Amstel Vecht Zaan

WATERGRAAFS- OF DIEMERMEER
-:
De Watergraafsmeer, in het grijze verleden ontstaan door een doorbraak
van den Diemerdijk, vo~tmde, vereenigd met het Nieuwe Diep, een groote
plas, die aan de oostzijde slechts door den Diemerdijk van de Zuiderzee
. was gescheiden en aan de westzijde tot den Amstel bij Schoilenbrug (eige.nlijk
Schulpbrug) doorliep. Dit meer was niet bedijkt, zoodat zijn oevers voortdurend
afbrokkelden. Amsterdam, dat het eigendomsrecht bezat, kreeg
vergunning de Meer droog te malen en in het jaar 1624 besloot de Amster-
. damsche vroedschap tot droogmaking. In 1629 was 735 morgen land aan het
water onttrokken. Op 5 Maart 1651 veroorzaakte een spri ngvloed op twee
plaatsen tegelijk een dijkbreuk en de polderlanden werden overstroomd.
Niet minder dan vijf meter water kwam er in te staan. Amsterdam ging
echter niet bij de pakken neerzitten en reeds in 1652 was de Watergraafsmeer
opnieuw droog. In 1672 had een tweede doorbraak plaats, doch die geschiedde
opzettelijk, daar Amsterdam toen door de oprukkende Fransche troepen
werd bedreigd. Na den vrede werd opnieuw, voor de derde maal, de Watergraafsmeer
drooggemalen en Amsterdam herkreeg zijn lustoord in aile
glans en heerl ij kheid.
Bij de doorbraak van den Diemerdijk in 1702 heeft de Watergraafsmeerdijk
weerstand aan het opdringende water kunnen bieden. Daarna verrezen
tailooze buitenhuizen. Vele gegoede Amsterdamsche kooplieden die een
buitenverbl ijf aan de Vecht (toentertijd een bewijs van grooten wei stand)
te ver van hun kantoren verwijderd vonden, stichtten hun zomerverblijf
in de Meer. Meer dan 40 van deze lusthoven hebben er gestaan. Volgens
Wagenaar stonden er in 1730 227 huizen onder welke zeer aanzienlijke
landhuizen, terwijl er bovendien tal ' van ontspanningsgelegenheden waren,
waar de Amsterdammers zich konden vermeien in de vrije natuur.
Van al deze lusthoven is Frankendael het eenig overgeblevene, de andere
. zijn aile verdwenen en ook van de Maliebaan, die langs de Kruislaan was
aangelegd, is niets meer over.
Oud-Roosenburgh, vermoedelijk in 1640 aangelegd, werd in het begin van
de 19e eeuw theetuin. jacob van Lennep heeft het nog in zijn bezit gehad,
en zijn dochter lngetje, gehuwd ·met Peter Rutgers, heeft er gewoond.
Roosenburgh was eertijds een zeer groote theetuin, welke. zoo druk door
Amsterdammers werd bezocht, dat een stalhouder een omnibusdienst
Botermarkt-Roosenburgh in het Ieven riep. Oud-Roosenburgh werd later
de Nieuwe Oosterbegraafplaats.
De boerderij Voorland bij de Hartveldsche brug werd voetbalterrein. De
21