54gezichtsveld <strong>van</strong> <strong>de</strong> opdrachtgever.Geduren<strong>de</strong> het bouwproces zijn enkele wijzig<strong>in</strong>gen nodig gebleken.Deze wor<strong>de</strong>n beschreven en wor<strong>de</strong>n door <strong>de</strong> opdrachtnemer<strong>in</strong> een as built teken<strong>in</strong>g opgenomen en aan <strong>de</strong> opdrachtgeverovergedragen. Alle bereken<strong>in</strong>gen wor<strong>de</strong>n door <strong>de</strong> opdrachtnemersystematisch en naspeurbaar bewaard.De Duitse Statiker, een door <strong>de</strong> opdrachtnemer <strong>in</strong>geschakel<strong>de</strong>constructeur overeenkomstig Duitse wetgev<strong>in</strong>g, is verantwoor<strong>de</strong>lijkvoor het concept en <strong>de</strong> bereken<strong>in</strong>g <strong>van</strong> het <strong>constructieve</strong> ontwerp<strong>van</strong> <strong>de</strong> gebouwen op grond <strong>van</strong> <strong>de</strong> aangegeven belast<strong>in</strong>genuit het programma <strong>van</strong> eisen. Heeft aanvullen<strong>de</strong> opdracht gekregenvoor het doorrekenen enkele on<strong>de</strong>rgeschikte afwijk<strong>in</strong>gen.Alle opdrachten <strong>van</strong> <strong>de</strong> Statiker waren op basis <strong>van</strong> <strong>de</strong> DuitseHOAI, <strong>in</strong> dit geval volgens <strong>de</strong> op 1 na hoogste moeilijkheidsklassen.l. 4. Volgens Duits gebruik geeft <strong>de</strong> Statiker <strong>van</strong>uit het ontwerp<strong>de</strong> <strong>de</strong>tails aan die hij wil gebruiken b<strong>in</strong>nen zijn concept.Het Duitse staalbouwbedrijf, het door <strong>de</strong> opdrachtnemer op basis<strong>van</strong> offerten uitgezochte on<strong>de</strong>raannemer, berekent <strong>de</strong> <strong>de</strong>tailler<strong>in</strong>g<strong>van</strong> <strong>de</strong> constructie, maakt <strong>de</strong>ze en bouwt <strong>de</strong>ze op locatie op.Het Ne<strong>de</strong>rlandse bouwbedrijf, een door <strong>de</strong> opdrachtnemer opbasis <strong>van</strong> offerten uitgezochte on<strong>de</strong>raannemer, zorg voor <strong>de</strong> fun<strong>de</strong>r<strong>in</strong>g,betonvloeren en gevels <strong>van</strong> alle gebouwen, en was bovendien,als turn-key on<strong>de</strong>raannemer verantwoor<strong>de</strong>lijk voor geheleopslaghal.De gemeentelijke BWT heeft <strong>de</strong> constructie uitvoerig getoetst entoezicht gehou<strong>de</strong>n tij<strong>de</strong>ns bouw. De tijdsbested<strong>in</strong>g <strong>van</strong> <strong>de</strong> toetservarieer<strong>de</strong> tussen <strong>de</strong> 3 dagen <strong>in</strong> het beg<strong>in</strong> en een halve dag perweek aan het e<strong>in</strong>d. De overzichtelijkheid, <strong>de</strong> samenhang en <strong>de</strong>kwaliteit <strong>van</strong> <strong>de</strong> aangelever<strong>de</strong> stukken waren veel hoger dan hetgeen<strong>de</strong> gemeente regulier ont<strong>van</strong>gt. Reeds <strong>in</strong> het ontwerpstadiumheeft BWT een toets ont<strong>van</strong>gen en beoor<strong>de</strong>eld, die aantoon<strong>de</strong>dat <strong>de</strong> gebruikte Euroco<strong>de</strong>s door <strong>de</strong> Statiker ten m<strong>in</strong>ste het vereiste<strong>veiligheid</strong>sniveau conform het Bouwbesluit halen.Vervolgens heeft een opzichter <strong>van</strong> BWT met een gemid<strong>de</strong>l<strong>de</strong>tijdsbested<strong>in</strong>g <strong>van</strong> circa 