Corné van Zeijl Koopjes in biotech Huizenmarkt - Iex

IEX UNIVERSITEIT
Actuele, oude wijsheden
Oude meester Bob Farrel heeft in zijn Merrill Lynch-tijd (tot 2001) tien beleggingsregels
opgesteld. En ze zijn alle tien nog actueel.
Hoog kopen, laag verkopen
45
3/6/09
door Corné van Zeijl
40
verkoop World Online
35
Corné van Zeijl is senior
portfolio manager bij
sns Asset Management
waar hij verantwoordelijk
is voor de Nederlandse
aandelenportefeuilles.
Van Zeijl beheert
het sns Nederland
Aandelen Fonds.
Bij Merrill Lynch wisten
ze het in september 2008
even niet meer en dus grepen
ze terug naar de oude
meesters. Op de afdeling beleggingsresearch
zat oude meester Bob
Farrel. Hij werkte daar van 1957 tot
2001. Hij heeft in die periode tien
regels opgesteld. Deze regels hadden
in steen gebeiteld kunnen worden,
want ze gelden nog steeds. Zou
mooi zijn, zo’n tegeltje op het toilet.
Ik zet ze voor u op een rijtje:
• Markets tend to return to the
mean over time.
• Excesses in one direction will lead
to an opposite excess in the other
direction.
• There are no new eras – excesses
are never permanent.
• Exponential rapidly rising or falling
markets usually go further
than you think, but they do not
correct by going sideways.
• The public buys the most at the
top and the least at the bottom.
• Fear and greed are stronger than
long-term resolve.
• Markets are strongest when they
are broad and weakest when they
narrow to a handful of blue chip
names.
• Bear markets have three stages –
sharp down – reflexive rebound – a
drawn-out fundamental downtrend.
• When all the experts and forecasts
agree – something else is going to
happen.
• Bull markets are more fun than
bear markets.
! Markten gaan altijd weer terug naar
hun gemiddelde. In het verleden
was dat inderdaad altijd zo.
Markten die overmatig stijgen,
gaan altijd weer terug naar een
normale situatie. Of het nu gaat
om de olieprijs in 2008, de onroerendgoedaandelen
in 2007,
Chinese aandelen in 2008, internetaandelen
in 2000, Japan in
1990, goud in 1980, noem maar
op. Alles keert terug naar normale
gemiddelde niveaus.
@ Een overmatige reactie aan de ene
kant leidt tot een reactie de andere
kant op. Of zoals u uit vroeger in
de natuurkundeles heeft geleerd:
actie = reactie. Overmatige olieprijzen
leiden tot een zoektocht
naar nieuwe oliebronnen of
alternatieve energie, waardoor
het aanbod weer toeneemt en
de beweging de andere kant
opgaat. Overmatige looneisen
leiden ertoe dat werkgevers gaan
outsourcen naar lagelonenlanden
of gaan automatiseren, waardoor
de vraag naar arbeid afneemt en
de lonen dalen. En zo worden de
lonen vanzelf weer de kop ingedrukt.
# Nieuwe tijden bestaan niet. Op het
hoogtepunt van iedere bubbel
zijn er altijd dezelfde soort
woorden te horen, zij het in
steeds een andere vorm. Toen
de olieprijs op 150 dollar stond,
had iedereen het over peak oil.
Toen internet een hype was, had
iedereen had over de nieuwe
economie.
$ Exponentieel stijgende markten stijgen
altijd verder door dan verwacht.
Bovendien corrigeren deze markten
niet op een rustige manier. Ik
heb ooit eens tegen iemand van de
backoffice gezegd dat hij niet goed
bij zijn hoofd was om internetaandelen
in 1999 te kopen. Uiteindelijk
heeft hij zijn geld verdubbeld
en ik stond langs de zijlijn. In de
tussentijd werd ik ook nog eens
voor oude zak uitgemaakt die niets
van de nieuwe economie begreep.
De koersen gingen inderdaad veel
en veel verder dan ik ooit gedacht
had. En naderhand zijn ze ook veel
verder gedaald dan de man van de
backoffice had gedacht. Maar dat
maakte niet uit. Hij had zijn geld
toen al veilig op een spaarrekening
staan.
% Het publiek heeft de voorkeur om op
de top te kopen en op de bodem te
verkopen. In presentaties laat ik
graag zien dat de in- en uitstroom
in aandelenfondsen parallel loopt
met de beweging in de koersen.
