Herinneringen Oorlog 1914-1918

'Leve de Koning' riep, kwam dezelfde groet uit al onze monden. De Koning-soldaat keerde zich naar ons
toe en bracht ons, met een vriendelijk hoofdgebaar, het militair saluut.
In de duinen
Ter hoogte van Lombardsijde, zeewaarts toe, lagen wij in groepjes in de duinen verspreid. Met behulp
van de planken en deuren van een paar op het strand opgestelde strandcabines hadden wij in het mulle
zand een soort 'abri' gebouwd waarin we ons beschut achtten tegen slechte weersomstandigheden en
mogelijke in de lucht ontploffende shrapnels. Het was voor allen immers duidelijk dat wij hier de eerste
stoot van de, uit de richting Oostende komende, vijand zouden moeten opvangen.
Onze vooruitgeschoven stelling zou de eerste weerstand zijn die de Duitsers ontmoetten in hun opmars
naar Duinkerke en het zou tevens het begin betekenen van de grote IJzerslag die in het gebied van
Nieuwpoort zou losbarsten. Van op de kop van een hoge zandheuvel bestreek onze groep heel het
duinengebied westwaarts van Lombardsijde en het strand in noordoostelijke richting.
De zon scheen nog hoog in de hemel toen we in de verte de eerste schoten hoorden en het duurde niet
lang of het werd een geknetter in regel van geweer-en mitrailleurvuur dat ook weldra in onze nabijheid
losbarstte. Toen wij ook de kogels boven ons hoofd hoorden fluiten, wisten wij dat er zich ook al
Duitsers voor ons bevonden alhoewel wij van op onze hoge duin er nog geen enkele te zien hadden
gekregen. De eerste shrapnel liet ook niet lang op zich wachten, gevolgd door andere die de hemel
sierden met witte wolkjes. Wij hadden nu heel wat gelegenheid om de doeltreffendheid van onze uit
stukken badcabine ineen geflanste schuilplaats te testen. Alles ging wel tot wanneer obussen zich ook in
het spel mengden en er een neerplofte in de zijwand van onze zandheuvel en ons zo moeizaam
opgebouwd schuilhok als een kaartenhuisje ineen zeeg. Dit ware nog niet zo heel erg geweest, had ik er
niet ingezeten. Een makker die daar mijn lot deelde, had de cabinedeur op zijn schouders gekregen
waardoor ons hoofd zich in een kleine open ruimte bevond waar nog geen zand was ingelopen.
Maar onze kameraden waren al aan 't werk om ons uit die benarde toestand te bevrijden en enkele
ogenblikken later pompten wij onze longen weer vol met frisse zeelucht. Onze hoge duin was blijkbaar
het mikpunt geworden van de Duitse artillerie en we besloten dan maar enkele meters verder naar een
minder gevaarlijke zandhoop te verhuizen. Het gevecht duurde nog lange tijd voort, doch in de duinen
was de strijd minder hevig dan voor het dorp Lombardsijde waar de vijand voortdurend in de aanval was
en met alle geweld de Belgische weerstand trachtte te breken. En dat zou daar nog 18 dagen duren, met
wisselende kansen, voordat wij de hulp zouden krijgen van Franse en Engelse troepen.
Een heldhaftig officier?
Op gegeven ogenblik kregen wij het bevel ons terug te trekken. Door de duinen heen en langs het strand
bereikten wij de monding van de IJzer en daar zagen we hoe een kleine boot met soldaten geladen naar
de overkant van de rivier werd geroeid, de soldaten eruit sprongen en de boot weer terug naar onze
kant werd gevaren waar hij een nieuwe lading mannen opnam en overzette. Samen met een groep
soldaten kwam nu een officier aangerend die ik herkende als kapitein D.V., bevelhebber van een
compagnie uit ons bataljon. Schreeuwend en roepend beval hij iedere soldaat die zich al in de boot
bevond om overgezet te worden, uit te stappen. Hij nam er vervolgens zelf plaats in en beval de
veerman hem over te varen, heel alleen. Niemand mocht mee. Aan de andere oever gekomen
verplichtte hij de soldaat die bereidwillig overzette, uit de boot te stappen. Daarna duwde hij met de
voet de schuit van de oever weg en riep allen die zich nog aan deze kant van de IJzer bevonden toe de
troepen te vervoegen die voor Nieuwpoort in een verbeten strijd verwikkeld waren met de vijand.
Na Lombardsijde ingenomen te hebben, zette die nu ook al zijn krachten bij om de IJzer over te steken
27