1 dag<strong>de</strong>el per week toezicht gehou<strong>de</strong>n.In pr<strong>in</strong>cipe geen stort zon<strong>de</strong>r goedkeur<strong>in</strong>g <strong>van</strong> BWT. Er is bijnaalleen op <strong>in</strong>houd gecontroleerd en niet op <strong>de</strong> procesgang. Er isgeen <strong>in</strong>terventie door <strong>de</strong> gemeente geweest. Er waren nauwelijksopmerk<strong>in</strong>gen. Er waren verschillen<strong>de</strong> en meer<strong>de</strong>re aanspreekpuntentij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong> bouwvergunn<strong>in</strong>g, <strong>de</strong> toets<strong>in</strong>gen <strong>van</strong> <strong>de</strong>constructie en het toezicht. De gemeente heeft gewerkt conformlokale en lan<strong>de</strong>lijke procedures.Totstandkom<strong>in</strong>g <strong>van</strong> <strong>de</strong> constructieOntwerpfaseDe opdrachtgever stelt nadrukkelijk één eis met betrekk<strong>in</strong>g tot<strong>de</strong> constructie: voor <strong>de</strong> sneeuwbelast<strong>in</strong>g op het dak moet <strong>de</strong>norm wor<strong>de</strong>n verdubbeld. De opdrachtverlen<strong>in</strong>g is net na <strong>de</strong> hevigesneeuwval die tot <strong>in</strong>stort<strong>in</strong>gen heeft geleid, <strong>de</strong> opdrachtgeverwil een <strong>de</strong>rgelijk risico niet lopen. Overige eisen zijn vooral eisenmet betrekk<strong>in</strong>g tot <strong>de</strong> proces<strong>in</strong>stallatie (capaciteit, <strong>veiligheid</strong>,milieu, procesbeheers<strong>in</strong>g, etc.).Voor <strong>de</strong> eng<strong>in</strong>eer<strong>in</strong>g, constructie en bouw kon groten<strong>de</strong>els wor<strong>de</strong>nteruggevallen op <strong>de</strong> eer<strong>de</strong>re ervar<strong>in</strong>g met een soortgelijke<strong>in</strong>stallatie, el<strong>de</strong>rs <strong>in</strong> Ne<strong>de</strong>rland, die door het Duitse bedrijf isgebouwd.Er is gebouwd <strong>in</strong> staalbouw. Behou<strong>de</strong>ns <strong>de</strong> opslaghal wor<strong>de</strong>n,tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong> uitvoer<strong>in</strong>g, <strong>de</strong> vloeren en het dak <strong>van</strong> alle gebouwen tij<strong>de</strong>ns<strong>de</strong> bouw <strong>van</strong> <strong>de</strong> <strong>in</strong>stallatie als werkvloer gebruikt. Dit betekentdat er tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong> bouw zeer hoge vloerbelast<strong>in</strong>gen mogelijkzijn tot circa 3,5 kN/m2. De constructie is <strong>de</strong>rhalve ten opzichte<strong>van</strong> <strong>de</strong> uite<strong>in</strong><strong>de</strong>lijke gebruiksbelast<strong>in</strong>g vaak overgedimensioneerd.De gevraag<strong>de</strong> dubbele norm voor <strong>de</strong> sneeuwbelast<strong>in</strong>g <strong>van</strong>circa <strong>15</strong>0 kg/m2 is verwerkt <strong>in</strong> <strong>de</strong> dimensioner<strong>in</strong>g <strong>van</strong> <strong>de</strong> stalendakplaten en <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rliggen<strong>de</strong> stalen dakconstructies.Uit 2, door ons als on<strong>de</strong>rzoekers uitgevoer<strong>de</strong> steekproeven, bijzowel <strong>de</strong> stalen dakplaten als bij <strong>de</strong> meest kritische kolom, bleekdat <strong>de</strong>ze bouwon<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len correct met <strong>de</strong> hogere sneeuwbelast<strong>in</strong>gwaren belast en