Norsk Tidend 2-10 - Noregs Mållag

8
rapport
Inger Johanne Sæterbakk
Det er krise i det norske språket.
Krisa består av kolon bindestrek
parentes semikolon,
tidvis også ein o, eit kryss,
ei klamme og eit tretal. Det
seier tydelegvis meir enn
ein to, tre ord av typen: Eg
er glad, eg er trist, eg liker
deg, eg synst du er skikkeleg
søt og no prøver eg faktisk å
fl ørte meg deg. Osv.
Eg hatar smilefj es. Eg hatar det
såpass mykje at kjensla godt
kunne blitt oppsummert i
ein kolon, ein bindestrek og
ein parentes med opninga
mot høgre. Den negative
parentesen. Det fi nst så
mange ord for smil i det
norske språket. Andre optimistiske
ord er det også
mange av. Men venstreparentesen
har tatt fullstendig
over. Den positive parentesen.
Dessverre er det ikkje alltid like
lett å vere prinsippfast. Som
når ein sender ein sms til
ein nesten ukjend med ønske
om å oppnå kontakt. Av
den positive sorten. Type
venstreparentes. Og får ein
sms tilbake, som blir gjennomanalysert,
men funnen
positiv. På grunn av ein
kolon, ein bindestrek og
ein venstreparentes. I frykt
for at orda mine og smilet
mitt ikkje skal komme ut
gjennom telefonen min,
via mobilnettet og inn i
telefonen til den relativt
ukjende mottakaren, men
heller bli oppfatta som meir
høgreparentesorienterte
beskjedar, gjer eg det. Eg
avsluttar med ein kolon,
ein bindestrek og ein venstreparentes,
held meg for
auga, raudnar i skam, prøver
å grave meg ned i tide.
Tre minutt seinare tikkar
ein kolon, ein bindestrek og
ein venstreparentes inn i retur.
Lovande. Positivt. Til å
bli i venstreparenteshumør
av. På grensa til venstreparentes
med semikolon og
bindestrek.
Så langt har det altså gått.
Vi byggjer relasjonar på
grunnlag av ein kolon, ein
strek og ein parentes. Kva
eg synst om det? Det er kolon,
bindestrek og parentes
mot høgre. Eg vil ha orda
tilbake og fl ytte teikna dit
dei hører heime. Til mellomromma
mellom meiningane.
Og eg vil ha smila
tilbake dit dei hører heime.
Til ansiktet ditt og mitt.
Så veit du det. Stort smil til deg
frå meg. Punktum.
Fyrste offi sielle
på kvensk
Vêrvarslingstenesta yr.no vart
tilgjengeleg på kvensk frå 9.
mars. Frå før av fi nst sida på
bokmål, nynorsk og engelsk.
Frametter ynskjer yr.no å omsetja
sida til samisk.
– Vi vil at born i nynorskområde
skal bli
trygge i nynorsken så
tidleg som mogleg, og
at born som veks opp i
tradisjonelle bokmålsområde,
også møter
nynorsken tidleg i
bøker, seier Håvard B.
Øvregård, leiar i Noregs
Mållag.
Det er viktig at alle born vert
vande med at nynorsken er ein
del av språkmangfaldet i Noreg.
– I dag er det ikkje sjølvsagt
at ungane møter nynorsk i barnehagen.
Det bør det bli, smiler
Håvard B. Øvregård.
Landsomfattande
Saman med styret og heile organisasjonen
til Noregs Mållag, i
tillegg til mange gode medhjelparar,
vil han nå dette målet.
– Dei tilsette i barnehagen
kan leggje til rette for språkstimulering
ved å bruke bøker,
språkleikar og songar aktivt.
Dette treng slett ikkje å vere
berre på bokmål. Barn utviklar
kulturell toleranse når dei vaksne
barn
Gjennom ord blir
Barnehagekampanje for det nye tiåret
Håvard B. Øvregård Foto: Kjartan Hellevě
er modellar for toleranse, peikar
han på.
– Det er viktig for oss at dette
vert ein landsomfattande kampanje.
