computer-wetenschap-bewerkt
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
67.1. TOEPASSING 133<br />
Een stem<strong>computer</strong> in Brazilië<br />
67.1 Toepassing<br />
67.1.1 Nederland<br />
In Nederland werd in 1966 de mechanische stemmachine, in 1978 de elektronische variant en in 1991 de stem<strong>computer</strong>s<br />
ingevoerd. Nagenoeg alle gemeentes gebruikten tot 2007 tijdens verkiezingen stem<strong>computer</strong>s, waarbij in ieder<br />
stembureau één of meerdere stem<strong>computer</strong>s geplaatst werden. De meeste stem<strong>computer</strong>s in Nederland werden geleverd<br />
door Nedap (85% in 2001) en door Sdu (10% in 2006). De Sdu-<strong>computer</strong>s werkten als gewone pc's, die van<br />
Nedap waren speciale apparaten met <strong>computer</strong>onderdelen. De ministerraad heeft echter besloten vanaf 2009 weer<br />
met het potlood te gaan stemmen. Hierdoor is het gebruik van de stem<strong>computer</strong> dus afgeschaft.<br />
Controverse over stem<strong>computer</strong>s in 2006 en 2007<br />
In Nederland moeten stem<strong>computer</strong>s worden goedgekeurd door Brightsight, een van TNO afgesplitst bedrijf. De<br />
aanbieder van de stem<strong>computer</strong>s is verantwoordelijk voor het verkrijgen van de goedkeuring. De overheid vereist<br />
enkel een (type-)goedgekeurd apparaat; de onderliggende evaluatierapporten worden niet gevraagd. De broncode van<br />
de bij verkiezingen gebruikte stem<strong>computer</strong>s en de evaluatierapporten konden dientengevolge geheim blijven. Zelfs<br />
al zou de broncode openbaar zijn, dan kan de kiezer nog niet controleren of de stem<strong>computer</strong> waarop hij zijn stem<br />
uitbrengt, overeenstemt met het goedgekeurde type en voorzien is van de software die uit de officiële broncode is<br />
gecompileerd. Ook maken deze machines geen tastbaar en direct verifieerbaar bewijs. Dit maakte het voor de kiezer<br />
onmogelijk onder meer de uitgebrachte stem(men) later te kunnen controleren. Ook voor onafhankelijke waarnemers<br />
was het onmogelijk om de verkiezing op fraude te controleren. Aangezien er geen papieren registratie van de keuze<br />
van de kiezer plaatsvond, was er geen mogelijkheid voor handmatige hertelling om bijvoorbeeld fraude aan te kunnen<br />
tonen. Dit staat in scherpe tegenstelling tot het klassieke stemproces zoals dat in de wet is vastgelegd en dat een grote<br />
mate van controleerbaarheid weet te verenigen met het stemgeheim. In veel landen is er om deze redenen discussie<br />
ontstaan over de wenselijkheid van het gebruik van stem<strong>computer</strong>s. In Nederland is de actiegroep "Wij vertrouwen<br />
stem<strong>computer</strong>s niet" bezig met een campagne voor controleerbare verkiezingen.<br />
Op 30 oktober 2006 keurde minister Nicolaï de Sdu stem<strong>computer</strong>s van Amsterdam en 34 andere gemeentes af op<br />
basis van een onderzoek door de AIVD, waaruit bleek dat de door de stem<strong>computer</strong>s afgegeven elektromagnetische<br />
straling tot op enkele tientallen meters afstand nog opgevangen en geanalyseerd kon worden. Hierdoor was het
Change language