gedimensioneerd. Alle documenten, warenbij het projectmanagementteam, volledig aanwezig en up to date.Bouwvergunn<strong>in</strong>gDe bouwvergunn<strong>in</strong>g is gefaseerd aangevraagd. Eerst is <strong>de</strong> pr<strong>in</strong>cipeaanvraag<strong>in</strong>gediend. Deze bevat architectuur, om<strong>van</strong>g enhoofdconstructie. Op grond hier<strong>van</strong> heeft <strong>de</strong> opdrachtgever <strong>de</strong>gevraag<strong>de</strong> bouwvergunn<strong>in</strong>g gekregen De gemeente heeft <strong>de</strong>reguliere lokale en lan<strong>de</strong>lijke procedures en richtlijnen gevolgd.Vervolgens zijn <strong>de</strong> constructiebereken<strong>in</strong>gen en teken<strong>in</strong>gen drieweken voor <strong>de</strong> start <strong>van</strong> <strong>de</strong> betreffen<strong>de</strong> werkzaamhe<strong>de</strong>n aan <strong>de</strong>gemeente toegezon<strong>de</strong>n. Het contact met het bevoegd gezag werdverzorgd door het projectmanagement namens <strong>de</strong> opdrachtgever.
55Door het bevoegd gezag zijn geen wezenlijke opmerk<strong>in</strong>gengemaakt bij <strong>de</strong> <strong>constructieve</strong> uitgangspunten, pr<strong>in</strong>cipes of uitwerk<strong>in</strong>gen.Bestek en aannem<strong>in</strong>gsovereenkomstEr is geen bestek gemaakt.Goedkeur<strong>in</strong>gsprocedure teken<strong>in</strong>gen en bereken<strong>in</strong>gen leverancier.Op alle documenten was goedkeur<strong>in</strong>g vereist <strong>van</strong> het projectmanagementteamvoordat tot uitvoer<strong>in</strong>g kon wor<strong>de</strong>n overgegeaan.Deze goedkeur<strong>in</strong>g werd formeel vastgelegd <strong>in</strong> gestempel<strong>de</strong> teken<strong>in</strong>genen bereken<strong>in</strong>gen welke aan <strong>de</strong> opdrachtnemer wer<strong>de</strong>ngeretourneerd.De aannem<strong>in</strong>gsovereenkomst met <strong>de</strong> opdrachtnemer is volgensEU aanbested<strong>in</strong>gsregels.tot stand gekomen. Resultaat <strong>van</strong> <strong>de</strong> aanbested<strong>in</strong>g was een contractmet een technische specificatie op hoofdlijnen en functionaliteitvoor <strong>de</strong> gehele <strong>in</strong>stallatie en gebouwen.Uitvoer<strong>in</strong>gsfase - <strong>de</strong>taileng<strong>in</strong>eer<strong>in</strong>gAlle teken<strong>in</strong>gen zijn door <strong>de</strong> opdrachtnemer (bouwleid<strong>in</strong>g enkwaliteitsmanager) gezien, getoetst en afgetekend voordat <strong>de</strong>zewor<strong>de</strong>n gebruikt op <strong>de</strong> bouw. Er is altijd één laatste versie aanwezig<strong>van</strong> elke teken<strong>in</strong>g en bereken<strong>in</strong>g.De Statiker maakte overzichten die gebruikt zijn bij <strong>de</strong> <strong>de</strong>tailuitwerk<strong>in</strong>gdoor <strong>de</strong> on<strong>de</strong>raannemers. Overzicht en uitwerk<strong>in</strong>gwor<strong>de</strong>n opgenomen <strong>in</strong> een bouwteken<strong>in</strong>g met <strong>de</strong>tails door <strong>de</strong>opdrachtnemer. De Statiker controleert op ervar<strong>in</strong>g <strong>de</strong> teken<strong>in</strong>genen bereken<strong>in</strong>gen <strong>van</strong> <strong>de</strong> opdrachtnemer en <strong>de</strong> on<strong>de</strong>raannemers.Uitvoer<strong>in</strong>gsfase - realisatieDe uitvoeren<strong>de</strong> me<strong>de</strong>werkers krijgen <strong>de</strong> <strong>in</strong>formatie en