15.04.2013 Views

Número 7 Abril 2011 - Xunta de Galicia

Número 7 Abril 2011 - Xunta de Galicia

Número 7 Abril 2011 - Xunta de Galicia

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

porque, canto máis idiomas sabe un, máis<br />

fácil é apren<strong>de</strong>r outros.<br />

Tamén nos introduciu nalgúns conceptos<br />

da física <strong>de</strong> partículas, para así enten<strong>de</strong>r<br />

mellor os <strong>de</strong>scubrimentos que se<br />

preten<strong>de</strong>n levar a cabo no Gran<br />

Colisonador <strong>de</strong> Hadrós, LHC, o último<br />

acelerador <strong>de</strong> partículas do CERN.<br />

O Gran Colisionador <strong>de</strong> Hadrós é un<br />

acelerador <strong>de</strong> partículas situado preto <strong>de</strong><br />

Xenebra, na fronteira franco-suíza. Ten<br />

27 km <strong>de</strong> lonxitu<strong>de</strong> e encóntrase situado<br />

a uns 100 metros por <strong>de</strong>baixo do chan.<br />

O LHC é o acelerador <strong>de</strong> partículas máis<br />

gran<strong>de</strong> e enerxético do mundo. Máis <strong>de</strong><br />

2000 físicos <strong>de</strong> 34 países e centos <strong>de</strong><br />

universida<strong>de</strong>s e laboratorios participaron<br />

na súa construción.<br />

O LHC <strong>de</strong>señouse para colisionar fas <strong>de</strong><br />

Hadrós, sendo o seu propósito principal<br />

examinar a vali<strong>de</strong>z e límites do Mo<strong>de</strong>lo<br />

Estándar da física <strong>de</strong> partículas.<br />

Teoricamente espérase que, unha vez en<br />

funcionamento, se <strong>de</strong>tecte a partícula<br />

coñecida como o bosón <strong>de</strong> Higgs, tamén<br />

chamada "partícula <strong>de</strong> Deus".<br />

Os protóns son acelerados a velocida<strong>de</strong>s<br />

do 99% da velocida<strong>de</strong> da luz e chocan<br />

producindo altas enerxías que permitirían<br />

simular algúns eventos acontecidos<br />

durante ou inmediatamente <strong>de</strong>spois do<br />

Big Bang.<br />

O proceso <strong>de</strong> aceleración <strong>de</strong> partículas<br />

realízase a través dunha serie <strong>de</strong><br />

sistemas que progresivamente van<br />

incrementando a enerxía <strong>de</strong>stas ata<br />

chegar ao acelerador principal. No seu<br />

interior hai miles <strong>de</strong> imáns a -271ºC a<br />

menor temperatura que a do espazo.<br />

Todos os procesos levados a cabo no LHC<br />

teñen unha segurida<strong>de</strong> moi alta.<br />

Durante miles <strong>de</strong> millóns <strong>de</strong> anos a<br />

natureza xerou sobre a Terra tantas<br />

colisións como un millón <strong>de</strong> experimentos<br />

equivalentes ao LHC, e o planeta Terra<br />

aínda existe.<br />

De acordo coas ben coñecidas<br />

propieda<strong>de</strong>s da gravida<strong>de</strong> é imposible que<br />

buratos negros microscópicos se poidan<br />

producir no LHC.<br />

Todos estes experimentos son<br />

enormemente beneficiosos a varios niveis.<br />

Primeiro, o LHC contribuirá a satisfacer a<br />

curiosida<strong>de</strong> humana, queremos saber por<br />

que estamos aquí, por que existimos.<br />

22<br />

Nun nivel máis específico , o LHC axudará<br />

a respon<strong>de</strong>r ás preguntas que os físicos<br />

se fixeron <strong>de</strong>n<strong>de</strong> hai moito tempo, como :<br />

Cal é a natureza da enerxía escura no<br />

universo? Cal é a orixe da materia e os<br />

seus fundamentos básicos? Por que existe<br />

a materia e a antimateria?<br />

