ISFLAKET - Ishavsmuseet Aarvak

Flott modell av
polarskuta Fram
til Ishavsmuseet.
Samtale med Bjarne
Brandal
Av Finn Sindre
Eliassen
Modellen er laga i målestokken 1:50 etter
teikningar kjøpt frå Norsk Sjøfartsmuseum.
Teikningane er basert på fotografi, modellen av
Fram i Norsk Sjøfartsmuseum og oppmåling på
Fram utført av Egil Kalland. Teikningane viser
skipet slik det var under den andre Fram-ferda
1898-1902, der Otto N. Sverdrup var leiar.
Bjarne Brandal ved modellen han har laga av
Fram. Foto: Ishavsmuseet.
Det er Bjarne Tor Arnt Brandal som har laga
modellen og gitt han til Ishavsmuseet. Han er
fødd i Brandal i 1936, men dei «bløde»
konsonantane røpar at vi har med ein
sørlending å gjere. Forklaringa er at han i lag
med familien flytte til Kristiansand like etter
krigen i 1945. Og der har han budd sidan.
Bjarne har laga modellen i to omgangar. Sjølve
skroget laga han for femti år år sidan.
Men arbeidet stoppa opp i mange år. Bjarne
stifta familie og det blei ikkje tid til modellen
før han pensjonerte seg frå arbeidet som
elektrikar for om lag fem år sidan. Då tok han
opp att arbeidet med modellen i hobbyromet i
kjellaren. Han laga malar og hjelpeverktøy.
Bjarne Brandal kom den lange vegen frå
Kristiansand i sommar i campingbilen sin med
modellen av Fram forsvarleg pakka i ei
spesialbygd kasse. Vi spør han om kvifor han
bygde akkurat Fram og ikkje ei anna skute. -At
det vart Fram var tilfeldig, bror min Per kjøpte
teikningar frå bladet Ship O'Hoi og skulle
bygge modellen, men han kom seg ikkje i
gong, difor lånte eg dei og laga skroget, eg
leverte teikningane tilbake og kjøpte seinare
teikningar sjølv frå Sjøfartsmuseet når eg
fullførde arbeidet med
modellen, seier Bjarne
Brandal over ein kaffikopp i
Ishavsmuseet i Brandal.
Vi spør Bjarne om han har
vore spesielt oppteken av
polarhistoria og dei store
heltane Amundsen og
Nansen? - Nei, ikkje spesielt,
men eg har vore oppteken av
forholda dei levde under,
utfordringane dei møtte,
korleis dei gjekk fram for å nå
måla sine, det har fascinert
meg; i dei mange timane i
verkstaden, har eg ofte tenkt
på dei folka som var om bord
i den originale Fram.
Det var altså tilfeldig at det vart modell av
Fram Bjarne bygde, men det var ikkje heilt
tilfeldig at han tok til med å bygge modellar: -
Det ligg i slekta å arbeide med hendene; når vi
først er i gong med eit prosjekt, finst det ikkje
problem, berre utfordringar, smiler Bjarne. Eg
minnest at far min ein gong bygde ein
båtmodell – av ein båt som heitte Rio, mor mi
hekla knøttsmå gardiner og modellen gjekk til
utlodning til eit godt formål; far min laga også
ein modell av ein lystyacht som i mange år stod
framme i stova i ein eigen monter, fortel han.
Isflaket side | 33