Navigare 2- 2017

knytte til kvarandre, og mange stader i
verda vert fagfelta organiserte under
same paraply. No gjer me det i Noreg
også, under namnet Norsk senter for
maritim- og dykkemedisin (NSMDM). Det
nye senteret vil få 21 tilsette frå starten,
rett nok mange i deltidsstillingar.
SAMLAR KOMPETANSE
Fleire sider av maritim og dykkemedisin vil
truleg bli styrka ved denne samanslåinga.
Det betyr større innsats i maritim telemedisin
(Radio Medico), rådgjeving om
skipsmedisin og skipsmedisinsk utstyr,
skipshygiene, arbeidsmedisin, seleksjonsmedisin
for sjøfolk, petroleumsarbeidarar
og dykkarar, rettleiing til forskrifter, betre
undervisningsmateriell, nye kurs, meir
forsking og meir internasjonalt samarbeid,
samt betre registrering av sjukdom og
skader hjå dei som arbeider på havet og
under havflata.
Ringjer du etter medisinsk rådgjeving
dersom skade eller sjukdom råkar medan
du er til sjøs, kjem du til senteret i Bergen.
Her ligg nemleg Radio Medico Norway.
Denne rådgjevingstenesta har vore «på
lufta» og trufast tent norske sjøfolk sidan
1949. Dei siste åra har eit moderniseringsarbeid
resultert i at nye kommunikasjonsmåtar
er tekne i bruk, der e-post vert integrert
med journalen, og der
video-konsultasjonar kan gjennomførast
uavhengig av kva utstyr og programvare
ein har installert.
Dersom du klagar på helseerklæringa for
sjøfolk, er også senteret med. Dei medisinske
representantane i klageinstansen sit
her og førebur saka for endeleg avgjerd i
Fagnemnda.
SIVILT-MILITÆRT SENTER
NSMDM kan støtta seg på heile Haukeland
Universitetssjukehus som fagmiljø, i
tillegg står Forsvarets Sanitet og Sjøforsvaret
bak. På same måten som Flymedisinen
i Noreg er etablert i eit siviltmilitært
senter, får me det no i maritim
medisin. Skilnaden på dei to institusjonane
er at Flymedisinsk institutt er drive av
Forsvarets sanitet, medan NSMDM vil bli
drive av Haukeland Universitetssjukehus.
Ei blanding av sivile og militære oppgåver
er naturleg i eit lite land som Noreg. Faget
er omtrent det same, sjølv om ufordringane
i marinen er ulike dei ein møter i handelsmarinen,
på kystfraktefartøya og på
fiskebåt.
UTDANNING OG OPPLÆRING
Senteret har allereie ei stor kursverksemd,
og vil halda fram med opplæring av sjømannslegar,
petroleumslegar og dykkerlegar
i inn- og utland. Kurs for medisinarstudentar
på Universitetet i Bergen er
under planlegging, til liks med vidaregåande
kurs i seleksjonsmedisin for legar. Nokre
nye kurs vil koma til.
På forskingssida foregår det og ein viss
aktivitet. I år ventar me ein doktorgrad på
kontrastsyn hjå sjøfolk. Ein annan doktorgrad
er venta neste år på cellemekanismer
og deira reaksjon på trykksetjing, frå senteret
sitt eige hyperbare cellelaboratorium.
Fleire artiklar er publiserte, og fleire er
venta, i «Dykker 2011»-prosjektet.
INTERNASJONAL AKTIVITET
Internasjonalt er senteret nært knytt til
utgjevinga av det einaste indekserte
vitskaplege tidsskriftet i maritim medisin
(på engelsk), nemlig «International Maritime
Health». Det er etablert ein samarbeidsavtale
med det medisinske universitetet i
Gdansk, og med marinesaniteten i Thailand.
Senteret har for tida gåande eit
prosjekt for EU sitt Occupational Health
and Safety Agency i Bilbao. Det er venta at
eit sivilt-militært senter også vil få ein viss
aktivitet i samarbeid med NATO.
Senteret har fleire lærebøker. «Textbook
of Maritime Medicine» som er laga for
helsepersonell, er no ute i 2. utgåve, og vert
lest i over 180 land. Det er den einaste
internasjonale læreboka frå Haukeland
Universitetssjukehus. Den skal no snart
reviderast igjen.
Lista over aktivitetar er lang. Handlar det om
helsespørsmål for sjøfolk, fiskarar, dykkarar,
losar, og arbeidarar på installa sjonar, og
kanskje framtidige arbeids plasser i
havbruksnæringa, så er NSMDM det naturlege
kompetansemiljøet å venda seg til.
Samling av ekspertisen innan dykke- og
maritim medisin i Bergen fører til eit styrka
fagmiljø som alle som arbeider i maritim
sektor vil ha glede og nytte av. Vi ser fram
til dette med stor forventning.
Navigare 2 - 2017 | 19