Descarga en formato PDF (9,4 MB) - Centro Ramón Piñeiro para a ...

486 A nacionalización do pasado irlandés, 1845-1937
Formando parte do sector do nacionalismo que apoiou o Tratado de 1921 co
Reino Unido, MacNeill desempeñou o cargo de ministro de Educación entre 1922
e 1925. A pertenza ó consello executivo do novo Estado permitiulle gozar da
oportunidade de poñer en práctica as ideas polas que durante tantos anos se aviñera
a baixar ó terreo da contenda política. Tivo entón ocasión de traballar desde o
poder pola gaelización do ensino e, en xeral, da sociedade enteira, para intentar
que a realidade cadrase por fin coa súa ansiada e ideal Irlanda-irlandesa. 637 Pronto
debeu renunciar, sen embargo, por causa do seu papel en representación do goberno
irlandés na Boundary Commission, organismo previsto no mesmo Tratado Angloirlandés
para delimitar a fronteira entre as dúas zonas en que quedara dividida a
illa irlandesa como consecuencia da súa sinatura. O fracaso da comisión e as
dúbidas sobre a súa tarefa nela, probablemente reflexo da propia ambigüidade que
tinxía a actitude do mesmo goberno que o nomeara para representalo, déronlle o
golpe final á súa carreira política en 1925, que abandonou definitivamente pouco
despois, tras non acadar un escano pola National University nas eleccións de xuño
de 1927. 638
Talvez MacNeill se sentiu forzado polas dramáticas circunstancias do seu
tempo a se mergullar no escenario político. Talvez, incluso, poida que fose utilizado
nos momentos decisivos por outros nacionalistas, aproveitando a súa condición
de intelectual respectado pola súa dedicación á cultura do país e pola posición
dirixente que desempeñaba nunha Liga Gaélica que tiña unha considerable
penetración na sociedade. 639 En todo caso, as súas conviccións nacionalistas eran
abondo fortes como para levalo a acudir onde pensase que cumpría estar presente
para proseguir a tarefa que sempre orientara a súa actividade pública, a de salvar
unha nación que, segundo as preocupacións dos culturalistas gaélicos, se atopaba
en perigo grave por causa da penetración na sociedade de elementos alleos á
637 En 1925, sendo aínda ministro, escribiu nun xornal sobre os seus proxectos: “I believe in the capacity
of the Irish people, if they clear their minds, for building up an Irish civilization. I hold that the chief
function of an Irish State and of an Irish Government is to subserve that work. I hold that the principal
duty of an Irish Government in its educational policy is to subserve that work. I am willing to discuss
how this can best done, but not discuss how it can be done without”. Citado en Terence Brown, Ireland.
A Social and Cultural History, p. 61.
638 Pode verse un amplo estudio sobre o papel de MacNeill na Comisión de Fronteiras en Geoffrey J. Hand,
“MacNeill and the Boundary Commission”, en F.X. Martin & F.J. Byrne (ed), The Scholar Revolutionary,
pp. 199-275.
639 “MacNeill was a reluctant political leader. [...] politics provided little satisfaction for MacNeill. It was
a duty accepted without relish and relinquished with relief”. Esta é a tese exculpatoria de Brian Farrell,
para quen MacNeill foi utilizado en 1913 pola IRB, co propósito de volver aceptable o recurso á violencia
ós que ata entón a rexeitaran, e en 1917 polo Sinn Féin, como forma de dar respectabilidade ó partido.
Brian Farrell, “MacNeill in politics”, en F.X. Martin & F.J. Byrne (ed), The Scholar Revolutionary,
pp. 183-97.