Norske klonarkiv i frukt - Skog og landskap

og pensjonerte fruktdyrkarar har assistert noko i skjering, og det har vore dugnad i samband
med nyplanting der gruppa har delteke.
Den eldste hagen hadde opprinneleg 139 tre, og det er planta 90 tre i den nye hagen. Etter
uthogging av tre i den gamle hagen består samlinga i Vigatunet av 93 sortar, i tillegg 6 sortar
som må fornyast sidan dei går ut etter uthogginga. Totalt kan det altså bli 99 sortar samla i
hagen.
Stell av klonarkivet
Ryfylkemuseet syter for at det vert slått i den nyaste plantinga, medan den eldste hagen er så
tett at det er vanskeleg å utføra anna arbeid enn skjering der. Tidlegare sprøytte Åse T. Jensen
med ryggtåkesprøyte i feltet, men det har ikkje lukkast å få fruktdyrkarar til å ta sprøytinga i
hagen etter at ho slutta med dette. Handarbeidet i hagen vert organisert av Ryfylkemuseet og
utført i samarbeid med den frukthistoriske faggruppa, men det har ikkje lukkast å få denne
gruppa til å engasjera seg sterkt i frukthagen.
Bruk av frukta
I og med at trea står så tett, har det ikkje vore så mykje frukt dei siste åra, men det er delt ut
smaksprøvar av frukta på kveldssæta i Vigatunet, som vert arrangert kvar haust.
Informasjonstiltak og merking
Trea i feltet er merka med ein plastlaminert etikett, men dei har trekt mykje vatn og er ikkje så
godt synlege lengre. Det finst eit godt kart over plantinga der alle tre er nummererte, og det er
greitt å finna fram til sortane i feltet sjølv om ein del etikettar er borte.
Heimesidene til Vigatunet (http://www.ryfylkemuseet.no/index.php?Lang=NO&ID=28) gjev
litt opplysningar om den frukthistoriske hagen.
Kvart år vert det arrangert ein stor festival på Hjelmelandsvågen – ”Norsk Frukt- og
Laksefest” (www.fruktoglaks.no), som samlar fleire tusen tilreisande. Her er både
kulturarrangement med konsertar og underhaldning, utstillingar, ulike aktivitetar og
konkurransar. Sentralt i dette arrangementet står laksenæringa (Marine Harvest, som er eit
stort lakseslakteri) og Ryfylke fruktdyrkarlag. På dette arrangementet har det vore invitert
foredragshaldarar til å fortelja om frukt (Sigbjørn Vestrheim), og Inger Hjalmarsson frå NGB
var på festivalen eitt år. Vigatunet ligg 4-5 km frå Hjelmelandsvågen, og er ikkje så eigna til å
samla mykje folk. Det er likevel mogeleg å vera til stades på dette arrangementet med
utstilling og orientering om samlinga i Vigatunet.
Stovene i Vigatunet er nær autentiske, og kvar haust vert det arrangert kveldssæte i Vigatunet.
Historielaget og mållaget er involverte i dette arrangementet, som har fokus på kulturvern og
inneheld foredrag eller kåseri og musikk. På kveldssæta deltek 25-30 personar og det vert då
orientert om nytt frå den frukthistoriske hagen og delt ut smaksprøvar.
Utveksling av plantemateriale
Det har vore levert litt kvist frå hagen tidlegare, men dei siste 2-3 åra har det ikkje vore
etterspurnad etter kvist. Når dei har sendt, har dette vore gjort vederlagsfritt.
21