VERNMagazine_DECEMBER_2019_Bladerboek

54
Vervolg van pagina 53
en de publieke dienstverleners zelf, niet alleen de grote tien
maar ook 35 kleinere die stilaan beter samenwerken in een
netwerk waarvan de NIWO actief deel uitmaakt, beginnen
zich constructief te roeren. Kortom, de neuzen lijken eenzelfde
richting op te gaan staan.
En het is ook zo logisch: zonder publieke dienstverleners,
zonder publieke uitvoeringsorganisaties wordt er geen
enkele maatschappelijke opgave gerealiseerd. En diezelfde
publieke uitvoeringsorganisaties vormen dé ontmoetingsplek
van de burger over het bedrijfsleven met de overheid.
Daar wil ik samen met mijn NIWO-collega’s trots op zijn.
Zelfreflectie van de politiek
Dat stelt eisen aan de uitvoering (Belastingdienst, UWV,
RDW, CBR, NIWO), maar ook aan de omgeving waarbij ik
doel op de ministeries en de politiek.
Ik hoop dat het parlementaire onderzoek tot zelfreflectie
van de politiek leidt. De tijd is er rijp voor. Het gaat daarbij
niet alleen om het terugdringen van – wat een D66-kamerlid
noemt – de destructieve drang van de Kamer om de
bewindslieden af te rekenen op vermeend falen (met als
gevolg verkrampt gedrag van ambtenaren die steeds strikter
de regels volgen), maar ook om het verscherpen van het
bewustzijn dat niet alle bedenksels uitvoerbaar zijn.
Zo was de oorspronkelijke versie van de beoogde Wet open
overheid volstrekt onuitvoerbaar, maar dit wetsvoorstel lag
al wel in de Eerste Kamer! En het gaat om het vinden van
het juiste instrument bij het maatschappelijke vraagstuk
dat voorligt, waarbij ik denk aan meer discretionaire ruimte
voor de uitvoering, bijvoorbeeld door meer doelregelgeving
en daarmee samenhangend meer beleidsregels waardoor
maatwerk makkelijker wordt. Een werkwijze waarmee de
NIWO goede ervaringen heeft opgedaan.
Minstens zo belangrijk is dat de uitvoeringsdiensten zoals
de NIWO zelf hun mannetje staan én kritisch naar zichzelf
blijven kijken. Ik heb daarbij de afgelopen jaren de volgende
uitgangspunten gehanteerd:
Zoek je heil niet in reorganisaties maar creëer rust.
Opereer doelgebonden (‘hou je bij je leest’) en
voorkom schaalvergroting.
Gedraag je niet als marktpartij maar zoek een balans
tussen efficiency en effectiviteit.
Houd altijd de bedoeling van de (Europese) wetgever
in het oog en gebruik de ruimte die de regelgeving biedt
om passende beslissingen te nemen.
Wees niet zozeer klantgericht maar focus op een goede
publieke dienstverlening. Het gaat er immers niet om
justitiabelen blij te maken, maar om het zorgvuldig en
snel nemen van rechtvaardige beslissingen.
Koester experts en kennis, ook in de leiding.
Waarschijnlijk staat de inhoud van mijn bijdrage aan dit
VERN-magazine heel ver weg van de problemen en uitdagingen
waarmee u, de lezer van dit mooie magazine,
dagelijks te maken hebt. Ik probeerde evenwel een schets
te geven van de issues waarmee de leiding van uitvoeringsdiensten
heeft te dealen; aangelegenheden die niet altijd
behulpzaam zijn om de dienstverlening aan u te verbeteren.
En het hoopvolle is dus dat ik een kentering zie: meer
aandacht van de ministeries en hopelijk ook van de politiek
voor de uitvoering. En dan zijn wij – de medewerkers en de
leiding van de NIWO - (nog) beter in staat om zorgvuldig en
snel de juiste beslissingen te nemen.
Gerrit Jan Olthoff, directeur NIWO