Maarten Luther

LUTHERUS. ( MARTINUS)
Î.UTHERUS. (MAR tiNlis)
•
u Monnik LVTDERUs zal nog alle Dottoren l1llll maaken,.
" eene nieuwe Leere voonbrengen , en de g:mrfche Room­
,, fehe Kerk hervormen;. want hij- legt zich toe op de fchri(.
" ten der Profeeten en A posrelen , en fiaat vast op 't woord
" van JEZus CHRISTUS, 't welk niem:md met d~ Pqilofopbie,
,, Sopbisterij, Schotlsterij, enz. kan om verre werpen."
Ter geleeenheid van een gefchii, onder de Kloosrerlingeb
re Wiltenberg gereezen , vondr men goed, onzen LOTHERos •
in den Jaare lSJo, na Rome aan Paufe JOLJUs DEN li te zen•
den, om deszelfs uitfpraak te verzoeken. Zo wel hadr hij
zich van dien last gekweeren, dat hij, in Oétober des Jaars
J 51 z, te Witttnberg, in de Slotkerk , op kosren van Keurvorst
FREDRIIC, tot de waardigheid van Dottor in de Godgeleerdheid
wierde bevorderd. Van dien tijd af oeffende hij
zich ook in de Griekfcbe en de Hebreeuwfche Taaie , begaf
2icb aan het leezen der Kerkvaderen , en fpoorde eenen iege.
lijk aan toL bet leezen van den Bijbel: w:mrom hij bij veeJen
Dierkeiijk iu 't oog begon te loopen. Den post van Onder­
Vikaris van bet Klooster, welken hij eenigen rijd waarnam,..
maakte hij zich ten nutte, door het oprichten van Schooien,
en het aanprijzen van den Bijbet.
In den Jaare 15 16 doorreisde een Dominikanoer Monnik ,
JOANN.&s T EXEL, gantsch Duitschland,. in naame van Paufe LE()•
DEN X , voor geld Allaaten of Zondvergiffenis verkoopende.
, Geweldig ergerde LUTHERus deeze aan!lootelijke handel. Naa
alvoorens, verfcbeiden maaien • min openlijk zich daar tegen verklaard
te hebben , deedt hij, op dell Jaat!leu Ottober Jes Jaars
1517, :um de Slotkerk te 11/trunberg, vijfennegentig Stellingen
:aoplakken , waar in bij de Aflaatkraamerij openlijk te keer
ging. Voorts zoudt hij de Stellingen aan den Vikaris der Augustijnen
, met verzoek om dezelve den Paufe te doen ter baud>
koomen. Nogthans badt LUTHERUS toen nog her- plan niet be<.
aamd wegens de groote Kerkhervorming , welke daar naa
volgde. H•i tragtte alleenlijk na verberering, vooral het af.
fcbaffen van den Aflnath~ndel, erkennende voorts het Pimslijk
gezag. Verfelleiden Leeraars traden regen hem In het firijdp-erk;
:zelf dagvaaïde hem de Paus te Rome; doeh, wel weetende,
}Joet·••nig een vuur hem aldaar gefiookt wierdt. wague hij zicla
om 'er 'e verfcbijnen.
In den Jaare 1518 deedt Keiter 1\lAXli\JlLIAAN eenè zamen.
komst of Rijksdag te /Jugshurg beleggen. Van wegen derl
Paufe verfebeen aldaar de Kardinaal CAJ I:.TANUS. LuTii&ROS,
aldaar gedagvaard, liet 'er zich insgeliîks vinden, onder fchui
en fcherm v~n een Keizerlijk vrijgeleide. In 't eerst bejegel)..
de hem de Kardinaal vriendelijk. Doch toen LUTHI!.RUs hem
eenigzins in 't naauw bragt, fldeg bij over tot dreigementen:
weshalveo de andere geraaden vondt, zich van daar weg te
iDaaken, in 't heen gaan nog zeggende " dat bij de heilige .
;, Roomfche Kerk, iu alle haare woorden en daaden , regen­
,. woordige , voorleedene en toekoomende, eerde en volgde 1
" en zo 'er iets regen of anders gezegd ware , hij zulks voor
,, niet gezegd wilde gehouden hebben." Vergeefs hieldt voorts
de Paus bij den Keurvorst van Saxen aan, om LUTHERus n~
Rome te zenden, of hem in zijne eigen Staaten doen vangcri
en flraffen. De wijze FRED'RIK was een vijand van zulk eenè
geweiddaadigh'eidl
Naa de vrugdoos af geloopene voorgaande onderbandeling;
zonde Paus LEO een anderen Afgevaardigde , om met LUTIIE·
nus bet gefchil, wegens de Afiaaten, te vereffenen. Deeze
wa! RARtL ~AN MILTlTZ, een Saxisch Ridder, en een vad
;s Paufen Hovelingen. In een gefprek, met LUTIIERUs ge holiden,
te Altet1burg, in Janusrij des Jaars 1519, bewerkte hij 1
dat deeze een onderdaanigen Brief na · Rome zondt , ln wel.
ken hij beloofde, zich 1Iil re zuil n houden over de fiukken i
die in gefchil fionden, mids zijne regentlanders bet insgelijks
deeden. Nog eens en :mderrnàal hieldt LOTifERUs een mondgefprek
met MILTrrz. De gema:nigdheid en beteheidenbeid,
welke, a:m weerkamen , wierdt in agt genomen , gaf goe.:
cle hoop op een gunfligen uitOag, en zou , \\laarfchijnlijk t
zonder den hoogmoedigen geest van 't Room!èhe Hof, die!i'
ook gehad hebben; deeze deedt alle hoop in rook verdwij:.
nen.
Een anderen firijd badt wniERus nu te vo·ererr, met zeke•
ten JOA NES EK KlUS, een beroemd Godgeleerde der Roomfche'
Kerke. Deeze daagde onzen Hervormer een flrijde uit, ne­
~ens cAROLóSTAOIOs, diens Amptgenoot en medefiander. Hei
oaderwerp zon zijn over de vermogen:i de~; Vrijheid van de
M ~
Wilt
•