download de Memorie van Toelichting - LOC

ontlasting van diens mantelzorger. Dat laatste betekent dat het resultaat van kortdurend
verblijf, ontlasting van de mantelzorger, reeds in het bestaande vierde prestatieveld
past.
Het resultaat van kortdurend verblijf en compensatieplicht
In het wetsvoorstel (nieuwe artikel 4, derde lid, van de Wmo) is opgenomen dat de
gemeente voorzieningen treft die de mantelzorger van een persoon die is aangewezen
op permanent toezicht, in staat stellen de mantelzorg voort te zetten. Deze
voorzieningen strekken tot ontlasting van de mantelzorger waarmee moet worden
voorkomen dat deze overbelast raakt, met het risico dat degene die wordt verzorgd,
intramuraal moet worden opgenomen.
De gemeente is vrij in de wijze waarop invulling wordt gegeven aan dit onderdeel van
de compensatieplicht. Dit past in de gedachte van de Wmo, waarbij de gemeente
maatwerk kan leveren. In het geval dat de gemeente kiest voor het aanbieden van
kortdurend verblijf, wordt het permanente toezicht tijdelijk door een derde
overgenomen opdat de mantelzorger even kan bijkomen. Dit kan bijvoorbeeld worden
gerealiseerd door aan de persoon op wie permanent toezicht moet worden gehouden
een logeerfaciliteit met begeleiding aan te bieden. Bij de invulling kan men ook
denken aan het inzetten van hiervoor opgeleide personen die thuis het permanente
toezicht op zich nemen, zodat mantelzorgers een periode buitenshuis kunnen
doorbrengen.
Als de persoon die op dit toezicht is aangewezen, tevens aanspraak heeft op een
AWBZ-functie, bijvoorbeeld persoonlijke verzorging, blijft die aanspraak tijdens de
invulling van dit onderdeel van de compensatieplicht bestaan.
Permanent toezicht
De plicht van de gemeente om voorzieningen te treffen die de mantelzorger in staat
stellen de mantelzorg voort te zetten, ziet slechts op de mantelzorger van een persoon
op wie permanent toezicht moet worden gehouden. Hierbij is sprake van
‘bovengebruikelijk’ toezicht; het is geen ‘gewoon’ (ouderlijk) toezicht of gebruikelijke
zorg. Er zijn verschillende redenen denkbaar waarom permanent toezicht is
aangewezen. Het kan te maken hebben met fysieke zorg, bijvoorbeeld in het geval van
een oudere met dementie die wil opstaan, maar is vergeten dat hij niet meer mobiel is,
of bij andere risico’s op valgevaar. Het kan ook gaan om het verlenen van zorg op
ongeregelde tijden bij mensen met zware fysieke beperkingen als gevolg van een
lichamelijke handicap, bij wie continu hulp en begeleiding bij alle dagelijkse
activiteiten nodig is. Ook kan het gaan om de noodzaak in te kunnen grijpen bij
gedragsproblemen, veroorzaakt door een psychiatrische of psychogeriatrische
beperking of verstandelijke handicap.
De VNG heeft opgemerkt dat de in het nieuwe artikel 4, derde lid, neergelegde
verplichting zich niet verdraagt met de in de aanhef van artikel 4, eerste lid,
(geherformuleerde) gedachte dat mantelzorgers geen eigenstandig recht op
voorzieningen hebben. De regering benadrukt echter dat de in artikel 4, derde lid,
nieuw, neergelegde verplichting geen eigenstandig recht voor de mantelzorger schept,
maar een recht is voor de op toezicht aangewezen persoon. Deze heeft er belang bij dat
zijn mantelzorger beschikbaar blijft en dus ook dat deze, zonodig, wordt ontlast.
4. Gemeentelijke vrijheid bij het verstrekken van een persoonsgebonden budget