teken<strong>in</strong>gen<strong>van</strong> <strong>de</strong> bouwleid<strong>in</strong>g (lees opdrachtnemer).Deze heeft <strong>de</strong> coörd<strong>in</strong>atie en het kwaliteitstoezicht op <strong>de</strong> bouwplaats.Ook <strong>de</strong> constructiebedrijven krijgen <strong>van</strong>uit <strong>de</strong> bouwleid<strong>in</strong>ghun teken<strong>in</strong>gen en opdrachten. Er zijn controles <strong>in</strong> <strong>de</strong> fabriekengehou<strong>de</strong>n (systeemtoezicht).kwaliteitsmanager <strong>van</strong> <strong>de</strong> opdrachtnemer, tevens door het projectmanagementteam.Voorafgaand aan <strong>de</strong> staalopbouw zijn <strong>de</strong> bevestig<strong>in</strong>gsbouten op<strong>de</strong> vloer <strong>in</strong>gemeten. Deze zijn <strong>in</strong>gegoten <strong>in</strong> het beton en voor hetstorten geplaatst, <strong>in</strong>gemeten en zo nodig herplaatst.In <strong>de</strong> staalbouw zelf zijn <strong>de</strong> “vakwerk<strong>de</strong>len” op <strong>de</strong> grond <strong>in</strong> elkaargezet en vervolgens met kranen op <strong>de</strong> juiste plaats gebracht omte wor<strong>de</strong>n bevestigd op <strong>de</strong> etages.Overdracht aan opdrachtgever en gebruiker is turn key <strong>de</strong> gehele<strong>in</strong>stallatie en <strong>de</strong> bijbehoren<strong>de</strong> bouwwerken. Garantieperio<strong>de</strong> tweejaar.Overdracht t.b.v. beheerDeze fase moest ten tij<strong>de</strong> <strong>van</strong> het on<strong>de</strong>rzoek nog plaatsv<strong>in</strong><strong>de</strong>n. Erwor<strong>de</strong>n door alle partijen as built teken<strong>in</strong>gen gemaakt.Wijzig<strong>in</strong>gen en aanpass<strong>in</strong>genEr zijn constructief geen belangrijke wijzig<strong>in</strong>gen of afwijk<strong>in</strong>gentij<strong>de</strong>ns het bouwproces voorgekomen. Alle afwijk<strong>in</strong>gen wor<strong>de</strong>n <strong>in</strong>een as built teken<strong>in</strong>g opgenomen.Ook <strong>in</strong> <strong>de</strong> organisatie <strong>van</strong> <strong>de</strong> bouw zijn geen problemen geweestop constructief vlak. Wel werd opgemerkt dat het voor staalbouwzowel <strong>in</strong> Ne<strong>de</strong>rland als <strong>in</strong> Duitsland steeds moeilijker wordt omgekwalificeer<strong>de</strong> lassers te krijgen die <strong>de</strong> gevraag<strong>de</strong> kwaliteit<strong>van</strong> laswerk kunnen leveren. De bouw on<strong>de</strong>rv<strong>in</strong>dt hier een groteconcurrentie <strong>van</strong> <strong>de</strong> off shore <strong>in</strong>dustrie (Dit geldt overigens meervoor <strong>de</strong> proces<strong>in</strong>stallaties als voor <strong>de</strong> staalbouw).Voor het staafdiagram betreffen<strong>de</strong> <strong>de</strong> naspeurbaarheid enborg<strong>in</strong>g <strong>van</strong> <strong>constructieve</strong> <strong>veiligheid</strong> per fase, wordt verwezennaar het staafdiagram bij Project 6 die <strong>in</strong> dit geval exact hetzelf<strong>de</strong>is.De Statiker heeft meermaals <strong>de</strong> bouwplaats bezocht om te zienof volgens <strong>de</strong> pr<strong>in</strong>cipes <strong>van</strong> zijn ontwerp is gebouwd. Heeft enkeleafwijk<strong>in</strong>gen doorgerekend.Toezicht bij toeleveranciers en <strong>de</strong> kwaliteit <strong>van</strong> <strong>de</strong> uitvoer<strong>in</strong>g op<strong>de</strong> bouwplaats heeft plaatsgevon<strong>de</strong>n door <strong>de</strong> bouwleid<strong>in</strong>g en