Norske klonarkiv i frukt - Skog og landskap

For to år sidan hadde dei mykje eple, og arrangerte ein ”eple-slangdag”. Det vart då delt ut ein
brosjyre om klonarkivet, og det var mykje folk innom. Brosjyra er tilgjengeleg for publikum i
museumsbutikken heile sesongen. I fjor arrangerte dei ein kveld med tema ”eplets
egenskaper” då dei pressa frukt og laga eplekaker. På det arrangementet dektok 30-40
personar. Slike arrangement vert gjort ad hoc, det er ikkje noko faste arrangement dei deltek i.
Utveksling av plantemateriale
Museet sender gjerne ut podekvist på førespurnad. So langt har det vore liten etterspurnad
etter kvist, noko som kan ha samanheng med lite marknadsføring av tilbodet. Kvisten vert gitt
bort gratis.
Generell vurdering av arkivet og forslag til tiltak
Plantinga på Domkirkeodden har fått ny ansvarshavande, og med det alle utfordringar som
ligg i å finna fram i dokumentasjon og avtalar som er gjort. Dette har vore ei stor utfordring,
og alt er enno ikkje på plass.
Trea i klonarkivet på Domkirkeodden er poda på sterktveksande grunnstamme og er kanskje
ikkje forma slik ein kunne tenkt seg det i ein frukthage. Dei er likevel i god trivnad, og det at
dei har fleire greiner langt nede ved basis er med på å verna trea mot skade av grasklippar. I
og med at trea ikkje vert sprøytte, må ein rekna med sterke åtak av skurv og rognebærmøll i
enkelte år. For å redusera smittepresset av skurv, er det viktig at trea ikkje vert for tette, og
lauvet bør fjernast om hausten.
Klonarkivet på Jønsberg er ei underavdelinga av arkivet på Domkirkeodden, men det er ikkje
sikkert at dei trea som er på Jønsberg treng ha nokon funksjon i bevaringsstrategien. Noko
anna er om Jønsberg ynskjer å ha desse gamle fruktsortane. Det er ikkje drøfta med Jønsberg
kva mål eller ynskje dei har for plantinga si. Etter mitt syn er det ikkje rett at Domkirkeodden
skal ha noko ansvar for dei trea som er plasserte på Jønsberg. Det må i så fall regulerast i ein
skriftleg avtale som spesifiserer kva som skal gjerast, og om det skal vera noko godtgjersle for
arbeidet. Trea på Jønsberg er i variabel forfatning.
Ein stor del av eplesortane på Domkirkeodden er små, gule eple, og dette er utan tvil frøeple.
Slike eplesortar har svært liten verdi, og eg vil tilrå at alle slike tre vert merka ut neste haust
og rydda. Deretter bør ein vurdera om det er sortar som bør plantast inn i staden. Etter mitt
syn bør ein også få identifisert dei eldre frukttrea som står inne på museumsområdet, og ta dei
inn som del av klonarkivet.
Lier bygdetun
Adresse: Paradisbakkene 29, 3400 Lier
Telefon/telefax: 34 84 69 25 / 34 84 69 26
Web-adresse: www.lier-bygdetun.no
Geografisk koordinat: 59° 47,993N : 10° 15,508 A (Inni frukthagen)
Ansvarleg institusjon: Lier bygdetun - Org.nr. 977 113474
Fagleg ansvar: Pomologisk utvalg
Rapporteringsansvar: Pomologisk utvalg v/Olav Garås
e-postadresse: lierbygdetun@hotmail.com
12