VADERLANDSCl-I'VOORDENBOEK;OOR.SPRONKLYK VERZAMELD .Do onJ A C 0 B U S K 0 l{.TWEE-EN -TWINTIGSTE DEEL.. I ·-K-M .ldET .IU\MTEN, PLAATEN en l'OURTRAlTTENe'J' .1:A 1\1 s T E L D A M' !l iJJ 0 ll A N N E S A L L A R T.liJ D C C X c,
l76LUTHERUS. (MARTINUS)~hun verwisfeit hier van voorfpan. 'Er is eene Kerlt, die doorhaaren eigen Leeraar wordt bediend.'LuTHERUs, ( MARTINUs) hoewel geen hierlauder, nogthans,om zijne veelvuldige naavoJgers in de Nederlanden, wel waat'dig om veeten der Landzanten, met 's mans voornaaruite leevensbijzonderheden, nader bekend te maaken. Zijne Ouders, liedenvan niet veel vermogen, waren' HANS LUTCJER en 1\lARGARETn.-~oz1~.GLER., woonende te Manrve/11 , ten tijde als de Moederzich zwanger gevoelde. Doch banren 1\Ian na de Jaarmarkt vanE11leben verzeJJende, overvielen haar onverhoeds de Banreusweeën,en bragt zij aldaar haaren Zoon ter waereld , in denJaare 1483. Zo ras hij een bekwanmen onderdom bereikt hadt,.decden hem zij:Je Ouders in de Latijnfche taaie onderwijzen,onder nndere te MangdenbtJrg, d:~ar hij, egter, dikmaals, metzingen langs de huizen , den kost moest zoeken. Dijl;:ms haddeLUTIIERCS zijn voorneemen, ter voortzeninge zijner Studiën~door broo,lgebrek, vaanvel gezegd, toen hij, ter goeder u ure,bekend wierde bij eene Vrouw uit het gellage van COTTA, te$ifennclt. Zo veel behaagens vondt deeze in 's Jongelings fraaizingen, dat zij hem in huis nam, en van kost en inwooningverzorgde. Onbelemmerd gnf hij zich thans 'over aan de Letter-en Redenkunde, als mede aan de Zang- en Dichtkunde,waar roe, uit den aart, zijne neiging overhelde. Op den ou.:derdom van achttien jaaren bezogt hij het lloogefchool van Er.furt, daar hij zich op de Wijsbegeerte weleide, en de u deLatijnfche Schrijvers vlijtig Jas. Vier j:~aren hier mede hebbendedoorgebragt, beklom bij den trap van Meester.Terwijl LUTlJEr.us dus zijne kundigheden zogc uit te breiden.maakte hij vlijtig zijn werk van het doorfnuifèlen der openb~areDoekerije. Op zekeren dag viel hem een Latijnfelle Bijbel inbanden , en hij voorts aan 't leezen, alzo hij dit Boek nognooit gezien hadt. liij vondc 'er veel meer in, dan bij tot nogroe op den Prediklloel geboord hadt. Dit verwekte in hem eenbartlijk verlangen, zulk een Boek in eigendom te mogeu hebben.Want de Bijbel was toen rliet in aller handen. Zelfvondt men Leeraars in de Godgeleerdheid , welke dien nognooit in bandèn gehad hadden. Midlerwijl oeifende hij ' zich ia..deLUTHERUS. (MAR TINUS jBe Regten, doch !lapte 'er fpoedig af, bij de volgende ge te:genbeid. Op zekeren dag wandelende met eenen zijner he:kenden, wierdt deeze van den Donder getroffen; 't welk LU•'rlflmus derrnaace met fi:hrilt vervulde, dat hij eene gelofte' deedt, zich in een Klooster te zullen begeeven. Te E.rft~rtwierdt hij Augustijner Monnik , buiten kennis van zijnenVnder, di~ zulks vernomen hebbende, hem vermaande, bijhadde roe te zien, d:lC dit febrikken geen Duivelsbedrog ge:Wl!est was. Dit viel voor Iu den Jaare 1505.Eene gunftigc gelegenheid bel{\vnm nu Lu-J\!ERUS. om zij~nen lust in her leezen der Schrifruure re voldoen. Doch zij;ne nanhoudendheid in dat nnttig werk verdroot wel haast zij.nen Kloosterbroederen. Om hem van zijne geliefde oelfeningaf te trekken , fielden ze hem aan tot Deurwaarder van het·Klooster , en Ifceden hem , daàrenboven , met den Bedelzaakde Stad doorkruizen: Met beedelen, zeiden ze , en tziet metf/udeeren, aicnt m verrijltt men het Klooster. Doch ver~mids hij Meester îu de Philofophie en Lid van 't Hooge.:fchool wns, wierde hij, op verzoek van lieden van t1anzien,van dit laag bedrijf ontheven, en tot Priester en Prediker iri't Klooster aangefleld. Den Bijbel maakte men hem wel afJ.handig; doch hij vondt dien wederom in het doorfuuifeleavan de Kloosterboekerij, en Jas daar in heimelijk, doch metgrooce naarOigheid.Een hooger post beklom nu wel bnast LVTHERUS, beter metzijnen fmaak flrookende. In het begin der Zestiende Eeuwe'badt de Keurvorst FREDRIK DE lil, te Wittenberg, een Hoo~gefchool gefbgt. In den Jaare 1508 wierdt hij &!daar totHoogleeraar beroepen. Nu mogt hij zich in 't leezen del'Schrifcuure verzadigen. D'e kundigheden, welke hij daar door\'erzamelde, hieldt hij niet verborgen. Wam re gelijk Lidvan 't Augustijner Klooster .in die Stad en Prediker zijnde •.begon hij de gronden der zaligheid te omvouwen uit d~Schriften der Profeeeen en Apostelen, daar men de Gemeen!te , dus lang, alleen onderhouden hadt met de leer!lellingenvan THOMAS AQUI AS, SCOTUS, .ALDERTUS en anderen. Zo ver.ore floeg hij daar mede voort, dat men, op zekeren tijd ,•éenen vermaarden Leeraar openlijk hoorde zeggel:J: " Deezt!XXII. DEEi., M ". Mo~·
Change language