De Leeuwenpalen in het Gooi

More documents

Recommendations

Info

velden, op de uyterste Limiten van de wedersydse Provincien gelegen; mitsgaders tot vaststelling van de Limietscheyding door ordentlyke scheyts-palen en kenbare merkteeckens, in dato den 14. Juli MDCCXIX." Artikel XVI van deze Conventie luidt: "Dat op ieder hoek ofte inschinckeling, endevoorts op de distantie van twee hondert roeden, sal worden gestelt een goede suffisante scheytspaal, op de welcke aan de Goysche syde sal worden gesneden het wapen van Holland, ende aan de Stichtse syde het wapen van de Provincie van Utrecht". Voorts artikel XVII: "Dat tusschen de voorsz. palen sullen worden gegraven gruppels, ter breete boven van thien voediep ten, sints vier voeten, en vier voet inden bodem, of ander wallen van deselve hooghte, als de gruppels diep syn, naar vereysch van het terrein". En met ambtelijke nauwkeurigheid artikel XVIII: "Dat de specie van de uytgegrave gruppels, voor de eene helfte sal worden geworpen op de Hollandsche, en voor d'andere helfte op de Stichtse syde". Naast een nieuwe Leeuwenpaal op de vroegere plaats (de oude paal was kennelijk verdwenen) werden twee en twintig genummerde limietpalen, in de wandeling eveneens leeuwenpalen genoemd, geplaatst. De Conventie van 1719 is dus de geboorteakte van de thans nog aanwezige serie grenspalen en van de definitieve provinciegrens. -8-
VERNIELD EN VERNIEUWD Wijs geworden door ervaring verordonneerden de oprichters van de leeuwenpalen: "Ende ten eynde de voorsz. Limietscheydinge niet weder in duysterheyd gerake, sal deselve voortaen eens des jaars worden gevisiteert, door de Schouten van wedersyds ge!nteresseerde Districten, die van derselver bevindinge telckens schriftelyk bericht sullen geven, aen de Heeren Staten der wedersydse Provincien, of derselver Gecommitteerde Raden, en Ordinaire Gedeputeerden", De kosten van vernieuwing en herstel zouden "gedraagen worden half en half by die van 't Sticht en Goyers, respectivelyk", Twee en een halve eeuw later had de provincie Utrecht wel eens de neiging deze afspraak te vergeten. De straffen die gesteld werden op het vernielen of verplaatsen van de palen waren niet mals: "voor de eerste reyse gegeeselt en gebrandmerkt, mitsgaders voor den tyd van tien jaren geconfineert, en voor de tweede reyse met de Galge te werden gestraft". Toen in de loop der jaren alle veengronden waren afgegraven en het gehele bos was gekapt, had de grensstrook zijn aantrekkingskracht verloren. De jaarlijkse inspecties werden achterwege gelaten, de grenspalen werden vernield of verdwenen, ondanks de zware straffen waarmee gedreigd was. Ongetwijfeld zou de gehele grensafbakening verdwenen zijn, indien niet iemand de noodklok had geluid. Schoolmeester T. Pluim, amateur-historicus te Baarn' vertelt dat hij in 1923 in een Goois blad aandacht vroeg voor de desolate staat waarin de grenspalen zich bevonden. Maar reeds eerder, in 1922 had de generaal-majoor b.d. E. Luden, voorzitter van Stad en Lande van Gooiland en lid van de Staten van Noord-Holland, al dan niet met medeweten -9-
Page 1 and 2: uBmr~npos: ·v ·.M.. Joop 1000 l3H
Page 3 and 4: .lOOp I o o ~ ~ a H N I N a 1 v a N
Page 5 and 6: V 0 0 R W 0 0 R D Wie langs de oost
Page 7 and 8: D E L E E U W E N P A L E N I N H E
Page 9: Sticht liep langs een dun bevolkt o
Page 13 and 14: -11- -.
Page 15 and 16: VAN PAAL TOT PAAL . ., ... ;/:' -..
Page 17 and 18: ... ..,..r Figuur 5. J.B. Rodenburg
Page 19 and 20: "Dat van Leeuwenpaal zuydwaarts aen
Page 21 and 22: "Dat van daar de voorschreven schey
Page 23 and 24: "Dat van daar de voorsz. schey~inge
Page 25 and 26: Bij deze palen hadden op last van d
Page 27 and 28: "Dat van daar de gemelte scheydinge
Page 29 and 30: In 1976 werd paal 21 nogmaals onder
Page 31: ·~

De Leeuwenpalen in het Gooi

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?