YZMLNT

Voorwoord
Begin december 2012 heeft de Commissie onderzoek financiële problematiek Amarantis met
Autonomie verplicht gerapporteerd aan de minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap.
Daaraan voorafgaand zijn delen van een vertrouwelijk concept-rapport naar de media gelekt,
met daarin vermeld een aantal signalen van mogelijke onregelmatigheden in de top van de
organisatie. De inhoud van deze signalen leidde tot een hard publiek oordeel over het
vermeende gedrag van de betrokken (ex-)bestuurders. De commissie betreurt dat de signalen,
die destijds nog niet op hun feitelijkheid waren onderzocht, naar buiten zijn gebracht.
Op verzoek van de minister heeft de commissie de signalen onderzocht. De commissie stelt vast
dat bij zeven van de acht onderzochte signalen geen sprake is van strafbare feiten; bij één
signaal kan de commissie geen oordeel geven over de vraag of al dan niet sprake is van een
vermoeden van een strafbaar feit. Bij drie signalen constateert de commissie dat er geen grond
bestaat misstanden te veronderstellen; betrokkenen treft geen enkele blaam. In drie gevallen
constateert de commissie dat het gedrag van betrokkenen ongepast is geweest. Bij één signaal
is sprake geweest van de schijn van belangenverstrengeling; bij één signaal constateert de
commissie een onregelmatigheid in combinatie met belangenverstrengeling en ongepast
gedrag.
Hiermee is ook niet alles gezegd. De commissie heeft bijvoorbeeld geconstateerd dat sprake was
van een ongebruikelijk ruime lease-regeling, die verschillend geïnterpreteerd kon worden; en dat
gedurende enige jaren niet duidelijk was welke werkzaamheden een bestuursadviseur met een
hoog salaris voor de organisatie verrichtte. De commissie heeft vastgesteld dat deze voorbeelden
pasten binnen de interne regelgeving en interne afspraken van Amarantis. Maar dat maakt het
benutten van alle geboden mogelijkheden nog niet even wenselijk. Ofwel: niet alles wat mag en
kan, hoeft of moet ook. Niet alles wat wettig is, is even wenselijk.
Bestuurders en managers in het onderwijs vervullen met hun gedrag een voorbeeldfunctie in de
organisatie. De commissie is zich ervan bewust dat veel bestuurders in het onderwijs handelen in
de beste publieke traditie van dienstbaarheid, betrokkenheid en matigheid. De commissie wil
deze bestuurders behulpzaam zijn, door in het tweede deel van haar rapport enkele
uitgangspunten uit te werken voor het gedrag van bestuurders en managers in het onderwijs,
en zodoende de discussie hierover in de onderwijssector te stimuleren.
4