Proeftuinen Ontharding - werkboek

V. Hoe ontharden?
LES 2
ENKELE FINANCIËLE INSTRUMENTEN
Financiële begeleider:
RebelGroup
Subsidies
Behalve de proeftuinen voor ontharding zijn er in Vlaanderen geen subsidieprogramma’s
die specifiek op onthardingsprojecten gericht zijn. Ook in Vlaanderen kunnen
gemeenten, provincies of het Gewest specifieke subsidieprogramma’s lanceren. In de
aparte juridische bijdrage zijn de aandachtspunten voor de opstelling van een gemeentelijk
subsidiereglement beschreven.
Stedenbouwkundige lasten
Een vaak gebruikt instrument voor de bekostiging van investeringen in de inrichting
van het openbaar domein zijn stedenbouwkundige lasten. Stedenbouwkundige lasten
worden opgelegd bij de verstrekking van een stedenbouwkundige vergunning. De
lasten kunnen worden aangewend voor de verwezenlijking of de renovatie van wegen,
groene ruimten, ruimten voor openbaar nut, openbare gebouwen, nutsvoorzieningen
of woningen.
In de aparte juridische bijdrage is uitgebreid ingegaan op de juridische randvoorwaarden
bij de toepassing van stedenbouwkundige lasten voor de realisatie van onthardingsprojecten.
Een belangrijke voorwaarde is dat de last die in een vergunning opgelegd wordt
een verband met het vergunde project moet hebben. Dit sluit de toepassing van lasten
buiten het vergunde project niet uit, maar in dat geval moet het verband met het vergunde
project duidelijk aangetoond worden. Zoals gesuggereerd in de aparte juridische
bijlage zou men bij onthardingsprojecten kunnen argumenteren dat de realisatie van
het vergunde project een compenserende ontharding elders op het grondgebied van
de gemeente vereist.
Kavelruil
Grondverwerving of de compensatie van de eigenaar voor de waardevermindering
van het ontharde terrein is in vele onthardingsprojecten de grootste kostenpost. Die
kostenpost wordt vermeden of verminderd als de ontharde terreinen via een kavelruil
verkregen kunnen worden. Daarbij wordt de eigenaar van het ontharde terrein vergoed
voor de afstand of waardevermindering van het terrein door het verkrijgen van een
ander kavel dat beter voor vastgoedontwikkeling geschikt is. De kavelruil kan ook op indirecte
wijze plaatsvinden, waarbij een partij (bijvoorbeeld een overheid) te ontharden
kavels tegen een marktconforme prijs verwerft en de kosten terugverdient door elders
ontwikkelbare kavels uit te geven.
Kosten van grondverwerving en marktwaarde van gronden
De bepaling in het door de Vlaamse Regering goedgekeurde ontwerp van Instrumentendecreet
dat vergoeding voor planschade 100% van de waardevermindering moet
dekken vermindert de opties om deze kosten via regelgeving te verminderen (tenzij
deze bepaling alsnog door het Vlaamse Parlement geamendeerd zou worden).
De marktwaarde van een kavel wordt in grote mate door de planologische bestemming
bepaald. Er is een groot verschil tussen de waarde van bebouwbare en niet-bebouwbare
bestemmingen. In dit verband is het echter belangrijk om op te merken dat de
planologische bestemming niet de enige bepalende factor van de grondwaarde is.
De ligging van het terrein speelt ook een grote rol. Vele voor bebouwing bestemde
terreinen, vooral in het buitengebied, zijn wegens hun ligging niet erg geschikt voor
hun planologische bestemming. Denk bijvoorbeeld aan afgelegen woonkavels ver van
> Ga naar p. 371 in het
boek ‘Proceslessen’ om
het complete hoofdstuk
te lezen.
> Meer over subsidies?
Ga naar p. 337 in het
boek ‘Proceslessen’ om
het complete hoofdstuk
te lezen.
139