Årbok 2006 - Samnanger historielag

enn å sjå, torde dei ikkje. Fedrane og brørne passa godt på dei.
Sylvia Haga fortel: Då eg vaks opp, var det dans i bygda kvar laurdag,
med levande musikk. Og når det var taterar i bygda, kom gutane og
ville dansa. Me hadde den haldninga at taterane skulle me halda oss
vekk frå. Mange jenter prøvde å oversjå dei. Men enkelte jenter syntes
det var spennande med tatergutane, og dei dansa med dei. Desse jentene
vart ofte sett litt ned på. Dette var i grunnen merkeleg. Det heitte
seg at taterane stal og at det dei dreiv med, var litt snuskete. Men når
eg tenkjer etter, såg vi aldri noko gale, eg kjenner ikkje til noko tjuveri
dei gjorde. Ikkje drakk dei, og dei oppførte seg eksemplarisk. Ikkje såg
vi at dei sloss heller, og aldri såg eg at dei brukte kniven. Men
haldningane var klåre: Me skulle ikkje ha noko med dei å gjera.
Ein kar frå austlandet fortel ei litt anna historie om eit meir tillitsfullt
samkvem mellom taterar og bygdefolk i Odalen: Eg var god til å dansa
og kunne dansa kva som helst. Når det var dans, var taterane ofte
med. Dei òg var gode til å dansa. Eg hugser ei taterjente som var spesielt
flink i dansen, uansett kva eg gjorde, så følgde ho med. Det var
aldri nokon av tatergutane som sa noko om vi dansa med jentene deira.
Dei dansa med våre jenter også. Men eg hadde jo jenter sjølv, mellom
bygdejentene, så det var aldri noko meire alvor med taterjentene.
Vart det slåsskamp, var det ikkje taterane som sloss. Då var det gutane
frå bygda eller nabobygda, som hadde drukke for mykje, så dei
begynte å slåss.
Det var mykje moro med taterane, det fulgte alltid liv og hygge med
dei. Det var fleire av dei som spela trekkspel. Og dei var gode til å
arbeida. Det skjedde aldri at dei stal. Når dei kom til oss, handla mor
alltid med dei. Og så fekk dei ein fleskebete på kjøpet. Mor likte taterane
godt.
Men dei ville alltid bytta klokke. Eg sa alltid nei til det. Eg trur ikkje
at eg ville ha gjort noko godt bytte då.
Når taterane skulle selje varene sine og når dei skulle koma i kontakt
med folk, kunne dei nytte mystikken og det at dei var litt framandarta
og spennande. Ein taterkar hadde ofte eit fargerikt skjerf om halsen,
og øyreringar vart ofte nytta. Når ei taterkone kom til garden for å
handla, var dette for mange litt spanande, og ein kunne samstundes få
høyra nytt både frå fjern og nær.
22