Buitenlandse arbeiders in Nederland - Vijfeeuwenmigratie.nl

194 I Slotbeschouwingdan waar men zelf in is opgegroeid wordt de vreemde persoon"gekend" door hem een persoonlijkheid toe te schrijven die is ontleendaan gemakkelijk waarneembare (maar uitermate ethnocentrischgeïnterpreteerde) verschillen in standaardwijzen van optreden enreageren tussen deze culturele milieus.Met betrekking tot de buitenlandse arbeiders treedt stereotypievormingzeker op, ongetwijfeld ook wederzijds. Zoals in Nederlandzich indrukken zullen vestigen: de Spanjaarden zijn zus, de Turkenzijn zo, zo zullen ook bij de buitenlandse arbeiders stereotypen voorkomenover de Nederlanders die het vreemde en andere van de henin Nederland confronterende handelwijzen begrijpelijk en hanteerbaarhelpen maken.Stereotypering is een universeel menselijk verschijnsel. Het is een grofmaar voor de hand liggend instrument om vat te krijgen op een complexenieuwe realiteit die men nog onvoldoende kan begrijpen maarwaar men toch mee wordt geconfronteerd en waartegenover men zijnhouding wil bepalen. Stereotypen kunnen emotioneel positief, negatiefof neutraal van toon zijn. Zolang zij zich niet verharden tot vooroordelenen zolang zij bij nadere kennismaking met de nieuwe, stereotypbeoordeelde realiteit plaatsrnaken voor meer genuanceerde en persoonlijkverwerkte oordeelsvorming, hoeven zij in de feitelijke verhoudingentussen met elkaar in contact komende ethnische groepenook niet als sociaal gevaarlijk te worden gezien. Stereotypen wordenpas dysfunctioneel wanneer zij dusdanig in de subjectieve perceptievan een situatie verankerd raken dat een meer op de objectieve realiteitenvan de situatie afgestemde nadere inzichtelijke beheersing, diemeer feitelijke kennis en geverifieerde inzichten vereist, er door bemoeilijktwordt. Het gevaar dat dit optreedt is groter wanneer bij deoorspronkelijke stereotypering negatieve stereotypen de boventoonvoeren dan wanneer in de fase van de oriënterende beeldvormingpositieve of neutrale stereotypen de overhand hebben. De mate waarinstereotypen bij nadere kennismaking worden doorbroken wordtook sterk beïnvloed door de geladenheid waarmee zij worden beleefd,terwijl dit laatste weer afhankelijk is van de centraliteit die de stereotypenkrijgen in het vaste levensbeeld waarmee een individu zijn verhoudingtot de hem omringende wereld structureert.De bij de Nederlandse bevolking voorkomende stereotypen omtrentbuitenlandse arbeiders lijken nog overwegend positief of neutraal vangerichtheid te zijn, terwijl de buitenlandse arbeiders zozeer aan deperiferie van haar belangstelling blijven staan dat van emotionelegeladenheid in de attituden van de Nederlandse bevolking ten opzichtevan de buitenlandse arbeiders nauwelijks sprake is.