Descarga en formato PDF (9,4 MB) - Centro Ramón Piñeiro para a ...

22 A nacionalización do pasado irlandés, 1845-1937
compartir as súas prácticas ou de amosar morneza ante a radicalidade das súas
posicións políticas.
Como presentar a sociedade irlandesa nun plano de semellanza coa galega
sen elevar a comparación ó nivel dunha abstracción ideal Porque Irlanda era un
país rural, certamente, pero cunha substantiva parte urbana, con dúas grandes
cidades como Dublín e, aínda máis, Belfast que marcaban o ritmo de
desenvolvemento do país polos vieiros da modernidade. De feito, ó estoupar a
Gran Guerra, agás no máis atrasado oeste, a irlandesa era unha sociedade moderna,
cunhas clases medias, incluídas as católicas, puxantes e con boa preparación,
alfabetizada case ó 90%, cun sistema escolar que pouco tiña que envexar ó dos
veciños británicos e aberta ó exterior, a pesar da forza arredista dunha Igrexa
católica empeñada en protexer o país das perversas influencias do exterior. 7
Como comparar dúas economías tan dispares se non era reducindo a irlandesa
ó estereotipo ruralista e ó atraso forzado pola explotación allea Porque Irlanda
distaba de estar pechada sobre si mesma, de estar encerrada no círculo da miseria
da agricultura de subsistencia. Pola contra, á parte as rexións occidentais, a súa
economía experimentaba desde había tempo as transformacións ligadas á
implantación progresiva do sistema produtivo capitalista, plenamente integrada
nun único mercado cunha das grandes potencias industriais, comerciais e financeiras
do planeta, por máis que o nacionalismo local denunciase o seu papel subordinado
e o impedimento que tal dependencia supuña para o desenvolvemento de todas as
potencialidades que os recursos da illa prometían.
Como compaxinar a realidade cultural diversa de Irlanda coa uniformidade
que requiría a presunción comparatista Porque, como xa se adiantou, o retroceso
do idioma nativo parecía imparable, pese ós esforzos da Liga Gaélica (1893) por
recuperalo como lingua falada. E igual sucedía no ámbito literario, no que o
prestixio da literatura irlandesa en inglés nos anos do cambio de século era
universalmente recoñecido, con figuras tan senlleiras como William B. Yeats, John
M. Synge ou James Joyce, moi estimados polos intelectuais galeguistas e mesmo
propostos, nos dous primeiros casos, como modelo de inspiración para unha
literatura en galego –esquecendo non só a lingua na que aqueles escribían, senón
tamén o rexeitamento que suscitaban nas ringleiras do nacionalismo gaelizador
7 Joseph Lee, The modernisation of Irish Society 1848-1918, Gill and MacMillan, Dublín 1989. Cormac Ó
Gráda, Ireland. A New Economic History 1780-1939, Clarendon Press, Oxford 1998. Senia Paseta, Before
the Revolution. Nationalism, Social Change and Ireland’s Catholic Elite, 1879-1922, Cork University
Press, 1999.