Kansen en barrieres voor maatschappijwetenschappen in ... - NVLM

4. Open interviews 32Een voorbeeld is een enquête, haalbaarheidsonderzoek of proefproject. Via eenenquête kan bijvoorbeeld de populariteit voor het vak onder leerlingen wordengetest. Dit is bijvoorbeeld gebeurd op het Anna van Rijn College. Eenhaalbaarheidsonderzoek is uitgevoerd op het Oranje Nassaucollege om na te gaanwat risicofactoren en mogelijke gevolgen voor andere vakken kunnen zijn. Sommigescholen organiseren ook voorlichtingsdagen om het vak onder de aandacht tebrengen. Het Emmauscollege organiseert deze dagen in Havo en VWO 3.Dergelijke activiteiten werken bevorderend voor het invoeren van een vak enverhoogt de kans om bij de derde barrière aan te komen in het proces. In deze fasewordt naar de profilering van de school gekeken, wordt naar het financiële plaatjegekeken en wordt gekeken naar de relatieve positie t.a.v. andere vakken. Als dan hetbesluit wordt genomen MW in te voeren na fase 3 wordt gekeken naar onderhouden bezetting. (fase 4). De kogel is dan al door de kerk.Bovenstaand proces wordt in onderstaand schema nog eens visueel weergegeven.In dit schema is het besluitvormingsproces betreffende de invoering van een nieuwvak als MW schematisch weergegeven en gekoppeld aan het barrièremodel.Figuur 4.1: Barrièremodel van besluitvorming aangepast voor schoolcontext.Barrière 1: Heeft de docent zelf belang bij de invoering van het vak? Bijvoorbeeldintrinsieke belangstelling, of uitbreiding van het aantal lesuren. Docenten met eenpersoonlijk belang zijn sterker gemotiveerd voor de invoering van hun vak en hebbeneen groter incasseringsvermogen om met evt. weerstanden en tegenvallers om tegaan.Barrière 2: Kan de initiatiefnemer aannemelijk maken dat ook de belangen van deschool en de leerlingen gediend zijn met de invoering van het vak? Hiermee wordtinvoering van het vak tot collectief belang gemaakt. Met eenhaalbaarheidsonderzoek kan de belangstelling van leerlingen worden gepeild en degevolgen voor andere vakken in kaart worden gebracht.Barrière 3: Formele besluitvorming levert meestal geen verrassingen op, als debesluitmakers (bestuur/directie) betrokken zijn geweest bij de voorbereiding van debesluitvorming, en als de initiatiefnemers ook rekening hebben gehouden met debeleidsmatige en financiële kaders van de school. De afweging in deze fase gaatvoornamelijk over geld, personele bezetting (soms is de invoering van het vak eenmogelijkheid om goede docenten aan de school te binden), profilering, gevolgenvoor andere vakken. De directie besluit na advies van andere gremia zoals de MR.Barrière 4: Uitvoering van het besluit kan in de laatste fase nog stranden alsonverhoopt de docent zou uitvallen, of als zich andere onvoorziene omstandighedenzouden voordoen. De directie houdt doorgaans in de fase van besluitvormingrekening met het risico van uitval, door de invoering van een nieuw vak alleen toe tevertrouwen aan docenten met een uitstekende staat van dienst. Het is aannemelijkdat docenten met een sterke motivatie en een duidelijk eigen belang het vele extrawerk en de druk die gepaard gaat met de invoering goed aankunnen.