Finalmente nun ámbito socio-económico<br />

po<strong>de</strong>mos <strong>de</strong>stacar a utilización dos<br />

hadrós para combater o cancro. Unhas<br />

80.000 persoas no mundo recibiron xa<br />

este tipo <strong>de</strong> terapia, sobre todo<br />

enfermos que pa<strong>de</strong>cían cancro <strong>de</strong> ollo.<br />

En enerxía solar o CERN obtivo un avance<br />

que interesa directamente a España. xa<br />

que po<strong>de</strong>ría volverse moito máis rendible.<br />

Rañolas 7<br />

María Isabel Limia<br />

Antía Arias<br />

E N T É R A T E<br />

A CIENCIA<br />

TAMÉN É<br />

CULTURA<br />

http://acienciatamenecultura.blogspost.com<br />

Así empeza este interesantísimo blog:<br />

Ese blog está escrito en galego para<br />

reivindicar a normalización da nosa lingua<br />

e combater os prexuízos e a marxinación<br />

á que a queren someter.<br />

O galego non é ningún impedimento para o<br />

<strong>de</strong>senvolvemento da ciencia. E se non o<br />

cre<strong>de</strong>s olla<strong>de</strong> as entradas publicadas o 4<br />

<strong>de</strong> novembro sobre gran<strong>de</strong>s científicos<br />

galegos.<br />

Curruncho da ciencia<br />

Efectivamente, <strong>de</strong>ixemos as palabras e<br />

remitámonos os feitos, así pois pincha<strong>de</strong><br />

na dirección arriba sinalada e …<br />

Que?<br />

Que non sabe<strong>de</strong>s por on<strong>de</strong> empezar?<br />

Que vos custa crer que sexan rapaces<br />

<strong>de</strong> 16, 17 anos os que escriben estes<br />

interesantes artigos?<br />

Que se poida facer ciencia en galego?<br />

Que a ciencia é cultura e a cultura non<br />

enten<strong>de</strong> <strong>de</strong> prexuízos nin fronteiras?<br />

Que hai moitos científicos galegos <strong>de</strong><br />

alto nivel investigando fóra nos mellores<br />

laboratorios e universida<strong>de</strong>s?<br />

Que unha profesora, Carmen Cid, sexa<br />

capaz <strong>de</strong> mobilizar e coor<strong>de</strong>nar a tantos<br />

rapaces e rapazas?<br />

Os miragres existen…<br />

Malia a miña fe, os únicos miragres<br />

existentes son para min os baseados no<br />

esforzo, na constancia e no traballo ben<br />

feito. Ese é o miragre.<br />

Daquela sigamos con estoutro miragre e<br />

para iso i<strong>de</strong> á Voz <strong>de</strong> <strong>Galicia</strong> do día 28 do<br />

12 do 2010 e le<strong>de</strong> o titular:<br />

Premio <strong>de</strong> innovación para o Otero<br />

Pedrayo por sexto ano consecutivo.<br />

Unha serie <strong>de</strong> ví<strong>de</strong>os sobre mulleres<br />

científicas recibe tamén o recoñecemento<br />

<strong>de</strong> Ciencia en acción 2010 (iso si, en<br />

castelán, <strong>de</strong>berían entrar no noso blog e<br />

empezar a enteirarse…)<br />

(http://www.lavoz<strong>de</strong>galicia.es/ourense/2<br />

010/12/28/0003_8932559.htm)<br />

Traballo interesantísimo on<strong>de</strong> os haxa<br />

sobre 14 mulleres científicas que aínda en<br />

moitos casos permanecen no anonimato a<br />

pesar das súas aportacións e logros no<br />

campo da ciencia. Só por ser mulleres.<br />

Quere<strong>de</strong>s saber máis?<br />

Invítovos a entrar no blog e garántovos<br />

un rato <strong>de</strong> ocio cultural, que ven a ser,<br />

apren<strong>de</strong>r ciencia en galego disfrutando.<br />

Non, non son termos incompatibles.<br />

Comprobá<strong>de</strong>o por vós mesmos.<br />

Conchita Fernán<strong>de</strong>z

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!