevoerd in
het door hen te behandelen wrakingsverzoek,
want anders richt zich dat tegen het hele
college en wordt de behandeling van het
eerdere verzoek geblokkeerd. 69
De partij die het verzoek tot wraking indient,
moet concrete feiten en omstandigheden naar
voren brengen waaruit objectief de vrees voor
subjectieve of objectieve partijdigheid van de
rechter kan worden afgeleid. 70 De hieronder te
bespreken ‘Leidraad onpartijdigheid van de
rechter’ geeft, samen met de relevante rechtspraak
van het EHRM (zie paragraaf 1 in dit
hoofdstuk), de betrokken partijen en rechters
een indicatie wanneer er sprake kan zijn van
een te vermijden (schijn van) onpartijdigheid.
In gevallen waarin de rechterlijke onpartijdigheid
(mogelijk) in het geding is, kan een rechter
zich ook op eigen initiatief aan de behandeling
en beslissing van een zaak onttrekken
door middel van een schriftelijk (of, na aanvang
van de terechtzitting, mondeling) en gemotiveerd
verzoek tot verschoning. 71 Het betreft
hier in beginsel een discretionaire bevoegdheid,
met dien verstande dat een rechter verplicht
is een verschoningsverzoek in te dienen
als hij meent dat de rechterlijke onpartijdigheid
schade kan lijden. 72
2.2.3 Andere relevante wettelijke bepalingen
Naast de wettelijke regelingen die specifiek
zien op wraking/verschoning van rechters kan
gewezen worden op de artikelen 116 en 117
Grondwet, de Wet rechtspositie rechterlijke
ambtenaren (Wrra) en het Besluit rechtspositie
rechterlijke ambtenaren (Brra), en de artikelen
12, 13a-g, 15 en 26 Wet RO.
In artikel 116 Grondwet is vastgelegd dat de
wet(gever) de organisatie van de rechterlijke
macht regelt, waaronder ook het interne
67 Vergelijk: Aanbeveling wrakingsprotocol, § 4.3. Zie voor het bestuursrecht: Schreuder-Vlasblom 2011, p. 684.
ABRvS 20 oktober 1998, H01.98.0350/W; CRvB 26 september 2001, 99/5244 AAW/WAO, 99/5245 AAW/WAO,
01/1966 AAW/WAO; «JB» 2001/298; USZ 2001/301.
68 Zie bijvoorbeeld: Hof Arnhem 16 mei 2011, LJN BQ6876 en Rechtbank Haarlem 10 maart 2011, LJN BQ0119
(beide verzoeken afgewezen).
69 Schreuder-Vlasblom 2011, p. 684.
70 Zie ook bijvoorbeeld: T&C Rv, Boek 1, Titel 1, Afd. 4, art. 36, aant. 2. Zie bijvoorbeeld: ABRvS 28 augustus 2002,
200105972/3 en ABRvS 31 oktober 2003, 200304798/4; NJB 2004, 4.
71 Art. 40 Rv; art. 517 Sv; art. 8:19 Awb.
72 Zie bijvoorbeeld: Cleiren 2011, p. 209-210; T&C Rv, Boek 1, Titel 1, Afd. 4, art. 40, aant. 3.
36