computer-wetenschap-bewerkt
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Hoofdstuk 49<br />
Moonsound<br />
De Moonsound is een geluidskaart voor MSX-<strong>computer</strong>s, kwam uit tijdens de Tilburg <strong>computer</strong>beurs in 1995 [1] , en<br />
is ontworpen door Henrik Gilvad van Sunrise Swiss. De Moonsound kwam in een cartridge-behuizing en kan worden<br />
ondersteund door spellen en demo’s. De Moondsound heeft een mini-jackuitgang voor zijn (stereo)geluid, maar heeft<br />
verder geen ingangen. Er kan dus niet mee worden gesampled. De MSX turbo R beschikt wel over een ingebouwde<br />
PCM-sampler.<br />
De Moonsound wordt ondersteund in MSX-emulators, zoals blueMSX en openMSX. [2][3]<br />
49.1 Specificaties<br />
De Moonsound is gebaseerd op de Yamaha YMF278B OPL4 geluidschip, en heeft de volgende specificaties:<br />
• Heeft een eigen master-clock waarmee de toonhoogte van geluiden bepaald wordt. Andere geluidsuitbreidingen<br />
op MSX zijn afhankelijk van de snelheid die op de bus staat; als deze afwijkt van 3,58MHz dan kloppen de<br />
tonen niet meer.<br />
• 24 wave-kanalen.<br />
• 18 2-operator (op) FM-kanalen, indien men een 4-op-kanaal wenst dan gaat dit ten koste van een extra kanaal,<br />
dus bijvoorbeeld 6x 4op + 6x 2op (hetgeen tevens de maximum combinatie is).<br />
• FM kanalen zijn panbaar, hard links, midden en hard rechts.<br />
• 8 golfvormen voor de FM-operators.<br />
• 3 FM-algoritmes, 1 feedback.<br />
• Wave-kanalen zijn panbaar in 16 stappen.<br />
• 2 megabyte Wave-ROM van Yamaha met General MIDI-klanken..<br />
• Het standaard model dat werd aangeboden in de jaren 90 kwam met 128 kilobyte SRAM voor eigen samples.<br />
Recente modellen komen met 1 megabyte. De maximale hoeveelheid SRAM die gebruikt kan worden is 2<br />
megabyte, een gangbare 'standaard' echter is 640 kilobyte.<br />
49.2 Populariteit<br />
Technisch gezien is de Moonsound een geavanceerde geluidsuitbreiding op MSX. Met voldoende SRAM (bijvoorbeeld<br />
640 kilobyte) is het mogelijk om - voor een 8 bit systeem - krachtige muziek te maken. Het ontbrak echter<br />
aan goede software in de eerste periode na de release, waardoor de Moonsound minder breed ondersteund is dan<br />
bijvoorbeeld de MSX-Music/FM-PAC. In de heroplevingsjaren van de MSX nam de ondersteuning weer wat toe en<br />
ontstonden er ook nieuwe initiatieven om nieuwe trackers te schrijven.<br />
96