Ergo beleggers kopen op het
hoogtepunt en verkopen op het
dieptepunt. Heel jammer want
dat heeft dramatische gevolgen
voor het rendement. Uhm, wie
kopen er dan De slimme beleggers,
zoals Dik Wessels. Hij had
met de verkoop bij de beursintroductie
World Online zoveel geld
verdiend, dat hij met de verdiensten
zijn eigen Volker Wessels
in maart 2003 op het dieptepunt
van de beurs kon halen. (Hij
moest overigens nog wel even bij
de bank langs voor het restant.)
^ Angst en hebzucht zijn veel sterker
dan de lange termijn kan oplossen.
Inderdaad, de emoties van beleggers
zijn zoveel sterker, dat het
weinig zin heeft ertegenin te
gaan. Of om het op zijn Hollands
te zeggen. Wie tegen de wind in
plast, wordt nat.
& Brede marktstijgingen zijn fundamenteel
beter. In 2000 stegen bijvoorbeeld
alleen de internetaandelen,
de rest niet. Als u toen in
Unilever had belegd of in andere
veilige aandelen, dan zag u de
AEX wel stijgen, maar had u daar
weinig van in uw portefeuille teruggezien.
Buiten de zogeheten
TMT-aandelen (voor het geval u
het vergeten was, het is ten slotte
al negen jaar geleden: Technologie,
Media en Telecom) was er
vrijwel niets te verdienen. De Nederlandse
TMT-aandelen gingen
in een halfjaar tijd met een factor
3 omhoog. Lang leven de UPC,
KPNQwest, Versatel, KPN, VNU,
World Online, New Economy en
alle overige sexy bedrijven. Het
was een mooi feest voor degene
die op tijd naar huis zijn gegaan.
* Bearmarkten bestaan uit een
scherpe daling, een scherp herstel
en een dalende trend op lange termijn.
Deze regel is erg interessant.
Bearmarkten bestaan dus
altijd uit drie fasen: een scherpe
daling (die was duidelijk te
zien), scherp herstel (daar zitten
we nu in) en een neerwaartse
langetermijntrend op basis van
fundamentals. Gezien de effec-
ten van de kredietcrisis die er
nog aan gaan komen (meer sparen,
minder schuld, dus minder
economische groei dus minder
winstgroei) valt hier verder weinig
aan toe te voegen.
( Als iedere expert het verwacht,
gebeurt het niet. Of zoals Sir John
Templeton het ooit zei: “Tops are
made at that point of maximum
bullishness; bottoms are made at
the point of maximum bearishness.”
In een oud rapport staat
bijvoorbeeld dat veel experts al
vroeg in 1999 dachten dat het mis
zou gaan met de Nasdaq. Echter
deze beurs bleef maar doorstijgen
en menig expert stond in zijn
hemd. Pas toen ze niets meer
durfden te zeggen, was de top
bereikt.
BL Stijgende markten zijn veel leuker
dan dalende markten. Dit is eigenlijk
een prachtige waarheid,
maar wel een beetje een open
deur. In de eerste maanden van
dit jaar sprak ik veel zuchtende
en steunende mensen. Mijn taak
als portfoliomanager is het beter
doen dan de markt. Dus eigenlijk
maakt het niet uit of de markt
nou omhoog of naar beneden
gaat. Maar toch voelt het heel
anders.
Enfin het zijn regels waarmee u
een hele hoop geld kunt verdienen
of waarmee u in ieder geval kunt
voorkomen dat u geld verliest. Ik
weet dat als u met de neus bovenop
de markt zit, het moeilijk is om deze
30
25
20
15
10
5
1999 2000 2001 2002 2003
WORLD ONLINE INT. DEAD - DELIST.12/01/01
VOLKER WESSELS STEVIN
koop Volker Wessels
Wessels haalde zijn bedrijf op het dieptepunt van de beurs.
regels in acht te nemen. Ik zou ze
daarom toch maar uitprinten en boven
uw bed hangen. Dan heeft u wat
te lezen als niet kunt slapen door de
bewegingen in de markt.
Source: DATASTREAM
Terug naar het gemiddelde
600
500
400
300
200
100
0
China
3/6/09
goud 28 jaar geleden
Nasdaq 8 jaar geleden
Japanse aandelen 18 jaar geleden
2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012
De koersen bewijzen regel één van Farrel.
Source: DATASTREAM
12
IEX MAGAZINE • JULI / AUGUSTUS 2009
JULI / AUGUSTUS 2009 • IEX MAGAZINE
13