Vår erfaring er at det er
like viktig å framheve nynorsk i
barnehagane i bokmålsområde,
som i nynorskområde, seier Håvard
B. Øvregård.
Eit viktig poeng er at born vil
møte nynorsk i skulen. Når dei
då allereie kjenner nynorsk frå
barnehagen, vil overgangen til
å lære nynorsk på skulen verte
mykje lettare. Han legg vekt på at
lokale mållag i randsonene opp-
Utlysing av kull 13
15. april er søknadsfristen til kull
13 ved NRK Nynorsk Mediesenter.
– Vi reknar med at det kan
bli auka pågang av folk som har
oppdaga at NRK Nynorsk mediesenter
kan vere ein «snarveg» inn
i NRK, særleg etter at nynorskpraktikantane
fekk status som
KAMPANJEN
◆ «Gjennom ord blir verda stor»
– landsomfattande kampanje
for nynorsk i barnehagen
◆ Det er laga ei aksjonskokebok
som blir send ut til alle lokallag
◆ Det vert laga eige hefte med
tips om barnebøker
◆ Det vert laga materiell retta
mot foreldre og tilsette
◆ Det vert laga materiell retta mot
ungane
◆ Sjekk kampanjesidene hjå
www.nm.no
lever at når elevane skal byrje på
nynorskskulane, så har dei bak
seg fl eire år i barnehagen der
bokmålet dominerer. Dette er
sjølvsagt med på å undergrave
nynorsk som skulemål.
– Borna treng å bli trygge i
møtet med nynorsken. I dette
perspektivet er barnehagane
svært viktige både for nynorsken
og for det språklege mangfaldet,
seier Håvard B. Øvregård.
Godt motteke
I organisasjonen er det mange
som gler seg til å jobbe med barnehagekampanjen.
– Det har vore ei vinnarsak å
BARNEHAGEARBEID: Alle barnehagane i Strand fekk ti barnebøker på nynorsk av Strand Mållag. Her deler leiar
Knut Falk leseglede med Adam, Marie, Vilja og Linnea i Jørpeland Barnehage. Bak står pedagogisk leiar Siw Oaland.
Foto: Borghild Gudmestad/Strandbuen
interne søkjarar til stillingar i NRK
når dei er ferdige, seier Magni
Øvrebotten.
Slik har det vore sidan tilsettingsstoppen
vart innført i 2008,
og sjølv om han er oppheva, er
det vanskeleg å kome inn i NRK,
særleg for nyutdanna.
arbeide med språket i barnehagen.
Vi har laga fl eire kurs retta
mot barnehagetilsette på Nordmøre
og tykkjer at dette er veldig
meiningsfylt arbeid, seier Nils
Ulvund, som siste åra har vore
prosjektleiar på Nordmøre.
Målbruksplan
Språkstimulering er ei av dei viktigaste
oppgåvene for barnehagen.
Stortingsmelding 41, Kvalitet
i barnehagen (2008-2009)
framhevar at dette er ei grunnleggjande
oppgåve for barnehagane.
For Mållaget vert det viktig
å sikre at nynorsken vert ein del
av språkmiljøet og språkstimuleringa
i barnehagen.
– I tillegg til at det vert viktig
å ta direkte kontakt med barnehagane.
Men for å sikre ein
langsiktig eff ekt er det viktig å
sikre at kommunane og dei private
barnehagane er opptekne
av språkpolitikk i barnehagane,
seier Håvard B. Øvregård.
Fleire kommunar kan vedta
gode målbruksplanar, som også
handlar om barnehagane. Det
er viktig å styrkje medvitet om
språk hjå dei folkevalde og i administrasjonen.
Inspirert av samisk
Tidleg på 2000-talet starta No-
Mållause av
Strand Mållag gjorde
styrar i Jørpeland barnehage
mållaus då ho
fekk e-post om ei bokgåve
på ti barnebøker
til barnehagen.
(STRANDBUEN)– Det er ikkje
kvar dag folk ringjer og seier
at du skal få bøker, seier ei strålande
fornøgd Siv Sørbø i Jørpeland
barnehage. Alle dei elleve
barnehagane i Strand har fått ei
bokpakke på ti kvalitetsbøker på
nynorsk. I tillegg har barnehagen
også fått tre eksemplar av den
lokale boka «Eg rodde på spreng-
ifrå Hidle til Heng». Saman med
Samlaget har Strand Mållag
funne bøkene som har ein verdi
på 25 000 kroner.
NORSK TIDEND NR. 2 – 2010