VVP 1-22 ONLINE NIEUW

Steeds meer Nederlanders stappen van sparen over naar
beleggen. Ze willen dat beleggen vooral zelf doen en
ontdekken. Maar is het wel verstandig? De AFM deed hier
onlangs onderzoek naar en kwam met een waarschuwing.
Wft Vermogen
Doe-het-zelf beleggen
niet zonder risico’s
De AFM heeft onderzoek gedaan naar doe-het-zelfbeleggers en hier
zijn samengevat de volgende conclusies uitgekomen: ruim een
miljoen huishoudens beleggen zelfstandig; een groot deel van
de zelfstandige beleggers vertoont suboptimaal handelsgedrag;
twaalf procent van de zelfstandige beleggers loopt risico op financiële problemen;
de AFM gaat onderzoek doen naar de invloed van beleggingsapps.
SUBOPTIMAAL HANDELSGEDRAG
De AFM heeft zich in het onderzoek voornamelijk gericht op het gedrag van
de doe-het- zelfbeleggers. De conclusie van de AFM is dat een groot deel van
de zelfstandige beleggers suboptimaal handelsgedrag vertoont en die term
behoeft enige uitleg. Suboptimaal handelsgedrag houdt in dat beleggers
overreageren op koersschommelingen, waardoor ze niet altijd de juiste keuzes
maken. Eigenlijk laten ze hun gedrag niet leiden door rationele besluiten.
Ze reageren meer vanuit hun gevoel. Volgens de AFM komt dit door: onvoldoende
spreiding in de portefeuille, dus te weinig spreiding binnen je portefeuille
zorgt ervoor dat je een groter beleggingsrisico loopt; veel handelen, dit
verhoogt de transactiekosten en verlaagt het rendement. Meer dan 50 transacties
per jaar wordt door de AFM bestempeld als veel handelen; aanschaffen
van onnodig risicovolle beleggingsproducten.
Volgens het onderzoek van de AFM vertoont
32 procent van de doe-het-zelfbeleggers suboptimaal
handelsgedrag en dat is zorgelijk. Als deze
beleggers nu of in de toekomst dit geld echt nodig
hebben, dan is het er misschien niet meer. Ongeveer
twaalf procent van de beleggers die suboptimaal
handelsgedrag vertoont, heeft een grote
kans op financiële problemen als ze het vermogen
echt nodig hebben. Door hun gedrag kan hun financiële
welzijn behoorlijk in gevaar komen.
De AFM wil dit jaar graag extra onderzoek
doen naar wat de oorzaken zijn van suboptimaal
handelsgedrag. Ligt dit aan het eigen gedrag van
'In sommige
gevallen is
suboptimaal
handelsgedrag
risicovol'
de beleggers of aan externe factoren, zoals de manier
waarop beleggingsondernemingen handelsgedrag
beïnvloeden. Mogelijk spelen beleggingsapps
hierin ook een rol. En dan niet alleen de apps
zelf, maar ook de manier waarop jongeren via
social media worden verleid door influencers, die
deze beleggingsapps aanprijzen en de indruk geven
dat ze zo snel en gemakkelijk geld kunnen verdienen
zonder de risico’s goed te benoemen.
AFM WAARSCHUWT
In sommige gevallen is suboptimaal handelsgedrag
risicovol, bijvoorbeeld als een groot deel van
het belegde vermogen nodig is voor uitgaven op
korte termijn. Uit het onderzoek van de AFM blijkt
dat 36 procent van de beleggers een financiële positie
heeft, waarbij de kans groot is dat ze het geld
nodig hebben. Dit zijn de ‘beleggers die afhankelijk
zijn van het vermogen’, zoals de AFM ze noemt.
Enerzijds bestaat deze groep uit beleggers die
weinig spaargeld of buffer hebben en anderzijds
uit beleggers die een objectief beleggingsdoel
hebben (oftewel een noodzakelijk doel). Bijna 30
procent van de beleggers heeft pensionering of aflossing
van de hypotheek of financiering van toekomstige
zorgkosten als beleggingsdoel. Bij een financiële
tegenslag kunnen ze in financiële problemen
komen. Ze moeten dan snel beleggingen verkopen
en dat kan zeer ongunstig zijn. Het suboptimaal
handelsgedrag versterkt dit effect nog eens.
Het AFM sluit het onderzoek af met een waarschuwing:
“Wil je dus gaan beleggen, laat je dan
goed informeren als je geen ervaring hebt.” n
58 | VVP NR 1 FEBRUARI 2022